NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

Door RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Een van de merkwaardigste dingen is nog wel, dat je het gebouw in de jaren zeventig en tachtig, toen het centrum was van krakersbeweging en krakersrellen, regelmatig 'het NRC-gebouw' hoorde noemen. Maar het statige gebouw, of liever gezegd een complex van gebouwen uit drie eeuwen, heeft met NRC Handelsblad of zijn voorloper Nieuwe Rotterdamse Courant nooit iets te maken gehad. Dit was, tot 1970, het hoofdkwartier van die andere voorloper, het Algemeen Handelsblad.

Nog altijd werken er bij deze krant redacteuren die het in vol bedrijf hebben gezien: aan de Nieuwezijds Voorburgwal werd de krant niet alleen volgeschreven, maar ook gezet op indrukwekkende loodzetmachines, gedrukt op persen in de kelders van het gebouw, en gedistribueerd. Maar voor de redacteuren van thans, ergens in Nederland ondergebracht in een propere kantoorflat met beeldschermen, ver weg van persen en papier, lijkt dat oude complex iets van een verloren walhalla.

Annegriet Wietsma, wier uit 1994 daterende film De passanten vanavond wordt vertoond door de NCRV, beoogt aan de hand van het gebouw een beeld te geven van anderhalve eeuw Nederland. Het is een zeer fraaie film geworden, waarin op impressionistische wijze archiefmateriaal en speciaal voor de film gemaakte opnamen door elkaar worden gebruikt. Het is de film aan te zien, dat er grote inventiviteit en grondig onderzoek aan ten grondslag liggen. H. Hofland, de laatste hoofdredacteur van het Algemeen Handelsblad voor de fusie met de NRC in 1970, is de voornaamste, en zichtbaar melancholieke gids door het gebouw. Maar hij is niet de enige oud-redacteur in de film: H. van Mierlo heeft voor het ophalen van herinneringen aan de borreltafel van het nabijgelegen café Scheltema plaatsgenomen alwaar, zoals de huidige minister met enige zin van overdrijving zegt, ,,de krant werkelijk werd gemaakt''. En de inmiddels overleden redacteur J. Balk vertelt, hoe het op de redactie was tijdens de oorlogsjaren.

Gezien het feit dat De passanten een zeer persoonlijk kunstwerk is, wekt het geen verwondering dat Wietsma vooral een goed beeld geeft van de geschiedenis van het complex nadat de krant eruit vertrokken was, en krakers en punkers er hun intrek namen, om er te wonen of er allerlei culturele activiteiten te bedrijven. Aan hun militantisme is het overigens te danken dat het complex niet is afgebroken, maar heden ten dage is veranderd in een keurig complex van woningen en winkels. Het is grappig dat de letters 'Algemeen Handelsblad', per slot van rekening toch vooral een icoon van de ondernemende en later behoudende bourgeoisie van Amsterdam, aan de monumentale gevel op de Nieuwezijds Voorburgwal al die ideologische en politieke stormen hebben overleefd.

De passanten, Ned.1, 23.20u.