NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

Door RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Over boekenprogramma's op de Nederlandse televisie hangt nog altijd de schaduw van Adriaan van Dis. Ook de Groningse boekhandelaar Albert Hogeveen, die gisteren voor het eerst bij de NPS-televisie Een koffer vol boeken presenteerde, kan zich niet onttrekken aan de algemene bewondering voor dit grote voorbeeld, ofschoon Van Dis al in 1992, na negen jaar dienst voor de VPRO, de televisie definitief voor het schrijverschap verruilde. ,,Een prettig soort nieuwsgierigheid en jongensachtige onbevangenheid'', waren naar zijn smaak de voornaamste factoren in het succes van Van Dis. In diens uitzending werden ook bestsellers 'gemaakt', een commerciële invloed waarop, volgens Hogeveen, sindsdien geen enkel ander boekenprogramma op de Nederlandse televisie heeft kunnen bogen. ,,Ik heb al een boek had aanvankelijk invloed op de boekenverkoop, maar dat nam in het tweede seizoen van het programma zeer af. Naar Michael Zeeman mocht ik zelf graag kijken, maar van enig commercieel effect was geen sprake''.

Boekenverkoop - dat is de 46-jarige Hogeveen niet om het even, want hij is zelf boekhandelaar in Groningen, commercieel manager om precies te zijn, van een van Nederlands grootste boekwinkels, zo-eentje met meerdere verdiepingen.

In Een koffer vol boeken hoopt hij het 'leesplezier' centraal te stellen. In elke uitzending interviewt Hogeveen, op locatie in steeds een andere boekwinkel, een door hem gewaardeerde schrijver: volgende week Anna Enquist in Bergen, later F. Springer in Delft en Kristien Hemmerechts in Antwerpen. Maar hij zal niet schromen in zijn wekelijkse 'vakantieboeken-tip 5' ook andere boeken dan de 'hoge' literatuur aan te bevelen.

,,Boeken die tegen de psychologie, of New Age aanhangen, waarom niet? In onze winkel merken we vaak dat mensen dit soort boeken op de literaire afdeling zoeken. Er vindt een verbreding van het publiek voor boeken plaats, en je moet als boekhandelaar steeds meer doen aan routing in je boekhandel, en informatie. Boeken verbreiden wat je 'emotionele intelligentie' zou kunnen noemen, op vele manieren. Ik zal niet gauw schamper doen over een boek, over de gedichten van Toon Hermans bijvoorbeeld. Ik heb geen elitaire kijk op boeken''.

Dat boeken de slag zouden kunnen verliezen in de strijd met de opkomende multimedia (cd-roms enz.) weigert hij te geloven. ,,Het is puur masochisme te geloven dat het boek aan het verdwijnen is. Dat wordt elke keer gezegd bij een nieuwe technische ontwikkeling, of het nu de uitvinding van de boekdrukkunst of de televisie is. Voor de wetenschappelijke boeken ligt het misschien anders - daar voorspel ik de cd-rom ed. een grote toekomst. Maar voor wat andere sectoren betreft: een boek kun je lekker overal mee naar toe nemen, en zo'n schermpje leest niet prettig''. De grote kracht van het medium boek is, vindt Hogeveen, ,,dat het troost en kennis brengt''.

Zelf is hij als autodidact tot het boek gekomen. ,,Ik kom uit een armelijk milieu in de provincie Groningen. Zo rond mijn twintigste heb ik het plan opgevat om in een boekwinkel te gaan werken, omdat ik dacht dat je dan al die boeken kon gaan lezen. Zo is het ook gegaan. Ik ben begonnen met de naslagwerken. Ik las dan een handboek over de geschiedenis van de filosofie en besloot welke filosofen ik wilde lezen. Boeken, merkte ik, zijn het interessantst als ze met passie te maken hebben. Daarom is Nietzsche ook veel leuker om te lezen dan Hegel''. Zijn formele educatie is beperkt gebleven tot het boekhandelsdiploma.

Als boekenverzamelaar stelt Hogeveen passie in de letterlijke zin centraal. 'Geschiedenis van de seksualiteit' is het voorwerp zijner verzamelbegeerte. Op de salontafel van zijn Groningse woonkamer staan wat erotische sculpturen die van deze voorliefde getuigen, de eigenlijke boekenverzameling staat boven. De boekhandelaar/ televisiepresentator is in het geheel niet eenkennig in zijn belangstelling. Zo zegt hij graag op gabber-houseparties te vertoeven. Zijn uiterlijk wekt die indruk ook enigszins: kaalgeschoren en met een t-shirtje met afgeknipte mouwen aan, dat een goed zicht biedt op zijn talrijke tatouages. Met dat uiterlijk vormt Hogeveen natuurlijk wel een fel contrast met eerdere presentatoren van boekenprogramma's als Van Dis, Michael Zeeman, Philip Freriks of Martin Ros, die aan de buitenkant in ieder geval keurige heren met een dasje waren.

Die tatouages, zegt Hogeveen afkeurend, stonden in veel krantenrecensies centraal toen hij eerder dit jaar als boekhandelaar bij Maartje van Weegen deelnam aan een rondetafel-gesprek over de Libris-nominaties. Toch betekende die televisie-uitzending zijn 'ontdekking' als tv-presentator. Het is trouwens nog maar zes weken geleden sinds de NPS hem voor Een koffer met boeken aanzocht. Rijk zal Hogeveen van de aanzienlijke honoraria die de omroep betaalt niet worden: hij stort ze op de rekening van de boekhandel, die hem in ruil daarvoor drie-en-een-halve dag per week vrijstelt. Of Een koffer vol boeken na negen zomeraflevering een toekomst heeft, is nog onbekend.

Een koffer vol boeken, vrijdag 12 juli, Ned.3, 23.06u.