Dossier Val Milosevic

Nieuws

Achtergrond verzet

Hoofdrolspelers

Milosevic moet snel weg, vinden veel Serviërs. Maar niet naar Nederland. "Hij heeft ons iets aangedaan, niet jullie."

Door onze correspondent YAEL VINCKX

POZAREVAC, 9 OKT. Marko is niet thuis. Marko is vertrokken. Met het hele gezin. Eerst naar Moskou, toen naar Peking en nu, na door de Chinezen te zijn geweigerd, opnieuw naar Moskou. Zijn huis is donker, zijn pretpark gesloten, zijn computerwinkel geplunderd. Het glas ligt in duizend stukken op het trottoir. Het einde van de Joegoslavische president Slobodan Milosevic betekent ook het einde van zijn zoon Marko en diens fratsen in het stadje Pozarevac.

Nooit meer zal Marko, onder toeziend oog van de politie, ongehinderd racen over de openbare weg. Nooit meer zal hij zijn lijfwachten aanvuren om voorbijgangers met een T-shirt van de verzetbeweging Otpor! aan in elkaar te slaan. Nooit meer zal hij alle knoppen van de geluidsinstallatie in zijn openlucht-discotheek opendraaien en de hinderwetvergunningen aan zijn laars lappen.

"Heb je Milosevic gezien op televisie?", vraagt Zoran Petkovic, een 31- jarige inwoner van Pozarevac. In een toespraak voor het Servische volk verklaarde de president, met neergeslagen ogen en devoot gevouwen handen, in de politiek te willen blijven. Ook wil hij meer tijd met zijn kleinzoon doorbrengen. "Dan moet Milosevic snel zijn kleinkind achterna, naar Moskou", gniffelt Petkovic.

Milosevic moet vertrekken, vindt Zoran Petkovic. Hij is de enige niet. Rusland, China, Ghana, Cuba - het maakt de Serviërs niet uit, als Milosevic maar vertrekt. Opgeruimd staat netjes. Er is één uitzondering: Milosevic mag niet worden uitgeleverd aan het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. "Het Servische volk moet Milosevic berechten. Wij hebben jullie hulp helemaal niet nodig. Bovendien, hij heeft ons iets aangedaan, niet jullie." Marko is dan al vertrokken. "We hebben hem de stad uitgejaagd", zegt Petkovic, lid van de oppositiepartij Servische Vernieuwings Beweging (SPO) trots. Ze zijn nog overdonderd door het resultaat. De revolutie is in een vloek en een zucht voorbij gegaan, het was eigenlijk niet meer dan een flinke rel. Nu weten de mensen amper hoe het verder moet. Daarom pakken ze al snel de oude draad weer op: op zondag wandelen ze met hun kinderen in het park, op maandag gaan ze naar hun werk.

In het Milosevic-bolwerk Pozarevac is de aanhang van de president beduusd en terneergeslagen. Een enkeling zwaait nog met zijn vuist naar de buitenlanders. Maar de nederlaag is totaal. Pozarevac is van oudsher Milosevic-gezind. De president werd er geboren, op 22 augustus 1941, en bracht er zijn jeugd door. Zijn jongste kind, Marko, bouwde er een crimineel zakenimperium op. Hij bezit onder meer een discotheek, een pretpark, een pizzarestaurant en een nachtclub. Hij is rijk geworden met de smokkel van sigaretten. De oud-communisten in Milosevic' partijgelederen verafschuwen de levensstijl van Marko. Hij is door en door verwend, zeggen ze. Marko heeft zich nooit iets van hen aangetrokken. Zijn vader was de Slager van de Balkan. Wat kon hem gebeuren?

De tijden zijn veranderd. "Willen jullie een rondleiding, een kamer huren of in het zwembad zwemmen", zegt een politieagent buiten Marko's huis sarcastisch. Het huis wordt nog altijd bewaakt, maar de politieagenten trekken niet meer hun pistool om buitenlanders schrik aan te jagen. Zelfs de politie, lieveling van Milosevic, ziet de president het liefst zo snel mogelijk vertrekken. "We moeten vooruit kijken." Maar Nenad Djordjevic is het zicht op de toekomst even kwijt. Drie weken geleden was de 19-jarige student een alom gerespecteerd lid van de jeugdbeweging van Milosevic&'acute; Socialistische Partij van Servie (SPS). Nu bewaakt hij het partijkantoor in Pozarevac tegen opposanten en vandalen. Ook al laat de menigte vooralsnog niets van zich horen, Djordjevic trilt van de zenuwen. Het kantoor van regeringspartij JUL is immers al vernield. Nenad vindt het "jammer" dat Milosevic heeft verloren. "Hij was een goede politcus en hij heeft ons beschermd tegen het Westen", zegt hij bedachtzaam. Hij was een goede politicus - verleden tijd. Nenad weet niet waar de oude president heen moet. Hij weet alleen waar Milosevic niet heen moet. "Hij moet niet naar het Joegoslavie-tribunaal in Den Haag." Want dat is het Westen. De nieuwe president van Joegoslavië, Vojislav Kostunica, lijkt zijn vingers voorlopig niet te willen branden aan de omstreden uitlevering van Milosevic. Hij heeft eerder gezegd dat de uitlevering van Milosevic "niet de eerste prioriteit" is. De aanklager van het Joegoslavie- tribunaal, Carla del Ponte, heeft hem daarop gewaarschuwd mee te werken met het tribunaal. "Willen de Serviërs samenwerken met Europa, dan moeten ze samenwerken met ons", verklaarde ze. Maar haar dreigement laat Kostunica voorlopig koud. In de Servische hoofdstad Belgrado doen radicalere meningen opgang. " Milosevic moet zichzelf door het hoofd schieten. Dat zal hem niet moeilijk vallen, want zelfmoord zit in de familie", meent de Oostenrijkse Serviër Boris Matic. Al wekenlang verwijzen de demonstranten naar de zelfmoord van de ouders van Milosevic. "Red Servië, hang jezelf op", scanderen ze. Boris Matic tuurt nog eens in de resten van parfumwinkel Skandal, een ander kapot geslagen eigendom van Marko Milosevic.

Even verderop staat het uitgebrande kantoor van de staatstelevisie. Donderdagavond viel een woedende menigte daar binnen. In een oogwenk verdwenen camera's en computers en werden bureaustoelen en dossierkasten in brand gestoken. "Is dit de nieuwe democratie", spuugt een oudere man voor de ingang. "Is dit het werk van Kostunica?" Dan had hij toch liever Milosevic gehad. En tegen de buitenlandse journalisten schreeuwt hij: "Denk maar niet dat jullie Milosevic krijgen. Want Milosevic is van ons.