Hoe geheim is een biefstuk van Peper?
Door onze politieke redactie
DEN HAAG, 9 FEBR. Een journalist eist dat minister Peper de bonnetjes van zijn declaraties
overlegt. Peper weigert. Gisteren diende de zaak bij de Raad van State.
Stel, minister Peper heeft in het Haagse restaurant Corona gedineerd met
premier Kok en uit de rekening valt af te leiden dat de premier een biefstuk
heeft gegeten.
,,Wat is daar nou zo geheim aan?'', vroeg de bestuursrechter met een stem
vol ongeloof aan de landsadvocaat. ,,En wat wordt u daar nou wijzer van?'',
vroeg ze vervolgens met dezelfde scepsis aan de eisende journalist.
Minister Peper (Binnenlandse Zaken) wil de bonnetjes van zijn declaraties
niet openbaar maken met een beroep op zijn privacy. En onderzoeksjournalist
Dick Berts wil met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) precies
weten met wie de minister heeft gedineerd om de rechtmatigheid van die uitgaven
te beoordelen.
Gisteren moest mr. W.M.G. Eekhof-de Vries, voorzitter van de afdeling bestuursrecht
bij de afdeling rechtspraak van de Raad van State, nagaan hoe gerechtvaardigd
het beroep van de minister is om zijn bonnetjes niet prijs te geven. En tegelijk
moest ze wegen of de openbaarheid daadwerkelijk wordt gediend met het verstrekken
van de bonnetjes.
De zitting bij de Raad van State was onderdeel van een juridisch steekspel,
want de president van de rechtbank in Alkmaar gelastte minister Peper al tot
openbaarmaking van zijn declaraties. Maar de minister ging daartegen, met
steun van het kabinet, in hoger beroep. Via een schorsing van het Alkmaarse
vonnis door de Raad van State wilde de minister voorkomen dat hij, in afwachting
van uitspraak in hoger beroep, zijn declaraties al moet openbaren.
Waarom wil de minister de bonnetjes van bijvoorbeeld etentjes buiten de
deur met bestuurders of collega's niet overleggen? Omdat ,,wanneer de overheid
over het kleinste detail over dergelijke contacten informatie zou moeten verschaffen,
het functioneren van de overheid als zodanig in het gedrag komt'', zo betoogde
landsadvocaat mr. E.J. Daalder.
Maar, zo vroeg de bestuursrechter zich af, wat voor geheimen worden prijsgegeven
als bekend raakt wat de minister met wie in welk restaurant precies eet? De
privacy is in het geding, zei de landsadvocaat. Maar er staan toch geen namen
op de rekening, behalve die van de minister, zo vervolgde de bestuursrechter.
Nee, erkende de landsadvocaat: niet op de bonnetjes, maar wel op het declaratie-formulier
dat de minister bij zijn departement moet indienen. Want daarop moet de minister
precies aangeven voor welk doel hij de uitgaven heeft gedaan. En, zo vroeg
de bestuursrechter zich verder af: onderhandelingen die de minister voert
worden toch niet verstoord als achteraf bekend wordt met wie de minister heeft
gesproken. Het gaat in alle gevallen om gesprekken die al gevoerd zijn. Zeker,
dat laatste moest ook de landsadvocaat erkennen.
En de journalist? Wat had hij nu voor belang om te weten wat er precies
gegeten is en waar het gesprek zich had voltrokken? Nee, daar ging het onderzoeksjournalist
Berts inderdaad niet om. De naam van het restaurant mocht worden weggelakt,
de genuttigde spijzen ook. Maar waar gaat het u dan om, persisteerde de bestuursrechter.
Met wie de minister sprak, met welk doel en welk bedrag daarmee in het geding
was, argumenteerde Berts. Want hij wilde onder meer wel eens zien of de minister
toevallig niet op staatskosten ,,met mevrouw Smit-Kroes'' had zitten eten.
De bestuursrechter doet morgen uitspraak of minister Peper zijn bonnetjes
per direct openbaar moet maken.