Benauwde dagen voor KPN
De expansiedrift zet KPN onder
spanning. Mede door de hoge rentelasten is het concern nu verliesgevend.
Beleggers stemmen met hun voeten.
Door onze redacteur ERIK VAN DER WALLE
AMSTERDAM, 31 AUG. Waren het de voetbaluitslagen, de weersverwachting
voor de komende dagen of was het toch de dalende beurskoers van KPN?
Bestuursvoorzitter Paul Smits van het telecomconcern keek af en toe
opzij naar het schermpje van de mobiele telefoon van zijn woordvoerder:
benauwde blikken, vermoedelijk omdat zijn peptalk van een halfuur bij de
presentatie van de jaarcijfers geen positieve invloed op de koers had.
Gisteren daalde het aandeel KPN zelfs meer dan zes procent in waarde en
vanmorgen vervolgde het aandeel zijn weg naar beneden tot een koers van
28,30 euro - iets meer dan eenderde van de recordkoers van 75,63 euro
van nog geen halfjaar geleden. Het Nederlandse telecomconcern maakte
gisteren bekend voor het eerst in de geschiedenis in de rode cijfers te
zijn beland. Dat ligt niet aan de gang van zaken in Nederland, want
zowel in de mobiele als in de vaste telefonie is KPN goed winstgevend.
Het verlies van 42 miljoen gulden over de eerste zes maanden van dit
jaar is een gevolg van de hoge rentelasten die het concern moet betalen
na de inlijving van het mobiele bedrijf E-Plus in Duitsland. Zonder die
nieuwe financiële lasten zou KPN zelfs een flinke winstgroei laten
zien.
Beleggers houden de adem in, zeker nu de financiële slagkracht
verder is beperkt na de recente verwerving van de zogenoemde UMTS-
frequenties in Duitsland (14,3 miljard gulden) en Nederland (1,6
miljard). Overbodige zorgen, verklaarden Smits en zijn financiële
man Maarten Henderson in een uitvoerig betoog. De strekking daarvan is:
bij elke stap die we in het buitenland zetten, zullen we kritisch kijken
naar onze financiële mogelijkheden. "Als we tot de conclusie komen
dat het te duur wordt, doen we het gewoon niet."
Het zijn vanzelfsprekend lijkende woorden van Smits, die de beleggers
gerust moeten stellen. Door grote leningen en door het uitgeven van
nieuwe aandelen in het vierde kwartaal - daarom doet de koersdaling nu
zo'n pijn - heeft KPN momenteel een rentedragende schuld van 44 miljard
gulden.
Daar doen sussende woorden niets aan af. Waarom zou KPN anders de
contante dividendbetalingen (jaarlijks goed voor 1 miljard gulden)
staken en voortaan de beleggers alleen met nieuwe aandelen willen
belonen? Dat zijn geen maatregelen die aandeelhouders waarderen. Sterker
nog, ook bedrijven in de nieuwe economie (vaak sterk verliesgevende
internetbedrijven) betalen geen dividend in contanten, en juist tegen
die nieuwlichters zette Smits zich af. Het onderscheid zit hem volgens
hem vooral "tussen bedrijven die echte omzet draaien en ondernemingen
die vooral drijven op hypes". Op de jonge bedrijven - "de jaren des
onderscheids zijn aangebroken" - heeft KPN in elk geval voor dat het de
nodige reserves heeft waaruit nog kan worden geput.
Zo heeft het concern in het verleden een belang genomen in het Ierse
telecombedrijf Eircom. Het belang in dit Ierse bedrijf wordt binnen
afzienbare tijd voor 1,2 miljard euro verkocht. Los van deze opbrengst
geeft de verkoop volgens Smits ook aan, dat KPN heel goed kan kiezen.
De indruk dat het bedrijf met zijn kleine thuismarkt op alle
buitenlandse schaakborden wil meespelen, en daarbij grote
financiële risico's loopt, is onjuist. In Groot-Brittannië en
(vermoedelijk) in Frankrijk wordt bij de UMTS-veilingen (frequenties
voor mobiel internetten) meegelift met kapitaalkrachtige partners. "En
Italië? U heeft kunnen constateren dat we daar niet bijzitten."
Ook wordt de organisatie nog eens tegen het licht gehouden. Minder dan
twee jaar geleden maakte het concern bekend vierduizend banen te
schrappen. Heel wat mensen moesten toen opnieuw solliciteren op hun
eigen functie, hetgeen de nodige onrust veroorzaakte. Over twee
maanden, zo maakte Smits gisteren bekend, worden de details van een
nieuwe reorganisatie bekend. Hoeveel banen er op het spel staan is nog
niet duidelijk, maar de bestuursvoorzitter gaf aan dat het in elk geval
wederom om een "substantiële" ingreep gaat. Vooral in de
operationele kosten (gerelateerd aan het netwerk) en in het aantal
staffuncties op het hoofdkantoor wordt gesneden.
Zeker gezien de uitbundige groei van de omzet lijkt Smits de lat intern
hoog te leggen. KPN moet even efficiënt worden als de beste
telecombedrijven van Amerika, hetgeen de nodige spanningen binnen de
organisatie zal veroorzaken. Toch is dat noodzakelijk gezien de harde
concurrentie in Europa, stelde hij gisteren. Ondanks zijn (inmiddels
afgenomen) onvrede over de operationele gang van zaken bij het bedrijf
laten alle vier de sectoren een gezonde groei zien. Zelfs het vaste
netwerk - mede dankzij de belminuten van internetters - laat een
omzetgroei zien van ruim 9 procent tot 2,6 miljard euro (5,7 miljard
gulden). , ,En er zijn weinig telecomconcerns in Europa die de omzet in
vaste telefonie verhogen", aldus Henderson. De winst (voor belastingen,
afschrijvingen en rentelasten) steeg als gevolg van de prijsdruk met
bijna anderhalf procent. Bij mobiele telefonie is de groei
vanzelfsprekend nog hoger, zeker door de acquisitie bij E-Plus. De
omzet verdubbelt bijna tot 1,6 miljard euro, terwijl de operationele
winst met de helft omhoogging tot 333 miljoen euro. Om de groei van het
concern te illustreren: maandelijks een half miljoen nieuwe klanten.
"Terwijl wij hier zitten te praten komen er 6.000 nieuwe klanten bij
ons binnen", aldus Smits.