'We moeten progressieven bundelen'
Om het conservatieve bolwerk van
liberalen en christen-democraten te breken zou D66 moeten streven naar
een "progressieve meerderheid", meent Spier. "Binnen D66, GroenLinks,
Partij van de Arbeid en SP moeten de krachten worden gemobiliseerd om
het verstarde conservatieve bolwerk te slopen. Wanneer je langs de
traditionele partijlijnen werkt, lukt het niet. Dat lijkt me een
geweldige opdracht voor de jongeren in onze partijen." Hij wordt
bijgevallen door oud-partijvoorzitter Henk Zeevalking. " Bestuurlijke en
politieke vernieuwing is onze reden van bestaan. Met VVD en CDA zal dat
nooit lukken, dus moeten we inzetten op een progressieve meerderheid."
Het streven naar een dergelijke meerderheid is volgens vice-
fractievoorzitter Bakker niet aan de orde. "De ervaring leert dat we
ook zaken konden doen met de VVD. Maar met de VVD hebben we een vrij
fundamenteel vertrouwensprobleem. Via verkiezingen kun je er achter
komen hoe de kiezer dat waardeert." Oud-senator Spier voorziet een zeer
moeizame verkiezingsstrijd. "Waarop moet je je profileren? Een jaar
geleden hebben PvdA, VVD en D66 een regeerakkoord gesloten. Dus de
overeenkomsten zijn groter dan de verschillen; en de verschillen liggen
dan met name op het terrein van de pragmatische uitwerking. De politiek
wordt erg vlak en technocratisch in Nederland." De lijsttrekker van D66
bij de Europese verkiezingen, Lousewies van der Laan, betreurt het dat
de Europese campagne de komende weken "waarschijnlijk vooral over de
Nederlandse politiek zal gaan en veel minder over Europa", maar zij
ziet ook een lichtpuntje: "Er wordt mij vaak voor de voeten geworpen:
D66 is zo'n vage partij. Dat hoeft niemand na deze week nog te zeggen.
D66 staat voor radicale democratisering. Er valt met ons niet te sollen
als het gaat om staatkundige vernieuwing."
Gezien de ervaringen met de VVD zal D66 'Paars' niet tot inzet maken van
de verkiezingen, zo verwacht oud-fractieleider Maarten Engwirda. "Paars
I is ons bevallen, Paars II niet. Alle coalities zijn mogelijk; niets
ligt vast." En dat geldt ook voor de partijleider; die wordt gekozen op
een speciaal congres. Spier vat bondig de opvatting van vele
partijgenoten samen. "Zowel Thom de Graaff als Rogier van Boxtel zijn
geschikt. Rogier is agressiever en een betere debater; Thom is
intellectueler. Ik spreek mijn voorkeur niet uit, want het zijn alle
twee vrienden van me en dat wil ik graag zo houden."