Dossier Val Milosevic

Nieuws

Achtergrond verzet

Hoofdrolspelers

1987 - Slobodan Milosevic wordt in september leider van de Servische Liga van Communisten. Begin van een campagne, waarbij hij eerst de Servische partij, later de Servische staatsorganen en de Servische media zuivert van critici. Zijn ster rijst als hij het opneemt voor Serviërs die in Kosovo demonstreren tegen onderdrukking door etnische Albanezen. Milosevic' fel nationalistische campagne maakt in 1988 een eind aan de autonomie van de provincies Vojvodina en Kosovo.

(Foto Reuters)

1989 - Meer dan een miljoen Serviërs herdenken de slag op het Merelveld (1389); hoogtepunt van de nationalistische campagne in Servië. Milosevic houdt hun voor: ,,Na zes eeuwen zijn we weer verwikkeld in veldslagen en ruzies. Nog zijn het geen gewapende veldslagen, maar die kunnen niet worden uitgesloten.'' Milosevic wordt in november gekozen als president van Servië. Een jaar later wordt hij herkozen.

Vredesconferentie in Den Haag in 1991 (Foto NRC Handelsblad, Vincent Mentzel)

1991 - Kroatië en Slovenië roepen de onafhankelijkheid uit. In juni proberen Joegoslavische tanks tevergeefs op te treden in Slovenië. In Kroatië beginnen de gevechten tussen Kroaten en etnische Serviërs. In december roepen de Serviërs de Krajina, eenderde van Kroatië, uit tot onafhankelijke staat. Hetzelfde gebeurt in Bosnië.

Met de Bosnisch Servische leider Radovan Karadzic (Foto EPA)

1992 - In februari sturen de Verenigde Naties een vredesmacht van 14.000 man naar Kroatië. De Europese Unie erkent de onafhankelijkheid van Bosnië, eerder uitgeroepen door Bosnische moslims en Kroaten. In april breekt oorlog uit tussen de Bosnische regering en lokale Serviërs die, met steun van Milosevic, een beleg slaan rond de hoofdstad Sarajevo. Grote internationale verontwaardiging bij de ontdekking van Servische concentratiekampen.

Overblijfselen van circa 300 moslims in een massagraf bij Bihac (Foto AP)

1995 - Na NAVO-luchtaanvallen op Bosnische Serviërs, begonnen in 1994, besluit Milosevic om met de presidenten van Kroatië en Bosnië deel te nemen aan vredesonderhandelingen in Dayton (Ohio), die na drie weken leiden tot een vredesregeling. Het akkoord wordt op 14 december in Parijs getekend. Joegoslavië - een federatie bestaande uit Servië en Montenegro - en Bosnië worden het eens over wederzijdse erkenning en diplomatieke banden, Joegoslavië en Kroatië niet.

Vredesonderhandelingen in Dayton in 1995 (Foto AP)

1996 - Eerste van vele massademonstraties in Belgrado, Nis en andere grote steden in Servië. Aanvankelijk wordt gedemonstreerd om de zege van de oppositie bij gemeenteraadsverkiezingen (van 17 november) in diverse grote steden te vieren, maar vanaf 19 november wordt betoogd uit boosheid over annulering van die resultaten. Wekenlang gaan in Belgrado elke dag 50.000 tot 80.000 opposanten (met uitschieters tot 200.000 op 4 december) de straat op. Milosevic brengt zijn aanhang op de been om een eind te maken aan de massabetogingen. Bij gevechten valt een dode aan de kant van de opposanten.

1997 - De synode van Servische Orthodoxe Kerken veroordeelt Milosevic wegens ,,het vertrappen van de wil van het volk''. Milosevic geeft op de 77ste dag van de protesten in Belgrado toe: de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen van 17 november wordt erkend. Milosevic treedt na twee termijnen af als leider van Servië maar wordt president van Joegoslavië.

1998 - Milosevic negeert in maart een internationale oproep om te stoppen met geweld tegen etnische Albanezen in Kosovo. Onder dreigement van NAVO-luchtaanvallen onderhandelt hij met de Balkan-gezant van de Verenigde Staten, Richard Holbrooke. Intussen gaat het offensief tegen de Albanezen in Kosovo gewoon door. Na een NAVO-ultimatum trekken Servische troepen zich in oktober terug uit Kosovo.

Vluchtelingenstroom in Kosovo (Foto NRC Handelsblad, Maurice Boyer)
Zie ook: Dossier Kosovo

1999 - In maart slaagt Holbrooke er niet in Milosevic te overtuigen van een vredesverdrag inzake Kosovo. Op 19 maart lopen onderhandelingen vast. Vijf dagen later beginnen NAVO-vliegtuigen met het bombarderen van doelen in heel Joegoslavië. In mei wordt bekend dat het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag Milosevic beschouwt als een oorlogsmisdadiger. In juni trekken de Serviërs zich wederom terug uit Kosovo waarna een eind komt aan de NAVO-bombardementen. Het Joegoslavië-tribunaal vindt in Kosovo 150 graven en massagraven met ‘duizenden' lijken.

2000 - In april demonstreren circa honderdduizend Serviërs in Belgrado voor vervroegde verkiezingen. Op 27 juli bepaalt Milosevic dat op 24 september algemene verkiezingen zullen plaatshebben. Op 25 september claimen tegenstanders en aanhangers van Milosevic de overwinning. Tegenstanders van Milosevic bestormen op 5 oktober het parlement, het leger treedt niet op. Aangenomen wordt dat dit het einde betekent van het bewind van Milosevic.

Kaart Joegoslavië 1987

Kaart Joegoslavië 2000