NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
BIRMINGHAM, 13 JUNI. Guus Hiddink vermoedde dat er zich gisteren tijdens de training van het Nederlands elftal onder de honderden in het oranje uitgedoste supporters ook enkele Zwitserse spionnen schuilhielden. Vandaar dat hij in een onderling partijtje de belangstellenden wat zand in de ogen wilde strooien. Althans dat verkondigde hij achteraf.

Een groot deel van het trainersgilde uit het betaalde voetbal, dat eveneens langs de lijn nieuwsgierig toekeek, raakte in een verhitte discussie verstrikt over de mogelijke opstelling van het Nederlands elftal vanavond tegen Zwitserland. Wie je ook sprak, Henk ten Cate, Hans van der Pluijm, Jan Pruijn, Piet Schrijvers, Jan Reker of Theo de Jong, ze meenden allemaal een andere opstelling te zien in het duel tussen de spelers met de gele hesjes en het ploegje in de blauwe trainingspakken. De een constateerde dat Hiddink met Bergkamp op rechts gaat spelen, de ander zag helemaal geen plek meer voor de tobbende vedette, en zo ontsproten er nog tientallen varianten uit het brein van de mannen die ervoor hebben geleerd.

Vast staat dat Hiddink vanavond niet met dezelfde formatie zal aantreden als tegen Schotland. Afgezien nog van het feit dat Danny Blind na het uitzitten van zijn schorsing eindelijk zijn opwachting mag maken in een groot landentoernooi. Hij was er al bij op het wereldkampioenschap in 1990, werd in 1992 (EK Zweden) uit het team verdrongen door rechtsback Berry van Aerle en bleef in Amerika (WK '94) aan de kant omdat hij toen als plaatsvervangend libero fungeerde achter Ronald Koeman. Hij zal vanavond in zijn veertigste interland, die hem recht geeft om toegelaten te worden tot de verkorte cursus coach betaald voetbal, de plek overnemen van Johan de Kock.

Maar het lijkt niet aannemelijk dat dit de enige mutatie wordt in Oranje. Een trainer die al een aantal jaren meeloopt bij de KNVB, zei dat het nog nooit zo moeilijk is geweest om de juiste samenstelling te vinden. Enerzijds zal Hiddink wat moeten doen om de vastgelopen motor weer op gang te krijgen, anderszijds mag hij de uitgangspunten niet uit het oog verliezen. En die herhaalde hij gisteren na de training nog maar even. De strategie met vleugelspitsen en vier verdedigers moet ongewijzigd blijven en er zal zoveel mogelijk gezocht worden naar de automatismen van Ajax. De problemen in het Nederlands elftal liggen daar waar bij de Amsterdamse kampioen de buitenlanders de posities innemen. Zoals Litmanen en Kanu in de denkbeeldige as van het elftal een belangrijke rol spelen en op rechts Finidi George altijd dominant aanwezig is. Het viel op dat Ronald de Boer gisteren achter de spitsen opereerde met voor zich Youri Mulder op de plek van Dennis Bergkamp. Enkele jaren geleden speelden ze nog samen bij FC Twente. Ervan uitgaande dat Hiddink niet alleen maar in het wilde weg zijn pionnen op het veld zette, kan de optie met De Boer achter de spitsen tamelijk serieus worden genomen. Clarence Seedorf zal dan simpel doorschuiven naar de rechtshalfpositie. Ronald de Boer liet de afgelopen dagen al doorschemeren dat hij graag in het kielzog van de spitsen de lijnen wil uitzetten, al levert dat risico's op wegens zijn fitheid. In tegenstelling tot Seedorf is hij in staat om het tempo van de wedstrijd te bepalen. Tegen Schotland smeet Oranje in de eerste helft met zijn krachten. De enthousiaste 20-jarige Seedorf voelde niet aan dat je in bepaalde fases beter geduldig op een kansje kan loeren.

De hamvraag is of Hiddink consequenties verbindt aan het ongelukkige gelijkspel tegen de Schotten, dat Oranje nog in grote problemen kan brengen als de Zwitsers vanavond ook een remise afdwingen. De belegen Schotten zullen steeds meer op hun tandvlees gaan lopen en straks wellicht zelfs een makkelijke prooi vormen voor het team van Artur Jorge en Engeland. Is het geduld dat Hiddink heeft gehad met Bergkamp op, of geeft hij de fel bekritiseerde vedette nog een kans? De speler van Arsenal geniet binnen het elftal niet veel steun meer. Aanvoerder Blind zei deze week: ,,Normaal gesproken kan Bergkamp iets toevoegen aan een elftal. Juist op een Europees kampioenschap heb je dat nodig. Maar dat hij tegen Schotland een paar opgelegde kansen miste, wordt in de algehele beoordeling meegewogen. Daar ben je spits voor.''

Hiddink probeerde Bergkamp uit achter de spitsen en als midvoor, maar ook als rechtsbuiten. In die rol maakte hij tegen de Schotten een ongeïnspireerde indruk. Verdwijnt hij nu via de rechterflank naar de nooduitgang? Als het vanavond zover is, hoeft niemand daarvan op te kijken. De speler die ooit drie man aan zich bond en radiografisch leek te worden bestuurd door zijn maatje Wim Jonk, is niet meer. Bij Internazionale werd het tandem dat bij Ajax zoveel succes oogstte, al uit elkaar gedreven. In het San Siro heeft Bergkamp zijn zelfvertrouwen verloren en zelfs in Engeland, waar de Amsterdammer als een afgod wordt aanbeden, heeft hij zijn vorm van weleer niet hervonden. De meest simpele ballen springen van zijn voeten, hij maakt voor het doel de verkeerde keuzes en hij probeert zoveel mogelijk zijn verantwoordelijkheden te ontlopen door balletjes 'breed' te leggen of terug te kaatsen. De man die vorig jaar nog een marktwaarde had van twintig miljoen gulden en vijftigduizend gulden per maand verdient, oogde tegen Schotland als een doorsnee spits. Ofschoon hij tegen Ierland wel even zijn grote talenten etaleerde. Maar dat was een vriendschappelijke wedstrijd. Op de training, waarin niet veel lukte, maakte Bergkamp een timide indruk.

Het Nederlands elftal heeft in zijn eerste optreden tegen Schotland in de Engelse pers nog enig respect afgedwongen door het gedreven aanvalsspel. Afgezien van de zorgelijke situatie in Groep A mag er een keer slippertje tussen zitten. Vanavond moeten de zaken worden rechtgezet tegen Zwitserland om in de zwakste poule van dit EK met een klinkend resultaat te overtuigen.

NRC Webpagina's

13 JUNI 1996