Dossier Telecom

Dossier KPN Telecom

Nieuws

Achtergrond

Cahier KPN Mobile

KPN Qwest

Telefónica

Cahier Frequentieveiling

Bedrijfsprofiel

Links

Reacties

Sinds de verzelfstandiging reorganiseerde KPN zonder oponthoud. Maar de beweegredenen achter de jongste ingreep zijn anders dan de motieven van toen.

Door onze redacteuren STÉPHANE ALONSO en MICHIEL VAN NIEUWSTADT

ROTTERDAM, 30 OKT. Kwartslag, Operatie Houdini, Telecom Overmorgen, Prisma. KPN bedacht de afgelopen jaren steeds nieuwe namen voor zijn reorganisaties, maar de strekking was telkens dezelfde. KPN moest meer werk verzetten met minder mensen.

Het telecombedrijf heeft nog geen tijd gehad om een inventieve naam te bedenken voor het vrijdag uitgelekte reorganisatieplan waarin 8.000 arbeidsplaatsen op het spel staan. 'Het Plan', is de voorlopige werktitel. KPN-topman Paul Smits spreekt liever van 'De Visie'. "Dat dekt aardig de lading", zegt hij vanochtend in een vraaggesprek met deze krant.

"De metamorfose" was ook een goede naam geweest. KPN heeft zijn financiële positie het afgelopen jaar sterk zien verslechteren. Niet in de laatste plaats door de miljardenverslindende veilingen van frequenties voor geavanceerde mobiele telefonie (UMTS) in Groot- Brittannië, Duitsland en Nederland en de overname van het Duitse E-Plus (mobiele telefonie). De schuldenlast maakt de verschillen met eerdere reorganisaties van KPN treffend. Het lijkt erop dat KPN dit keer moet lachen als een boer met kiespijn om zijn benarde financiële positie te maskeren.

Topman Smits bestrijdt met klem dat de huidige reorganisatie verband houdt met de financiële problemen, zij zat al jaren in de koker. De arbeidskosten van het 'staatsbedrijf' KPN, waaronder het vaste netwerk voor spraaktelefonie wordt verstaan, zijn simpelweg te hoog "vergeleken met de concurrentie om ons heen", aldus Smits. Die kosten moeten omlaag om te kunnen blijven concurreren. Smits wil werknemers van het oude KPN daarom overhevelen naar het nieuwe KPN, dat van internet en mobiele communicatie. "We nemen definitief afscheid van het tijdperk van de spraaktelefonie", zegt Smits.

Bij de laatste reorganisatie, in 1998, lachte KPN nog in zijn vuistje. Aan het begin van dat jaar kondigde het een voorziening aan van 500 tot 800 miljoen gulden. De personele gevolgen en beoogde besparingen werden pas later in het jaar bekend. Een grote voorziening kwam KPN toen heel goed uit, omdat Opta voorzitter J. Arnbak publiekelijk had gezegd dat de rendementen van KPN een paar tandjes omlaag moesten. Dankzij de voorziening, die ten koste ging van de winst in 1998, kon KPN laten zien dat de resultaten van de voormalige monopolist nu ook weer niet zó buitensporig waren. Arnbak moest maar een paar toontjes lager zingen.

Dit keer valt er voor KPN geen winst te drukken. De overname eind vorig jaar van het Duitse E-Plus drukt het bedrijf in de verliezen en volgend jaar zal het niet anders zijn, zo verwachten financieel analisten. Alle aanleiding dus voor de oude Pavlovreactie van een verliesgevend bedrijf: kosten snijden en banen schrappen.

Probleem voor KPN is dat een eventueel grote voorziening ten koste gaat van het eigen vermogen, de buffer op de balans die toekomstige verliezen moet opvangen. Kredietanalisten als Moody's en Standard and Poor's volgen die grootheid met interesse als zij een oordeel moeten geven over financiële posities.

Een woordvoerder van KPN ontkende vanmorgen dat het telecomconcern de voorziening voor de huidige reorganisatie uitstelt om beleggers een mooie balans te kunnen laten zien. "Nieuwe accountancyregels bepalen dat je pas een voorziening mag treffen als je precies weet welke ondernemers je moet laten afvloeien", zegt hij. "We zouden juist graag duidelijkheid willen geven en zullen proberen een deel van de voorziening nog in dit jaar te laten vallen." Naar verwachting zullen de hardste klappen vallen onder het personeel op het hoofdkantoor, in de verkooporganisatie en onder de technici die werkzaam zijn op het oude vaste net. Het hoofdkantoor wordt gedecentraliseerd in vier of vijf kleinere werkmaatschappijen met een klein strategisch hoofdkantoor. KPN- winkels moeten plaats maken voor verkoop via internet. En het onderhoud aan het vaste net - het oude KPN - moet efficiënter en goedkoper.

KPN ontkent dat de benarde financiële positie van het moment een aanleiding is voor de harde ingrepen. Maar een consultant die betrokken is bij lopende reorganisatie stelt vast dat de druk de afgelopen maanden is opgevoerd. En ook de betrokken vakbonden zien een verband. Bestuurder E. Lecomte van UOV/BTTP relateert "de omvang en het moment" van de huidige veranderingen aan het feit dat de problemen bij KPN acuut zijn.

Het verband met de aanstaande emissie van KPN aandelen en converteerbare obligaties is in elk geval onmiskenbaar. Gezien de koersreactie op de Amsterdamse beurs (het aandeel KPN verloor vanmorgen vijf procent) staan beleggers niet te juichen bij de ontslagen en de kostenreductie van 700 miljoen euro die daar bij hoort. Maar een invulling van de reorganisatie ná de emissie, op de agenda voor medio november, was ondenkbaar geweest.

DOSSIER TELECOM www.nrc.nl/Economie