In de rapportage wordt vastgesteld dat Nederland heeft geweigerd de ,,precieze gevolgen'' van de Philips-technolease tegenover de Europese commissie in kaart te brengen, ,,hoewel uitdrukkelijk om deze informatie was gevraagd''.

Nadat het kabinet in maart ook de Tweede Kamer over technolease inlichtte, bleek eveneens dat niet alle documenten aan de Kamer waren overlegd. Een brief van ex-staatssecretaris Van Amelsvoort (Financiën), waarin hij stelde dat in 1993 was besloten alleen Philips een technolease te gunnen, bleek niet naar de Tweede Kamer te zijn gestuurd. Na een tweede verzoek van de Kamer om ,,alle relevante documenten'' heeft het kabinet gisteren deze brief alsnog vertrouwelijk naar de Tweede Kamer gestuurd.

Volgens de Brusselse rapportage is technolease een vorm van staatssteun en ,,moet deze steun in dit stadium als onverenigbaar met het [Europees] Verdrag worden aangemerkt'', aldus de conclusie van het zes pagina's tellende document dat naar verwachting volgende week naar de Nederlandse regering wordt gestuurd.

Dit gebeurt als Europees commissaris Van Miert (mededinging) formeel heeft besloten of hij een officieel onderzoek tegen Nederland instelt. Uit het document blijkt echter dat het ,,noodzakelijk'' is zo'n procedure te beginnen om de Nederlandse overheid en Philips te dwingen iedere door Brussel gewenste informatie over de technolease te verstrekken. Eerder deze week zei Van Miert al tegen Trouw dat hij weinig geloof hecht aan de verdediging van Nederland dat inzake technolease geen sprake is van overheidssteun. In het Brusselse document worden alle argumenten van Nederland ter verdediging van de Philips-technolease in twijfel getrokken of verworpen.

Pagina 25: 'Essentieel is het economisch effect'

Van Miert vroeg begin februari opheldering bij het kabinet-Kok nadat deze krant meldde dat Philips in 1993 dankzij de verkoop van technologie à 2,8 miljard gulden aan de Rabobank op de been werd gehouden. Philips leasde daarna de technologie terug van de Rabobank. Dat was aantrekkelijk voor Philips omdat de Rabobank het bedrijf een onmiddellijke financiële injectie van 600 miljoen gulden gaf.

De Rabobank kreeg na zware politieke druk op de belastingdienst, die de constructie driemaal afwees, de mogelijkheid de investering in Philips-technologie af te trekken van de winst waardoor de bank minder belasting hoefde te betalen.

Het kabinet liet in maart aan Brussel weten dat technolease buiten het Europese regime voor verboden staatssteun valt omdat er geen fiscale voordelen aan Philips of de Rabobank zouden zijn gegeven. Volgens het kabinet was er alleen sprake van een verschuivingen van belastingbetalingen. Ook zou technolease volgens het kabinet voor alle bedrijven toegankelijk zijn. De Tweede Kamer lijkt vooralsnog overtuigd van deze argumenten.

In de Brusselse rapportage wordt echter gesteld dat er zelfs sprake is van verboden staatssteun als het kabinet kan bewijzen dat Philips noch de Rabobank fiscale voordelen heeft gehad. Volgens Van Miert is slechts van belang of door overheidsingrijpen concurrentievervalsing is opgetreden. Letterlijk stelt het document: ,,Van doorslaggevend belang in de context van staatssteun is het economisch effect van de aanwending van staatsmiddelen''.

Ook blijkt uit het document dat Brussel betwijfelt of de technolease voor alle ondernemingen toegankelijk was. Vastgesteld wordt dat er een ongerijmdheid zit in de Nederlandse bewering dat een technolease à la Philips nog altijd mogelijk is terwijl het kabinet de regels voor technolease najaar 1994 verscherpte.

In de Brusselse rapportage wordt het kabinet gemaand nu volledige inzage in een reeks dossiers te geven. Daarbij gaat het onder meer om de interne briefwisseling van de belastingdienst over de technolease, de briefwisseling van de belastingdienst met Philips, de ramingen die destijds door de belastingdienst zijn gemaakt van de fiscale gevolgen van de Philips-technolease, de fiscale winst van Philips en de Rabobank in de periode 1990-1993 en de werkelijk belastbare winst van de twee bedrijven.

Als Brussel na onderzoek de Philips-technolease verbiedt, kan dit grote financiële consequenties hebben voor de staat, Philips en de Rabobank. Philips en de Rabobank kunnen worden verplicht ten onrechte genoten staatssteun te retourneren, terwijl de Nederlandse staat door concurrenten van Philips en de Rabobank in dat geval kan worden gemaand schade wegens concurrentievervalsing te vergoeden.

NRC Handelsblad, 17 april 1997