NIEUWSSELECTIE
KORTE
BERICHTEN
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
Door onze redacteuren TOM ROODUIJN en MONIQUE SNOEIJEN
Alweer is Maarten van den Biggelaar een speeltje
afgepakt. De onvoorziene gebeurtenissen in het leven van de directeur
van Quote Media Beheer volgen elkaar in hoog tempo op. Hij nam een
hypotheek op zijn zeilschip Unquote, hij verkocht zijn restaurant Eerste
Klas in het Amsterdamse Centraal Station, en het ambitieuze Veronica
Nieuws Radio (VNR) _ waarvan hij voor de helft aandeelhouder is _ stierf
onlangs in de knop. Maar aan nieuwe ideeën geen gebrek. Op dit
moment droomt de volgens sommigen "nooit volwassen geworden' Van den
Biggelaar alweer van televisiezenders voor kleine doelgroepen. ,,Een
gevaarlijk charmant type'', zegt oud-hoofdredacteur van Elle L.
Hendrikse. ,,Maarten heeft leuke initiatieven. Daar zou het alleen bij
moeten blijven.''
Al is Quote Media Beheer met 75 werknemers klein in verhouding tot de
grote Nederlandse uitgeefconcerns, directeur Van den Biggelaar _ "Big'
voor vrienden _ denkt graag groot. In het buitenland komt hij op zijn
ideeën voor horecagelegenheden, bladen en radio- en tv-zenders.
Daarbij springt hij bij voorkeur in de kleine gaten die de groten in de
markt laten vallen. Dat gebeurde al in zijn studententijd. Van den
Biggelaar en zijn vrienden misten in de hoofdstad een geschikte
dansgelegenheid voor de nacht. Dus richtten ze er zelf maar een op, in
een uitgebrande loods in 1978. Het was toen nog maar een paar jaar
geleden dat Van den Biggelaar het jezuïeteninternaat De Breul in
Zeist had verlaten. "Dansen bij Jansen' werd een groot succes. De
22-jarige Van den Biggelaar was met 40 procent de grootste
aandeelhouder. Als geldschieter fungeerden de bank en zijn vader, die
(mede-)
Ondersteund door de winst uit de disco begon de
tweedejaars-rechtenstudent twee jaar later met zijn jeugdvriend M.
Kleijwegt zijn eerste blad: de culturele uitgaansagenda Bladeren.
Het jeugdig enthousiasme van de studenten had blijkbaar het vertrouwen
van de investeerders weten te wekken. Het duo stond een soort Time
Out voor de Randstad voor ogen. ,,Al in onze schooltijd waren we
veel minder establishment dan onze leeftijdsgenoten'', zegt Kleijwegt,
net als Van den Biggelaar afkomstig uit het Gooi en inmiddels
"investment consultant'. Van Bladeren verschenen acht nummers,
maar toen een subsidie van het Bedrijfsfonds voor de Pers uitbleef,
trokken de voornaamste financiers zich terug. Gedesillusioneerd vertrok
Van den Biggelaar, amper 25 en al een faillissement aan de broek, naar
de VS om er in twee jaar zijn Masters-of-law-graad te halen. Daar
liet het bladenmaken hem niet los. Titels als Manhattan Inc. en
Forbes brachten hem op het idee om in Nederland een blad voor de
young executive te beginnen. Bij terugkomst besteedde hij twee
jaar aan het vinden van geldschieters en personeel voor Quote. In
november 1986 verscheen het eerste nummer.
Van den Biggelaar heeft een losse manier van zakendoen. In de vorig jaar
verschenen roman Een zinderende avond, gebaseerd op Van den
Biggelaars vriendenkring en geschreven door oud-hoofdredacteur van
Quote Peter van der Klugt, worden Bigs contacten met financiers
getypeerd. ,,Het blijven gewoon domme geldboeren'', legt Van der Klugt
"Dons' in de mond, die model staat voor Van den Biggelaar. ,,En
gemakkelijk te overbluffen. Je moet nooit zeiken over een kredietje van
een ton of zo. Dan gaan ze moeilijk doen. Meteen over een miljoen
beginnen. Dan is het een dag later rond.'' Feit is dat Van den Biggelaar
in de afgelopen twintig jaar steeds weer financiers wist te vinden voor
zijn talrijke uiteenlopende projecten.
In zijn beginjaren golden de plannen van Van den Biggelaar in de
uitgeverswereld als oorspronkelijk en creatief _ misschien soms wat
overmoedig. ,,We gaan volgend jaar met nog meer bladen van start'', zei
hij in 1988 in Het Parool, twee jaar na het begin van
Quote. ,,Ook weer natte-vingerwerk. Natuurlijk, grote bedrijven
doen eerst aan marktonderzoek, houden alle mogelijk cijfertjes tegen het
licht. Ik niet. Ik werk op mijn intuïtie. Dan proef ik in mijn
omgeving een bepaalde onvrede. Dat er op een bepaald gebied behoefte is
aan een nieuw blad.'' Hij verkeerde toen nog in de veronderstelling dat
Quote uiteindelijk in meer Europese landen en talen zou
verschijnen. ,,Deduceren en combineren'', verklaarde hij in datzelfde
jaar in het Financieele Dagblad zijn flair en durf.
,,Creativiteit, flexibiliteit en hard werken. En ik weet wel mensen te
vinden. Ik voel me soms net een headhunter naar goede mensen. Een idee,
dat vorm geven, een chaossfeer, maar financieel-organisatorisch is alles
strak geregeld.''
Door de jaren heen is zijn manier van werken er niet ordentelijker op
geworden. ,,Het is een pure chaoot'', zegt Veronica's pr-man H. van der
Veen. Terwijl Veronica met "stampende spotjes', billboard, stickers en
pennen naamsbekendheid wilde genereren voor Veronica Nieuwsradio, wilde
aandeelhouder Van den Biggelaar het nieuwe radiostation alvast
"inhoudelijk' verkopen. In een aantal landelijke dagbladen verscheen _
tot grote verassing van Veronica _ een foto van twee kleine kinderen die
in elkaars broekje keken: "Hier hoort u meer over'. Ideetje van Van den
Biggelaar. Van der Veen: ,,Maar niemand wist nog dat Veronica
Nieuwsradio überhaupt bestond...''.
Maar Van den Biggelaar wil niet denken, Van den Biggelaar wil doen. En
val hem daarbij niet lastig met formele en organisatorische kwesties.
Het moet allemaal wel leuk blijven. Hij wil geen "baas' zijn. Hij staat
meer tùssen dan bòven de personeelsleden. Zo is hij met
"zijn' Quote-redacteuren net terug uit New York van een
"vergelijkend warenonderzoek'. Ieder jaar testen ze de business
class van de verschillende transatlantische luchtvaartlijnen. ,,Van
vergaderen wordt Van den Biggelaar doodziek'', zegt voormalige
Elle-hoofdredacteur Hendrikse. Zij verliet Quote Media, waaronder
het glossy magazine valt, vorig jaar met ruzie. ,,Als Van den Biggelaar
al komt, komt hij veel te laat. Vervolgens zit hij dan de rest van zijn
tijd uit zijn neus te eten en op zijn stoel te wippen. Of hij verlaat
vijftien keer de kamer om naar de wc te gaan.'' Een memo heeft Van den
Biggelaar volgens haar nog nooit gelezen. ,,Vindt hij veel te formeel.
Dat lijkt teveel op de grote-mensen-wereld.'' Volgens Hendrikse had Van
den Biggelaar haar beloofd dat ze uitgeef-directeur van alle titels zou
worden. Van den Biggelaar heeft altijd ontkend zulke toezeggingen te
hebben gedaan. Uit het kort geding dat volgde, sleepte Hendrikse een
flinke schadevergoeding.
,,Maarten kan geen bedrijf leiden'', zegt ze terugkijkend op haar periode
bij Elle. Op het moment dat het glossy maandblad eenmaal op poten stond,
was Van den Biggelaar alweer met andere plannen bezig. Zijn sporadische
bemoeienissen met het blad strookten volgens haar altijd met de smaak
van zijn meest recente vriendinnetje.
Om deze ongedwongen manier van zaken doen een beetje in toom te houden,
voegden de commissarissen vorig jaar oktober Frank Jan van der Velden aan
de directie van Quote Media Beheer toe. ,,In alle opzichten zijn
tegenpool'', zegt Hendrikse. ,,Zeer a-sociaal, heel oncreatief en een
ongelooflijke machtswellusteling. Maar op zich een goede oplosing om het
gat in de hand van Maarten te dichten.'' Van der Velden zelf wil ,,niet
via kranten zijn mening over Van den Biggelaar ventileren''. ,,Ik heb
dagelijks met hem te maken.''
Van den Biggelaar is voor 22 procent eigenaar van het mediabedrijf Quote
Media Beheer, zijn zakelijke partner Frank-Jan van der Velden voor 7
à 8 procent. De overige aandelen zijn gelijk verdeeld over
particuliere investeringsmaatschapppijen die de afgelopen paar jaar voor
financiers als Pierson, ING en Aegon in de plaats kwamen: het
internationale mediaconsortium Barings Communications Equity Limited
(BCEL), Janivo uit Breda en Residentie uit Groningen.
De verkoop van het restaurant Eerste Klas en de hypotheek op zijn
zeiljacht doet Van den Biggelaar zelf af als "privé-zaken'. Maar
zeker is dat het Van den Biggelaar financieel niet meezit. Veronica
Nieuwsradio is inmiddels failliet. De curator is hard op zoek naar
nieuwe bedrijven voor een "doorstart' _ voorwaarde daarbij is wel dat
Quote Media zijn aandelen inlevert. ,,Quote Media is een te lichte
partner om, gezien de verwachte aanloopverliezen, deel te nemen in een
commerciële radionieuwszender'', constateert curator T. Meijer die
het faillisement van Veronica Nieuwsradio afwikkelt. Volgens de curator
heeft Veronica Nieuwsradio nog drie miljoen gulden tegoed van Quote
Media Beheer.
Van de nieuwe projecten waarin Quote Media deelneemt, valt vooralsnog ook
geen winst te verwachten. Algemeen directeur R. Veltenaar van Planet
Internet, het bedrijf dat particulieren en bedrijven toegang biedt tot
het wereldwijde computernetwerk en waarin Quote een aandeel van 10
procent heeft, liet onlangs weten dat de onderneming dit jaar nog niet
met winst zal draaien. En het muziekstation The Box dat Van den
Biggelaar sinds vorig jaar _ voor 50 procent in joint venture _ in
Nederland exploiteert, is pas sinds een paar maanden in enkele steden in
Nederland op de kabel te zien. Voorlopig nog zonder ook maar
één advertentie. Ook over de opbrengst van de maandbladen
van Quote Media (Quote oplage 37.500, Elle 85.000, Elle
Wonen 65.000 en Santé 135.000) doen sombere verhalen
de ronde. Zelf ziet Van den Biggelaar dat anders. Het blad Quote
maakte volgens zijn opgave het afgelopen jaar 12 procent winst;
Santé draaide quitte; Elle maakte volgens die
opgave 20 procent winst, Elle Wonen 25 procent en Elle
TopModel 12 procent. Maar de uitgever wil geen inzage verschaffen in
het jaarverslag.
Maar het faillissement van Veronica Nieuwsradio heeft een gat geslagen in
de jeugdige overmoed van Van den Biggelaar. De afgelopen weken kreeg hij
veel te incasseren. Het Veronica-personeel noemde Big een "rat' en
begroette hem op de laatste aandeelhoudersvergadering onder luid geknor.
In de Groene Amsterdammer verscheen een verhaal waarin de
uitgever en passant in verband werd gebracht met het drugsimperium van
Klaas Bruinsma. En tegen Theo van Gogh zei Veronica-voorzitter Van der
Reijden: ,,Maarten probeert je te naaien waar je bij zit, maar ik vraag
me af of hij het zelf in de gaten heeft. Er is geen afspraak waaraan hij
zich houdt. Het lijkt wel dwangmatig.''
Uiteindelijk zal de rechter moeten bepalen voor welk deel van de circa
negen miljoen aanloopkosten de beide VNR-aandeelhouders Veronica en
Quote Media moeten opdraaien. Pas als dat achter de rug is, zal blijken
hoe groot de schade is die Van den Biggelaar wèrkelijk heeft
opgelopen.
Wordt hij als partner-in-mediabusiness nog serieus genomen? ,,Het kan
verkeren'', zegt directeur G. van den Berg van de Dagbladunie, dat
aanvankelijk samen met Quote Media de nieuwszender zou opzetten.
,,Iedereen kijkt nu naar zijn mislukkingen, maar ik vond hem toentertijd
toch redelijk succesvol.'' Van den Berg had allesbehalve het gevoel met
een onbetrouwbare partner te maken te hebben toen Van den Biggelaar met
het nieuwe idee bij hem langs kwam. ,,Het klikte onmiddellijk. Hij had
een goed plan en goede financiers achter zich.''
De Dagbladunie liet zich uiteindelijk afschrikken door de slechte
middengolffrequentie van het radiostation en "het weinig commercieel
denken' van Veronica. ,,De omroep wilde hals over kop beginnen. Veronica
zat nu eenmaal vast aan het personeel dat ze uit het publieke bestel
hadden meegenomen.''
Ook directeur P. van Hoogstraten van KPN Multimedia zag vorig jaar geen
reden om aan de geloofwaardigheid van Van den Biggelaar te twijfelen,
toen de uitgever met zijn Internet-plannen bij hem aanklopte. ,,Hij kwam
mij over als een bevlogen type met veel goede ideeën en een neus
voor wat nieuw is of wat nieuw wordt.'' In eerste instantie heeft Van
Hoogstraten ook ,,heel collegiaal'' met hem samengewerkt ,,Maar
gaandeweg verloor Van den Biggelaar zijn interesse voor het project.''
Van Hoogstraten: ,,Er moesten machines worden gekocht en mensen
aangenomen. In zo'n startsituatie geldt de wet van Murphy: Alles wat mis
kan gaan, gaat ook mis. Maarten was dan nooit van de partij.'' Het was
voor KPN Multimedia onder meer reden om naar andere aandeelhouders te
zoeken en het aandeel van Quote te verkleinen van twintig naar tien
procent.
Van den Biggelaar is vooral ,,een ideeënman'', constateert Van
Hoogstraten. Wat hij zou doen als Van den Biggelaar opnieuw met een
voorstel bij hem op de stoep stond? Een lichte zucht klinkt aan de
andere kant van de lijn. ,,Als het een waardevol idee zou zijn? Ik zou
het van hem kopen.''
10 JUNI 1996