NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET TROEBELE MEDIAJARGON dreigt te worden verrijkt met een nieuwe term: wettelijk basispakket. Dit behelst de verplichting voor kabelexploitanten een wettelijk voorgeschreven aantal zenders beschikbaar te stellen tegen een door de overheid vastgestelde (minimale) prijs. Staatssecretaris Nuis (Media) wil de omvang van het pakket bepalen op twaalf publieke zenders uit binnen- en buitenland. Tot dusver bevat de wet alleen een zogeheten 'must carry'-regel: kabelexploitanten moeten de drie Nederlandse en de twee Vlaamse publieke zenders aan al hun abonnees aanbieden.

Het is een raadsel waarom Nuis zoveel belang hecht aan een van staatswege samengesteld basispakket dat hij er speciaal plaats voor inruimt in de wetsvoorstellen tot liberalisering van de Mediawet die hij ook nog eens voor het eind van dit jaar door het parlement wil hebben. Zo'n uitgebreid verplicht pakket heeft bar weinig te maken met liberalisering. Toezicht op de feitelijke monopoliepositie van de kabelexploitanten heeft daar wel mee te maken, maar de beslissing daarover heeft minister Wijers (Economische Zaken) juist naar het eind van het jaar opgeschoven. Er ontwikkelt zich een fikse stammenstrijd over dat toezicht tussen de departementen van Wijers (mededingingsaangelegenheden), Nuis (media) en minister Jorritsma (telecommunicatie) die niet bevorderlijk is voor de openheid van de geliberaliseerde kabelmarkt.

DE KABEL IS van oudsher een nutsvoorziening, die niet altijd met subtiele middelen - zoals antenneverboden - bij de burger is binnengebracht. De kabelvergunningen waren ook primair toebedacht aan de gemeenten. Inmiddels is het medium bezig volwassen te worden en dat brengt commercialisering mee, gesymboliseerd voor de decoders die speciale 'pluspakketten' voor de kabelconsumenten beschikbaar moeten stellen. Tegen een extra prijs uiteraard. Veel gemeenten hebben echter bij de verkoop van hun kabelrechten het voorbehoud gemaakt dat een billijk geprijsd standaardpakket gegarandeerd moet blijven.

Het is begrijpelijk dat Nuis de kabelexploitanten niet helemaal de vrije hand wil laten. Minder duidelijk is waarom een wettelijk voorschrift geboden is. De kabelwereld lijkt niet van plan zich uit te leveren aan iedere commerciële gril die zich aandient, zo is wel gebleken bij de lancering van het sportkanaal. De exploitanten hebben zich juist verzet tegen een quasi-automatische verhoging van het standaardtarief ter wille van deze nieuwkomer. Invoering van een basispakket zou veeleer een prijsopdrijvend effect kunnen hebben, want de overstap naar een basispakket betekent voor de exploitanten een inkomstenderving die zij in het standaardpakket zullen compenseren.

EEN 'MUST CARRY'-VERPLICHTING van de drie Nederlandse publieke zenders is al een hele ingreep in de informatievrijheid, maar valt te rechtvaardigen met een beroep op het geldende publieke bestel. Voor de Belgische zenders is dat al een stuk moeilijker. Het verplicht voorschrijven van een selectie van andere buitenlandse zenders valt helemaal niet meer te rijmen met het beginsel ,overheid op afstand'' dat ten grondslag dient te liggen aan de mediawetgeving.