Overheid blijft actief de economie ordenen
KAREL BERKHOUT en EGBERT KALSE
De jaarlijkse technologiesubsidie aan Philips wordt met 25 miljoen
gulden verminderd tot 75 miljoen gulden. Maar ,,het is zeker niet de
bedoeling om de zaak verder af te bouwen'', zegt minister Jorritsma
(Economische Zaken) beslist bij de presentatie van haar begroting.
De VVD, de partij van Jorritsma, wil al langer helemaal af van de
onderzoeks- en ontwikkelingssteun aan Philips. Dit voorjaar kwam de
staatssteun onder vuur te liggen, vooral nadat Philips'
president-commissaris F.Maljers het nut ervan in twijfel had getrokken.
,,Daarmee heeft dit niets te maken'', bezweert Jorritsma: ,,De subsidies
en kredieten worden afgetopt en dat kan niet zonder pijn''.
Economische Zaken moet structureel 110 miljoen gulden bezuinigen op
subsidies en kredieten. Naast de korting op Philips komt er ook een op
de kredieten voor technische ontwikkeling (25 miljoen). Verder worden
tal van regelingen, zoals die voor pas afgestudeerde technici in kleine
bedrijven (de zogeheten KIM), wat afgeschaafd (totaal 50 miljoen).
De vermindering van de steun aan het bedrijfsleven betekent niet dat het
departement een geringere rol wil spelen in de ordening van de economie.
Het vaak gebruikte begrip ,,terugtredende overheid'' is gebaseerd op een
misverstand, vindt Jorritsma. Om de economische dynamiek te vergroten
moet de overheid de vrije markt juist ordenen, zo benadrukt zij. Minder
regels en meer concurrentie zijn ook de trefwoorden van Jorritsma, maar
ze wil nog niet aangeven wat haar accenten op het economisch beleid
zullen zijn.
De onder haar voorganger Wijers begonnen operatie Marktwerking,
Deregulering & Wetgevingskwaliteit wil Jorritsma doorzetten. Binnenkort
worden vijf nieuwe sectoren geselecteerd die tegen het licht gehouden
zullen worden, maar Jorritsma wil nog niet kwijt welke dat zijn. Wijers
sprak er kort voor zijn vertrek over om bijvoorbeeld het onderwijs, de
zorg en het openbaar vervoer open te breken.
,,Ik sluit niet uit dat het deze sectoren worden'', zegt Jorritsma. Ook
de oneerlijke concurrentie door overheidsinstellingen wordt aangepakt.
De economische dynamiek moet verder worden vergroot door de
ondernemingszin te stimuleren. ,,In Nederland overweegt 7procent van de
studenten om een eigen bedrijf te beginnen, in de Verenigde Staten 70
procent'', geeft staatssecretaris Ybema aan: ,,Met een iets andere
perceptie van het ondernemersschap liggen daar dus gigantische
mogelijkheden.'' Ybema wil dat bevorderen door een verbetering van de
kapitaalmarkt, een vereenvoudiging van het aannemen van personeel en een
verlaging van toelatingsdrempels zoals een vestigingsvergunning.
Het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij trekt de komende
kabinetsperiode 380 miljoen gulden extra uit voor agrarisch
natuurbeheer, de ontwikkeling van wat de ecologische hoofdstructuur
wordt genoemd en de zogenoemde 'natte natuur'. Daarmee beslaat het
totale bedrag aan investeringen in de groene ruimte zo'n derde deel van
de begroting. ,,Geen hypotheken meer op de natuur'', aldus
staatssecretaris Faber. ,,De natuur heeft jarenlang in een defensief
verkeerd, het wordt tijd om een tegenoffensief in te zetten.'' De
bijdrage van dit ministerie aan het versterken van het Groene Hart gaat
echter de komende periode omlaag, van 30 naar ongeveer 20 miljoen gulden
per jaar.Verder staat het landbouwbeleid komend jaar in het teken van de
herstructurering. De varkenshouderij en de glastuinbouw fungeren hier
als voorlopers. Voor de varkenshouders, die een kwart minder varkens
gaan houden, is 320 miljoen gulden beschikbaar tot 2002. De glastuinbouw
kan op 45 miljoen rekenen, volgens D66-minister Apotheker ,,voldoende om
vier of vijf verplaatsingsprojecten in het Westland te realiseren''. De
pluim- en melkveehouderij en de tuin- en akkerbouw zullen de voorlopers
volgen.
De pluimveesector krijgt aparte aandacht van het ministerie. Evenals met
betrekking tot de varkenshouderij vorig jaar, vindt de overheid dat deze
sector al op korte termijn moet herstructureren. Om hard
overheidsingrijpen voor te zijn, presenteerde het bedrijfsleven een plan
met de titel ,,Iedereen kiplekker''. Maar, zo staat in de begroting, de
sector stelt daarin niet voor een einde te maken aan het houden van
leghennen in legbatterijen, en evenmin wordt de toepassing van strooisel
bij pluimvee verplicht.
Het is derhalve de vraag of de door de sector voorgestelde maatregelen
toereikend zijn om te voldoen aan wat tegenwoordig 'consumer concerns'
heet. De maatschappij vraagt diervriendelijke productiemethoden en de
overheid, als verlengstuk van de maatschappij, legt die zonodig op aan
de sector.
Zo gaan de voorstellen van de Europese Unie voor de pluimveesector het
nieuwe kabinet niet ver genoeg. Nederland zet in op afschaffing van de
legbatterij. Lukt dat binnen vier jaar niet in Europees verband en
blijft de sector achter met adequate maatregelen, dan zal nationaal
besloten worden tot een verbod.
Overigens zal ook de Brusselse landbouwpolitiek de komende
kabinetsperiode drastisch veranderen. De komende jaren zullen er
afspraken gemaakt worden over een verdere verlaging van de prijzen voor
zuivel, graan en rundvlees. Hoewel Apotheker dit beleid onderschrijft,
stelt hij dat de huidige voorstellen nog te zeer ten koste van de
Nederlandse landbouw gaan.
ECONOMISCHE ZAKEN
A. Jorritsma (VVD)
Budget: 3,4 miljard
Percentage van de totale begroting: 1,5
Ambtenaren: 5.300
LANDBOUW, NATUURBEHEER EN VISSERIJ
H. Apotheker (D66)
Budget: 3,7 miljard
Percentage van de totale begroting: 1,6
Ambtenaren: 11.700
NIEUWS
SUPPLEMENT
DOSSIERS
ARCHIEF
ADVERTENTIES
SERVICE
