Dit blijkt uit een vraaggesprek met Europees commissaris K. van Miert (mededinging) vandaag in deze krant. Een steunoperatie als de technolease is volgens Van Miert alleen toegestaan ,,op basis van toetsbare en objectieve criteria'' zodat de steun ,,toegankelijk is voor alle ondernemingen''. ,,Anders is het concurrentievervalsing en daar treden wij tegen op'', aldus Van Miert.

Uit een eind vorig jaar door de Algemene Rekenkamer gepubliceerd rapport blijkt dat het kabinet-Lubbers/Kok niet aan de door Van Miert geschetste voorwaarden heeft voldaan. Er waren geen objectieve criteria beschikbaar toen in 1993 Philips en de Rabobank toepassing van technolease werd gegund. Ook werd een technolease voor twee andere ondernemingen, Daf en Nedlloyd, afgewezen in dezelfde periode dat Philips en de Rabobank de fiscale constructie bij de overheid afdwongen. ,,Regels zijn regels en geen bedrijf of regering staat boven de wet. Ook Philips niet'', aldus Van Miert.

De 'toetsbare en objectieve criteria' die Van Miert eist zijn door het ministerie van Financiën pas opgesteld nadat de Philips-deal was gesloten. Die criteria, een jaar later ingevoerd, waren echter zo scherp dat technolease sindsdien niet meer is toegepast, aldus het Rekenkamerrapport. Van Miert gaat de bevindingen van de Rekenkamer bij zijn onderzoek naar Philips betrekken.

De Europees commissaris toont zich ontstemd over uitlatingen van premier Kok, die gisteren na afloop van de ministerraad het oordeel van de landsadvocaat in 1993 aanhaalde om te onderstrepen dat de Europese regels zouden zijn nageleefd. Van Miert wijst erop dat Nederland door de Philips-deal niet aan te melden in Brussel een ,,illegale handeling'' heeft verricht. Hij zegt dat Kok zich niet kan beroepen op de landsadvocaat. ,,Als er ook maar enige twijfel kan bestaan over de vraag of het om staatssteun gaat, moet men ons verwittigen. (-) Er is maar één instantie in Europa bevoegd om dit te beoordelen en dat is de Europese Commissie. De landsadvocaat is geen partij'', aldus Van Miert.

Onze Haagse redactie voegt hieraan toe: Premier Kok acht zich verantwoordelijk voor het besluit van het vorige kabinet via de technolease-constructie steun te verlenen aan Philips en Fokker. Kok was toen minister van Financiën.

NRC Handelsblad, 8 februari 1997