NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Kluwer Interwet

---

Door onze redacteur DICK VAN EIJK
DEN HAAG, 26 JULI. Wetboeken zijn eigenlijk ondingen. Ze wekken ten onrechte de illusie dat wat erin staat wet is. Vaak is dat niet het geval: Wetten worden voortdurend veranderd, en een boek dat eenmaal op de plank staat verandert niet mee. Hoewel losbladige uitgaven hieraan al enigszins tegemoet komen, maken computernetwerken als het Internet het pas mogelijk dit dynamische karakter van wetten volledig tot zijn recht te laten komen. Elke wetswijziging kan terstond worden verwerkt, zodat altijd de actuele tekst beschikbaar is, eventueel zelfs met alle voorgaande versies.

Het klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar de Nederlandse overheid beschikt zelf niet over actuele wetteksten. Wanneer een wetswijziging wordt vastgesteld wordt slechts de tekst van die wijziging gepubliceerd. Het wordt aan de markt overgelaten de wijziging in te passen in de tot dan toe geldende tekst. De enige die over een vrijwel complete collectie actuele Nederlandse wetgeving beschikt is Kluwer, die met zijn partners Digital Equipment en PTT Telecom op basis van een exclusief contract met de overheid de Algemene Databank Wet- en Regelgeving (ADW) heeft ontwikkeld. De ADW is zowel op CD-ROM als in een on line databank beschikbaar. Een abonnement op de hele ADW (deelabonnementen bestaan nog niet) is met een prijs van duizenden guldens per jaar echter buiten bereik van de burger.

Staatssecretaris Kohnstamm (Binnenlandse Zaken) sprak hierover bij de presentatie van de ADW vorig jaar zijn zorg uit: Hoe verhoudt die financiële drempel zich tot de juridische fictie dat de burger wordt geacht de wet te kennen? Hij achtte het wenselijk dat er voor de burger een laagdrempeliger toegang tot actuele wetteksten komt. Alleen wie moet dat verzorgen wanneer de overheid zelf al niet eens over actuele teksten beschikt?

,,Alle wetgeving uitgeving is een kostbare zaak'', zegt Tony Heemskerk, directeur van Kluwer Juridische Uitgevers, ,,reden waarom weinig uitgevers het complete pakket aanbieden.'' Om alle gepubliceerde wetswijzigingen te verwerken heeft Kluwer een staf van tientallen mensen in dienst. Om de wijzigingen in te voeren moeten ze bovendien worden overgetikt, verklaart Tom Schoute, uitgever van de ADW. ,,Alleen wat er in het Staatsblad staat is wettekst. Een floppy van het departement is dat niet.'' Met diskettes van een ministerie is het wel voorgekomen dat wijzigingen werden aangebracht in een oude versie van de tekst. Als de zetter van het Staatsblad een fout maakt, is die fout daarmee tot wet verheven. Zo kent Nederland een Wet beëindiging ministers en leden Staten-Generaal, waarin de beëdiging van bewindslieden en Kamerleden wordt geregeld.

De hoge prijs voor de ADW is volgens Heemskerk dus alleszins gerechtvaardigd, ook al vanwege de extra zoekmogelijkheden die de databank biedt. ,,Bovendien, als alle overheidsorganisaties een abonnement nemen, dan is de overheid nog goedkoper uit dan wanneer ze zelf de hele databank zou verzorgen.''

Heemskerk snapt ook wel dat de ADW niet voor de gewone man is. ,,Als uitgever weten we dat er veel verschillende behoeften zijn. Daarvoor hebben we altijd al verschillende produkten gehad: ook pockets van duizend pagina's voor veertig gulden; ook een collegebundel met 220 wetten voor 75 gulden; maar ook de ADW en losbladige uitgaven.'' De collegebundel - gericht op de studentenmarkt - is inmiddels voor dezelfde prijs als CD-ROM verkrijgbaar.

Maar nu geeft Kluwer voor het eerst ook wetteksten gratis weg, via het Internet. De wetten - op dit moment achttien stuks - zijn voorzien van een korte toelichting. ,,Wij denken dat er een behoefte is om een selectie van wetten te raadplegen als die wat handig is neergezet'', aldus Heemskerk. ,,Mensen kunnen er ook per email op reageren. Voor ons is Interwet (de naam waaronder de collectie op het net wordt gepresenteerd, DvE) een mogelijkheid om te bekijken of zoiets inderdaad voorziet in een behoefte. Mogelijk zouden we de collectie sterk uit kunnen breiden als er straks betalingsmogelijkheden op het net beschikbaar zijn. Wat er nu staat is vooralsnog gratis.''

De wetten die er nu staan zijn gerangschikt naar drie thema's: Familie, wonen en werken - thema's die naar hun aard een breed publiek aangaan. Maar daarbij zal het niet blijven. Schoute: ,,Wij willen elk maand iets nieuws doen. Binnenkort doen we iets met de thema's rechten en plichten. Je zou ook op de actualiteit kunnen inspelen, bijvoorbeeld bij raadsverkiezingen de Kieswet en de Gemeentewet beschikbaar stellen. Het moet geen statisch karakter hebben.'' Ook zullen eventuele wijzigingen in op het net gepresenteerde wetteksten worden verwerkt.

De overheid zou ook kunnen besluiten de wetten op het Internet te zetten. Staatssecretatis Kohnstamm komt dit najaar met een nota over de elektronische toegang tot overheidsinformatie. ,,Wij zijn niet zo benauwd dat de overheid zelf alles op het net zet'', zegt Heemskerk. ,,Ik weet hoeveel werk het is om het zo te doen dat je er wat aan hebt'', vult Schoute aan. Maar ook als de plannen van de overheid geen bedreiging vormen, dan nog kunnen Kluwers eigen elektronische uitgaven toch kannibaliseren op prestigieuze papieren produkten? Heemskerk: ,,De term kannibaliseren gebruiken we liever niet. Dat betekent dat je heel defensief bezig bent. Wij moeten gewoon voldoen aan de wensen van klanten. Als klanten teksten elektronisch willen hebben, moeten wij die elektronisch leveren.'' Voor grotere advocatenkantoren maakt Kluwer al elektronische informatiepakketten op maat.

Het Internet is een enorme stimulans voor de ontwikkeling van elektronische produkten, omdat er wereldwijde standaards zijn gekomen voor programma's om die produkten te ontsluiten. Maar beroepsgroepen als advocaten en accountants zijn huiverig voor het Internet: Is hun informatie op zo'n open netwerk wel veilig? Kluwer ziet daarom veel in intranetten: computernetwerken die werken met dezelfde technologie als het Internet, maar alleen toegankelijk zijn voor een beperkte groep geïdentificeerde gebruikers. Steeds meer bedrijven zetten zo'n eigen besloten internet op. Kluwer wil zulke besloten netwerken opzetten voor beroepsgroepen. De fiscale poot van het bedrijf is inmiddels bezig samen met het Nivra een netwerk voor accountants op te zetten, Kluwer Juridische Uitgevers wil zoiets doen met de juridische beroepsorganisaties. Dat zal zeker niet gratis zijn.