NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE DOELSTELLINGEN van de NAVO waren alleszins duidelijk toen deze organisatie in 1949 werd opgericht. Het ging erom de Russen buiten de deur te houden en de Amerikanen betrokken te laten blijven bij de verdediging van West-Europa. Door de ineenstorting van de Sovjet-Unie en het bij gevolg wegvallen van de Russische dreiging, kwam de organisatie voor een groot identiteitsprobleem te staan. De verhoudingen in Europa veranderden zo ingrijpend dat de NAVO het gevaar liep een stille dood te sterven als ze zich niet zou aanpassen aan de nieuwe verhoudingen.

Dat proces van aanpassing is dezer dagen in Berlijn tot een eerste afronding gekomen. De verdragsorganisatie heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld van een specifieke verde[-] digingsorganisatie naar een meer algemene militaire veiligheidsorganisatie. De ervaringen met IFOR, de door de NAVO gedomineerde vredesmacht in Bosnië, zijn daarbij richtinggevend geweest.

Met de in Berlijn gemaakte afspraken zal de NAVO kunnen functioneren als een algemene "veiligheidswinkel' voor haar lidstaten, waarbij de Verenigde Staten de sleutel van de winkeldeur in handen houden. Als twee of meer lidstaten willen overgaan tot een veiligheidsoperatie in een spanningsgebied, dan kunnen ze voortaan gebruikmaken van de geïntegreerde militaire structuur en alle andere faciliteiten van de verdragsorganisatie, op voorwaarde dat alle NAVO-landen daarin bewilligen.

HET IS BUITEN KIJF dat de Europese landen hiermee op papier grotere armslag krijgen voor vredebewarende of vredeherstellende operaties. De Westeuropese Unie wordt op deze manier in staat gesteld tot een grotere mate van autonoom opereren. Maar eventuele acties van deze organisatie zijn alleen mogelijk als de Amerikanen daavoor het groene licht geven. Toestemming voor dergelijke activiteiten moet worden gegeven door de vergadering van de ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO, die daarover bij unanimiteit beslist. Het is goed dat de Amerikaanse betrokkenheid bij de veiligheid van Europa op deze manier verzekerd blijft. In de praktijk zal het overigens afwachten zijn of grootschalige veiligheidsoperaties op het oude continent daadwerkelijk zonder de Amerikanen zullen kunnen worden uitgevoerd. De eerstvolgende militaire crisis in Europa zal pas opheldering kunnen geven of er zoiets zal ontstaan als een Europese defensie-identiteit.

Gunstige bijkomstigheid van de Berlijnse afspraken is dat Frankrijk in de nu expliciet geformuleerde mogelijkheid van een zelfstandig Europees optreden een brug wordt geboden om weer volledig aan alle NAVO-activiteiten mee te doen. Parijs was al een eind onderweg, maar de laatste stap _ herstel van de deelname aan de militaire samenwerking die het in 1966 afbrak _ wordt nu gemakkelijker voor de Fransen.

OF DE NAVO ER ECHT in slaagt zich aan te passen aan de nieuwe verhoudingen in Europa zal overigens vooral afhangen van de beslissing over de uitbreiding van het bondgenootschap. Pas in de loop van volgend jaar zal daarover enige duidelijkheid ontstaan. Daarbij speelt een belangrijke rol hoe de situatie in Rusland zich ontwikkelt. Moskou verzet zich tegen uitbreiding van de NAVO in oostelijke richting. Als president Jeltsin bij de komende verkiezingen het veld moet ruimen voor een nog grotere Russische nationalist dan zal dit verzet alleen maar toenemen, terwijl de behoefte aan concrete veiligheidsgaranties bij de aspirant-leden in Midden-Europa in dat geval groter zullen worden. Dan komt het er voor de NAVO pas echt op aan.

Alleen dit hoofdredactionele commentaar verwoordt de mening van de krant