Varkens

Nieuws

Varkenspest

Gevolgen voor de sector

Rechtszaken tegen de wet

Alternatieven op de wet

Politieke consequenties

Chronologie Wet Herstructurering Varkenshouderij

Links

'Great Communicator'

Door onze redacteur EGBERT KALSE
DEN HAAG, 7 JUNI. Een enthousiast bestuurder die struikelde over de grote problemen van zijn vakgebied: D66-minister Haijo Apotheker stapt na minder dan een jaar op.

De Groninger Harm Haijo Apotheker, burgemeester van Leeuwarden, had er zin in. Hoeveel varkens er in Nederland waren wist hij niet, maar met vertrouwen en plezier accepteerde hij op 3 augustus 1998 zijn nieuwe baan. Binnen een jaar was dat tot onder het nulpunt gedaald. ,,Een half jaar geleden sprak hij al over opstappen'', weet een ingewijde.

De 'great communicator', zo stond hij bekend. Apotheker (49) wordt omschreven als een directe, open persoon die met iedereen gemakkelijk kan omgaan en snel contacten opbouwt. Hij verwierf landelijke bekendheid toen hij ter nagedachtenis aan de door geweld omgekomen Meindert Tjoelker een emotionele toespraak hield op de gracht in het centrum van Leeuwarden waar Tjoelker werd doodgeschopt.

Als mens werd hij gewaardeerd: op het ministerie, in de Tweede Kamer en in de 'sector'. Maar juist vanwege die waardering bij de sector werd hij als beleidsman niet voldoende serieus genomen op zijn departement. Ambtenaren misten de harde hand van zijn voorganger Van Aartsen.

De afiniteit met landbouw was er bij Apotheker wel, zeggen mensen die hem kennen. Maar een specialist op dit terrein is hij niet. Hij geldt als een generalist, scherp analyticus en vooral als enthousiast bestuurder.

Maar hij heeft het geprobeerd. Bij de waterschade in oktober vorig jaar hield hij de poot stijf. Geen extra geld voor gedupeerde boeren, vond hij. Premier Kok besliste anders. Apotheker werd gepasseerd.

Keer op keer ging hij met de sector rond de tafel om de problemen in de varkenshouderij aan te pakken. Tegen beter weten in, waarschuwden zijn ambtenaren al. ,,Geef je de sector één vinger, dan nemen ze de hele hand'', wisten die.

Maar intussen regende het juridische procedures tegen de wet waarmee het aantal varkens teruggedrongen moet worden. Die procedures werden nagenoeg allemaal verloren door het departement.

Toen in april dit jaar het 'definitieve alternatief' voor de varkenswet ook nog eens veel weerstand ondervond van de VVD-bewindsleden in het kabinet én van de premier, brak Apotheker. In plaats van het door hem zo gewilde beleid van een andere inrichting van de groene ruimte en het platteland, ging al zijn tijd verloren aan de fouten van zijn voorganger.

Eerder al had hij binnen de muren van het departement laten weten ermee op te willen houden als het juridische steekspel rond de varkens zich voort zou slepen. Tijdens de gesprekken over de lijmpoging, vorige week, stuurde de minister binnen de fractie aan op nieuwe verkiezingen, in plaats van lijmen.

Hij lag ,,op ramkoers'', zo werd gezegd. In de week van de kippen is dat moment vandaag gekomen, ,,ontslag op de meest eervolle wijze, onder dankbetuiging voor de vele en gewichtige diensten''. LTO-voorzitter Doornbos is teleurgesteld, maar begrijpt de keuze van Apotheker: ,,Hij kreeg geen ruimte binnen het kabinet om een oplossing te zoeken voor het probleem met de varkens.'' Volgens Doornbos hebben uiteindelijk het departement en de eigen D66-fractie ook hun steun ingetrokken. Gespannen glimlachend nam Harm Haijo Aptheker vanmiddag afscheid van Den Haag.