NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL
WASHINGTON, 13 JUNI. Een nieuwe Amerikaanse wet die ,,onzedelijk materiaal'' op computernetwerken als het Internet verbiedt is gisteren door een rechtbank in Philadelphia in strijd met de grondwet verklaard. De vrijheid van meningsuiting op het Internet verdient de hoogste vorm van bescherming tegen inmenging van de overheid, aldus de rechters.

President Clinton zei in een reactie dat hij ervan overtuigd blijft dat de wet een legale manier is om kinderen te beschermen tegen obsceniteiten per computer. Naar verwachting zal de kwestie binnenkort worden voorgelegd aan het Amerikaanse Hooggerechtshof.

Vier maanden geleden kwamen het Congres en president Clinton overeen dat het voortaan een misdaad zou zijn ,,onzedelijke woorden of beelden'' openbaar te maken via Internet, zodanig dat kinderen die zouden kunnen aantreffen. Een bepaling hierover werd opgenomen in een nieuwe telecommunicatiewet. Er werden straffen aan verbonden van maximaal 250.000 dollar en twee jaar gevangenis.

Onmiddellijk spande een aantal organisaties, waaronder de American Civil Liberties Union (ACLU), een proces aan tegen de wet, die in strijd zou zijn met de vrijheid van meningsuiting zoals gegarandeerd in het eerste amendement bij de Amerikaanse constitutie. De drie rechters in Philadelphia hebben hen nu gelijk gegeven.

De rechtbank oordeelde niet dat het verbod op verspreiding van pornografie op zichzelf ongrondwettig is. Maar het verbod op het verspreiden van ,,onzedelijk materiaal'' onder minderjarigen via Internet, zoals vastgelegd in de nieuwe wet, zou de rechten van volwassenen te zeer inperken voor een ,,te vaag doel''. Niet alleen was het begrip 'onzedelijk' in de wet niet omschreven, maar ook is het onwaarschijnlijk dat kinderen op Internet onbedoeld met pornografie geconfronteerd worden. Bovendien zou het afdwingen van naleving van de wet technisch onuitvoerbaar zijn en economisch onhaalbaar.

De rechters, die zich in de afgelopen weken met behulp van specialisten en in de rechtszaal geplaatste computerschermen vertrouwd hebben gemaakt met Internet en het World Wide Web, gingen in hun vonnis in op het eigen karakter van de communicatie per computernetwerk.

In Nederland heeft de rechter zich nog niet uitgesproken over de vraag of onzedelijk materiaal via Internet mag worden verspreid. Alleen over een auteursrechtelijke kwestie is een uitspraak gedaan, nadat documenten van de Scientologykerk via Internet openbaar waren gemaakt.

De Amerikaanse rechter Stewart Dazell zei in zijn motivering: ,,Het internet verdient de hoogste vorm van bescherming tegen inmenging van de overheid. Zoals de kracht van het internet ligt in chaos, zo hangt de kracht van onze vrijheid af van de chaos en de kakofonie van de onbelemmerde vrijheid van meningsuiting die het Eerste Amendement beschermt''.

Volgens Bill Gates, de directeur van Microsoft en een van de klagers, is de uitspraak ,,een overwinning voor iedereen die zich bekommert om de vrijheid van meningsuiting of de toekomst van het internet''. De klagers waren beducht dat de wet van toepassing verklaard zou worden op literaire en kunstzinnige uitingen op Internet en op informatie over abortus, aids, veilige seks en borstkanker. Om kinderen te beschermen tegen pornografie zouden volwassenen dergelijke informatie dan onthouden moeten worden. De Amerikaanse regering en het Congres betoogden dat Internet zich moet onderwerpen aan regels, net zoals televisie en radio dat moeten doen.

De rechters oordeelden echter dat Internet een geheel uniek medium is. Ouders kunnen zelf bepaalde onderdelen van het net voor hun kinderen blokkeren.

Prof. E. Dommering van het Instituut voor informatierecht in Amsterdam noemt de uitspraak van de rechter in Philadelphia verheugend, omdat hiermee wordt aangegeven dat Internet eerder moet worden beschouwd als pers of telecommunicatie dan als omroep. Bij het pers-model geldt minder overheidsbemoeienis en een hoge mate van vrije informatieuitwisseling. Een ander voordeel is dat nu niet meer hoeft te worden bepaald wie nu aansprakelijk is voor de informatie op het net: de afzender van de homepage, de provider of de gebruiker. Dommering zou het toejuichen als deze uitspraak ertoe leid dat wereldwijd rechters Internet overlaten aan een vorm van zelfregulering.