NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur JACO ALBERTS
AMSTERDAM, 20 JUNI. Joop van den Ende en John de Mol van Endemol mogen Karel van Miert in Brussel wel een bloemetje sturen. Als de Europees Commissaris van mededinging Endemol vorig jaar niet had verhinderd deel te nemen in de Holland Media Groep, was het hoogstwaarschijnlijk nooit tot een beursgang van de tv-producent gekomen.

Van Miert vond het destijds vanuit het oogpunt van concurrentieverhoudingen in Nederland onacceptabel dat een tv-producent zich zo zou hechten aan de belangrijkste commerciële televisiestations RTL 4 en Veronica. Endemol werd gedwongen alleen verder te gaan en de uitbreiding van haar 'pretfabriek' vooral in het buitenland te zoeken. Daarvoor is nieuw kapitaal nodig, dus gaan de tv-producenten nog dit jaar met hun schepnet naar het Damrak.

Daar komt nog bij dat de financiële positie van Endemol er aanzienlijk minder rooskleurig uit had gezien als het bedrijf daadwerkelijk aandeelhouder van Holland Media Groep (HMG) was geworden. De overige aandeelhouders zuchten momenteel onder de hoge aanloopkosten en tegenvallende resultaten van het commercieel geworden Veronica.

Maar op de achtergrond is meer aan de hand. Het succes van Endemol trekt vele geïnteresseerde partijen aan. Als onderdeel van het oorspronkelijke plan voor de vorming van HMG zou RTL 4 SA (met als aandeelhouders de Haarlemse uitgever VNU en het Luxemburgse mediabedrijf CLT) een kruisparticipatie nemen van bijna 24,9 procent van de aandelen in Endemol. Na het definitieve afketsen van HMG in zijn oorspronkelijke opzet bleven zowel RTL als aandeelhouder VNU geïnteresseerd om in de succesvolle tv-producent te participeren. Een woordvoerder van VNU erkent dat daarover nog besprekingen zijn gevoerd en zegt dat VNU 'in zijn algemeenheid' nadenkt over nieuwe participaties in de tv-wereld. In een eerder stadium zou ook KPN belangstelling hebben getoond om deel te nemen. Voor Endemol blijkt het een uitweg om een deel van haar aandelen naar de beurs te brengen en die belangen op de markt te kunnen verkopen.

Hoe Van den Ende in het verleden ook heeft gescholden op Van Miert, die onafhankelijke positie van Endemol wordt nu als haar grootste kracht gezien. ,,Endemol is een geweldige aanwinst voor de Amsterdamse Effectenbeurs'', zegt Ton Gietman, media-analist bij effectenhuis HSBC Van Meer James Capel. Hij benadrukt vooral het belang van de zelfstandige positie die Endemol heeft ten opzichte van tv-stations die de programma's moeten kopen. ,,Bovendien trekken media heel veel aandacht van beleggers'', zo verwacht Gietman.

De onafhankelijkheid van Endemol maakt het voor analisten wel moeilijk om de waarde van het bedrijf te bepalen. In het buitenland zijn belangrijke produktiebedrijven voor televisie veelal onderdeel van grotere concerns met tal van andere belangen en dus moeilijk vergelijkbaar. Gietman schat echter dat op basis van de netto winst van 43,6 miljoen gulden over het boekjaar dat eindigde op 30 juni 1995 en de voorspelling dat die winst fors zal groeien, dewaarde van Endemol op de beurs ,,op zeker een miljard gulden'' moet worden geraamd. Hij schat in dat beleggers voor een aandeel Endemol ruim twintig keer de winst zullen gaan betalen. Ook Wijnand Heineken, analist bij zakenbank MeesPierson komt op een dergelijk bedrag. Een koersexplosie zoals recent bij de beursgang van het automatiseringsbedrijf Baan plaatsvond, verwachten Amsterdamse analisten niet te zien bij Endemol, maar een jaarlijkse winstgroei van 20 tot 25 procent met bijbehorende koersontwikkeling houdt Gietman wel voor mogelijk.

Toch schuilen er ook gevaren achter de beursgang van Endemol. Het bedrijf is erg afhankelijk van de oprichters De Mol en Van den Ende, die elk een belang hebben van 47,5 procent. ,,Die moeten daar wel blijven zitten'', zegt Gietman. ,,Als Joop van den Ende ineens zegt, ik ga met mijn geld naar Curaçao, vinden beleggers dat niet leuk.'' Andere Endemol-kenners die liever anoniem willen blijven, zien ook in die afhankelijkheid van beide oprichters het grote gevaar en vragen zich af of Endemol al klaar is voor de stap naar de beurs.

De effectenbeurs en externe aandeelhouders zullen veel strengere eisen aan het bedrijf stellen dan de 'artistieke genieën' in Laren gewend zijn. Tot dusver was over de financiële huishouding van het bedrijf nauwelijks iets bekend. In de toekomst zal de buitenwereld een kijkje in de keuken moeten kunnen nemen en het jaarverslag zal openbaar gemaakt moeten worden. Ook zullen Van den Ende en De Mol een deel van hun invloed moeten prijsgeven. Hun belang in het bedrijf zal verwateren en het wettelijk opgelegde 'structuurregime' zal ervoor zorgen dat aandeelhouders minder invloed op het beleid kunnen gaan uitoefenen. ,,Voor De Mol en Van den Ende een moeilijk punt. Het is een paar apart, maar ze laten er geen twijfel over bestaan wie de baas is,'' aldus één van de kenners. Endemol ontkent, maar hij is er heilig van overtuigd dat ze althans een deel van hun aandelen zullen verkopen. ,,Ze zijn als ze hun bezit nu niet verzilveren''.