Dossier
Kabinetscrisis

Nieuws

Van dag tot dag

Achtergrond

Documenten

Discussie

AFGAANDE OP DE jongste ontwikkelingen in Den Haag is het nog slechts een kwestie van enkele dagen alvorens Nederland weer een volwaardig kabinet heeft. De kabinetscrisis loopt ten einde nu de fractievoorzitters van PvdA, VVD en D66 vanmorgen overeenstemming hebben bereikt over invoering van het omstreden referendum. Het gevonden compromis is eigenlijk kinderlijk eenvoudig. Er komt geen bindend correctief referendum, maar een niet bindend correctief referendum. Deze lichtere vorm van volksraadpleging vereist geen wijziging van de Grondwet en is daardoor niet afhankelijk van de niet aanwezig gebleken meerderheid van tweederden in de Eerste Kamer. Het referendumvoorstel dat twee weken geleden door toedoen van de tegenstem van VVD-senator Wiegel in de se naat sneuvelde had niet veel meer dan symbolische betekenis. Nu het referendum ook nog een vrijblijvend karakter krijgt, wordt het helemaal een kroonjuweel dat louter is bestemd voor de etalage. Weliswaar zal het voorstel om te komen tot een bindend correctief referendum opnieuw worden ingediend, maar zeker na de gewijzigde krachtsverhoudingen in de Eerste Kamer is de daarvoor benodigde tweederde meerderheid nog veel verder weg dan twee weken geleden.

MET DEZE VOORLOPIGE uitkomst is het nog meer de vraag of de zaak wel een kabinetscrisis waard was. In feite zat het toen nog missionaire kabinet de ochtend na de nacht van Wiegel al heel dicht bij de nu gevonden oplossing. Toen heette het opnieuw indienen van het verworpen grondwetsvoorstel in de woorden van D66-fractieleider De Graaf nog een "fopspeen". Nu de fopspeen is voorzien van een strikje, is er voor D66 echter geen enkele aanleiding meer om de paarse coalitie te verlaten. D66 had blijkbaar tijd nodig om bij zinnen te komen. Die tijd had echter ook zonder kabinetscrisis gevonden kunnen worden.

De crisis lijkt nu voorbij. Toch geeft het te denken dat de paarse fractievoorzitters hun lijmpoging niet direct hebben afgerond. Het betekent dat het politiek zwaar beladen debat naar aanleiding van het rapport van de parlementaire enquêtecommissie over de vliegramp boven de Bijlmermeer deze week met een demissionair kabinet moet worden gevoerd. Blijkbaar is het vertrouwen in de paarse lijm niet nu al zo groot, dat men het aandurfde de scherven definitief aan elkaar te plakken. Zo is de afwikkeling van de crisis even bizar als de aanleiding.