NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

Door FRITS ABRAHAMS
De voetbalnatie Nederland reageerde gisteren als een land dat zich plotseling de oorlog verklaard ziet door een bevriend buurland. We waren onthutst, verlamd, radeloos. Alsof al onze dijken met één steek werden doorboord. Iedereen was in paniek. De bondscoach zat als een grauwe zak aardappelen in de dug-out, zijn spelers wankelden over het veld en de NOS-tv-ploeg vergrootte - tot overmaat van ramp - de ontsteltenis met gebrekkige berichtgeving.

Die NOS-jongens zijn natuurlijk óók allemaal Oranje-fan, en dat wreekt zich in zo'n situatie. Alles was tot dusver in de reportagesfeer vlekkeloos verlopen. Elke dag drie kwartier een EK Journaal met luchtige impressies uit het Nederlandse kamp en gezellige studiogesprekjes met de spelers, die als toegift een guitige dartcompetitie onder de kraaiende leiding van Tom Egbers mogen afwerken.

Die (kwart)finale gingen we wel even halen. Verzekerden de commentatoren Hans Kraay en Wim Kieft ons niet om de haverklap dat Engeland een erbarmelijke ploeg was en Paul Gascoigne een versleten, oude man? ,,Engeland mist intelligentie'', zei Kraay drie dagen eerder. ,,Het is voetbal zonder bedoeling, een elftal zonder ziel. Ik heb medelijden met Gascoigne, het schijnt een aardige man te zijn.''

Die Engelsen mochten blij zijn als we het omwille van de lieve vrede op een gelijkspelletje wilden houden. Vorige week verscheen onze linksbuiten Peter Hoekstra op de buis. Ging hij nog kijken naar Engeland-Schotland? Nee, antwoordde Peter breed lachend, hij ging liever met een aantal andere spelers shoppen, ze zouden onderweg wel ergens een samenvatting zien. En de NOS-interviewer slikte het. Volledig tevreden over zichzelf viel het Nederlands elftal met zijn journalistieke begeleiders in slaap. Zo kon het gebeuren dat niemand gisteravond de thuisblijvers wist te vertellen wat nu precies de consequenties waren van die snel oplopende achterstand. Hoeveel mochten de Schotten scoren, hoeveel tegentreffers kon Nederland zich nog permitteren? In de rust kregen we geen informatie, er was door die vervloekte reclame zelfs geen tijd om onze beste voetbalcommentator, Willem van Hanegem, aan het woord te laten. (Van Hanegem voorspelde als enige dat het uit de ploeg laten van De Kock fataal zou worden voor spelbepaler Witschge.)

Toen de achterstand drastisch begon op te lopen, moeten zich in tal van huiskamers dolle taferelen hebben afgespeeld. Halen we het, of halen we het niet? Van Snoeks werden we niets wijzer, dus moest iedereen zelf aan de slag.

Ikzelf was gelukkig omringd door liefdevolle huisgenoten die niet alleen met koele kompressen toesnelden, maar ook het toernooireglement uit een vergeelde krant erbij haalden en aan het rekenen sloegen. Ik moest blind afgaan op hun bevindingen, want net als Snoeks verkeerde ik in een soort half-coma waarin de signalen van de buitenwereld nog maar zwak tot me doordrongen.

Toen kwam iemand op het idee om de Duitse televisie aan te zetten. Een geniale ingeving. Die Duitse tv-mensen bleven namelijk gewoon hun werk doen: ze prikten steeds door naar Birmingham om ons op de hoogte te houden van de situatie bij Schotland - Zwitserland. Na afloop van Engeland - Nederland restten nog enkele minuten in Birmingham. Die konden we op de Duitse tv helemaal volgen, terwijl Snoeks op Wembley knock-out achter zijn desk lag, en Willem van Hanegem in de Hilversumse studio Annette van Trigt moest troosten (na de reclame). Even was ik bang dat het ook de laatste minuten van mijn leven zouden worden. Voortaan moet ik elk jaar met vakantie naar Zwitserland - ik heb het ze beloofd.

Wat heeft de dag van gisteren ons geleerd?

1. Dat er geen voetbaldeskundigheid bestaat, behalve bij Willem van Hanegem. Al die andere deskundigen - van Rijkaard tot Gullit, van Kraay tot Hill - weten er evenveel van als u en ik. Ik heb de befaamde Jimmy Hill (BBC) horen zeggen: ,,Engeland lijkt niet op een internationaal elftal, en Gascoigne is fysiek noch emotioneel fit.'' Gisteravond zat Hill zich met een mierzoete glimlach om de lippen in alle denkbare bochten te wringen om maar niet aan zijn uitspraken herinnerd te worden.

2. Dat chauvinisme stekeblind maakt. Want de signalen van een toenemende zwakte in het Nederlandse voetbal waren er al eerder. Ajax verloor niet toevallig van Juventus, het was volledig kansloos, net als Nederland gisteren. Ook toen hadden we moeite het onder ogen te zien. Ik herinner me het commentaar van Theo Reitsma die nog halverwege de tweede helft riep dat Ajax 'zo lekker' liep te ballen.

3. Dat voetbal een leuke sport kàn zijn. Het was gisteren voor de neutrale toeschouwer immers een wedstrijd om van te smullen. ,,Een schitterende wedstrijd'', zeiden ze op de Duitse tv. Dit type wedstrijd is een zeldzaamheid geworden. Voetbal begint als kijksport steeds vervelender te worden. Het devies luidt: spelen vanuit een gesloten defensie, wachten op de fouten van de tegenstander en toeslaan met een counter. Zie Frankrijk en Duitsland: bijna onverslaanbare landen, maar saaiheid is troef.

Ik sprak dezer dagen een groot voetbalkenner, een oud top-coach. Hij zei: ,,Het voetbal stelt alleen nog wat voor dankzij de media. Jullie maken het voetbal. Maar als ik opgewonden wil raken, moet ik naar het Amerikaanse basketbal kijken. Daar wordt tenminste nog gescoord.''

Misschien was dàt gisteravond wel de grootste verdienste van het Nederlands elftal: dat er eindelijk weer gescoord werd.