Dossier Telecom

Dossier KPN Telecom

Nieuws

Achtergrond

Cahier KPN Mobile

KPN Qwest

Telefónica

Cahier Frequentieveiling

Bedrijfsprofiel

Links

Reacties

Door onzer redacteur REMMELT OTTEN
ROTTERDAM, 14 NOV. Telecombedrijf KPN heeft een groeistrategie. Maar de belangrijkste buitenlandse dochter, E-Plus in Duitsland, verkeert in een moeilijke uitgangspositie.

Telecombedrijf KPN heeft een klassiek Nederlands probleem. Het is te trots om zich in te laten lijven door een van de drie grote buren uit Duitsland, Frankrijk of Groot-Brittannië. En het is te klein om in Europa op eigen kracht een rol van belang te kunnen spelen.

KPN beseft dat terdege. De mislukte fusieflirt met het Spaanse Telefónica was een dappere poging om een van de twee ontberende succesfactoren in te vullen: schaalgrootte. De mega-overname van het Duitse E-Plus is een poging om de tweede succesfactor in te vullen: specialisatie in mobiele telefonie, het snelstgroeiende en misschien wel meest winstgevende deel van de telecommarkt.

In het prospectus voor de komende emissie, die 12 miljard gulden moet opleveren, legt KPN de internationale ambities voornamelijk bij de mobiele telefonie. Het concern heeft bijvoorbeeld al meer mobiele klanten in Duitsland (5 miljoen) dan in Nederland (4,2 miljoen). KPN ambieert volgens het prospectus een rol als ,,een van de leidende pan-Europese aanbieders van mobiele telefonie'', terwijl de ambities in de drie andere segmenten (telefonie over vaste lijnen, dataverkeer en een cluster van internetinhoud, telefoongidsen en callcenters) vooral voortborduren op het benutten van het Nederlandse klantenbestand.

Het is de vraag of in Europa een rol is weggelegd voor KPN tussen soortgelijke, maar veel grotere oud-staatsbedrijven als Deutsche Telekom en France Telecom, en specialisten als Vodafone, dat zich louter toelegt op mobiele telefonie en inmiddels ook vele malen groter is dan KPN. Het Duitse avontuur illustreert hoe hachelijk een solo-optreden kan zijn.

KPN voelde zich gedwongen een overnamesom van ruim 20 miljard euro te betalen voor de nummer drie in Duitsland, een zware hypotheek op de toekomst van het hele bedrijf.

De overname van E-Plus leek een laatste meesterzet van Wim Dik, vlak voor zijn afscheid. De koers van het aandeel liep begin dit jaar op tot recordhoogtes. KPN liftte niet alleen mee met de algehele Europese hype over mobiele telefonie, waardoor de koersen van Europese telecomfondsen van november 1999 tot maart dit jaar bijna verdubbelden ten opzichte van Amerikaanse telecombedrijven. Ook werden KPN's kansen binnen Europa tijdelijk hoger ingeschat. De beurswaarde van KPN als percentage van de totale beurswaarde van de Europese concurrenten liep op van 2,5 à 3 procent tot meer dan 4 procent.

De kater kwam later, en hetzelfde percentage daalde tot 2. Wat KPN kan, kunnen de grote broers namelijk nog beter, zo bleek toen France Telecom even later voor een slordige 100 miljard gulden het Britse Orange overnam, de op een na grootste aanbieder van mobiele telefonie in Groot-Brittannië.

Bovendien heeft E-Plus het afgelopen halfjaar marktaandeel verloren. KPN lijkt in Duitsland tegen het adagium op te lopen dat in ieder segment, in iedere sector alleen de marktleider en de nummer twee een sterke positie hebben en dat de nummer drie het moeilijk heeft. Geen wonder als de lokale concurrentie bestaat uit Deutsche Telekom en Vodafone/Mannesmann. Beide giganten hebben in Duitsland een marktaandeel van ongeveer 40 procent. E-Plus moet een aandeel van ongeveer 15 procent verdedigen, maar slaagde er niet in om meer dan 12 procent van de nieuwe abonnees binnen te halen. De groei lag bovendien vooral in de zogenoemde pre-paid-telefoons, die per nieuwe klant meer kosten en minder opleveren dan gewone abonnees.

Ook KPN beschikt over fraaie marktaandelen en bijbehorende kasstromen. Maar alleen in de thuismarkt Nederland. Het marktaandeel in telefoontikken over het vaste netwerk is hier 90 procent; het aandeel in mobiele telefonie is 48 procent. Elders in de kernmarkt West-Europa zijn de getallen veel somberder: derde in Duitsland en derde in België met 6,2 procent.

In Groot-Brittannië is KPN eigenaar van 15 procent van de vijfde aanbieder van de nieuwe generatie mobiele telefonie (UMTS). En in Frankrijk liggen alleen kansen als KPN er samen met partners in slaagt ook zo'n UMTS-licentie te verwerven.

De belegger die geïnteresseerd is in een ouderwets geïntegreerd telecombedrijf mist bij KPN de schaalgrootte van de grote Europese concurrenten. De belegger die vertrouwt op het groeiverhaal van KPN's mobiele dochters kan ook wachten op de komende beursgang van KPN Mobile.