Dossier Elektronisch zakendoen

Nieuws

Achtergrond

Internetwinkels

Detailhandelsconcern

Banken en verzekeraars

Industrie en zakelijke dienstverleners

Arbeidsbemiddelaars

Dossier Elektronisch uitgeven

Links

Reacties

Internet-entrepreneurs nieuwe helden in VS

Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG
NEW YORK, 31 DEC. De New-Yorkse bankiers worden, zeker in een spectaculair beurs- en overname jaar als 1999, met hun forse kerstbonussen door velen benijd. Maar het zijn de winnaars van het 'oude geld'. De nieuwe helden zijn vooral Internet-ondernemers. Zij hebben in de ogen van Wall Street de fakkel van de vooruitgang overgenomen.

De eindejaarsbonussen bij Wall-Streetfirma's zijn legendarisch. Dus in een jaar waarin de beurskoersen hoger reikten dan wie ook had kunnen voorspellen, zullen de bankiersbonussen navenant zijn. Volgens de afdeling financiën van de stad New York klopt dat. Er valt dit jaar onder de banken naar schatting 13 miljard dollar te verdelen, 18 procent meer dan vorig jaar en een absoluut record. Een extraatje van tien miljoen dollar voor een bankier is geen zeldzaamheid meer.

Toch moeten de meeste Amerikaanse bedrijven het zonder kerstbonus stellen. Slechts 36 procent van alle ondernemingen in de VS geeft een bonus in enigerlei vorm. De waarde ervan loopt sterk uiteen en hetzelfde geldt voor de vorm. De bonus in contanten of in de vorm van een kerstpakket is aan het verdwijnen, zo leert een onderzoek van Hewitt Associates. Steeds minder bedrijven vinden het een zinvol schouderklopje voor hun werknemers. Het wordt door zowel werkgever als werknemer gezien als liefdadigheid, als een automatisme dat zijn betekenis aan het verliezen is. Veel liever zien beide partijen de kerstbonus als een beloning die gebonden is aan prestatie. Dat is op Wall Street dan ook het geval en de bonus heeft de vorm van winstdeling.

Na een spectaculair beurs- en overnamejaar als 1999 zou iedereen wel bij een bank willen werken. Wie zou niet de patsers in New York benijden die miljoenen dollars opstrijken? Toch zijn de bankiers niet meer de helden die ze in de jaren tachtig waren. Ze doen nog steeds de grote deals en kopen in restaurants op Manhattan nog steeds wel eens een fles wijn van duizend dollar.

Maar het zijn oude bankbiljetten waarmee een comfortabel bestaan wordt verzekerd. ,,Het was vroeger zo dat investment bankers op het scherp van de snede zaten'', oordeelde Mark Long in The New York Times. ,,Tegenwoordig zijn bankiers gewoon werknemers in loondienst.'' Long verliet CS First Boston om in dienst te treden bij het jonge Internetbedrijfje Intraware.

De helden zijn nu de Internet-entrepreneurs, niet alleen onder beleggers maar ook onder banken en andere bedrijven. Met enige afgunst zien grote firma's, op Wall Street en op Main Street, hun beste krachten dan ook vertrekken naar kleine bedrijfjes die honderdduizenden dollars verlies maken en nog niet beursgenoteerd zijn. Andere bedrijfjes hadden in de afgelopen zes maanden een aandelenemissie en blijken nog steeds te bestaan. Beursanalisten zijn inmiddels geneigd eerder het begin van een enorme Internettoekomst te voorspellen dan de start-ups af te schrijven als eendagsvliegen. Er heerst een soort koortsachtigheid om deze boot niet te missen. Kortom, het is aan het eind van het jaar duidelijk dat het Internet de fakkel van de vooruitgang heeft overgenomen.

Een van de allereersten die dat aan zagen komen was Jeff Bezos, een werknemer bij het kleine New-Yorkse effectenhuis D.E. Shaw. Hij kreeg een goed idee en besloot dat het uit te voeren. Hij reed naar het Westen en besloot onderweg tot de oprichting van de website Amazon.com in Seattle. Zo zijn er meer. Bill Burnham, Internetanalist bij CS First Boston, vertrok naar Softbank Capital en toen Priceline.com via een headhunter om sollicitanten vroeg, kwamen er in een mum van tijd vijftien bankiers langs om te solliciteren. Er valt ook te verwijzen naar topmensen van AT&T zoals Joseph Nacchio en Joseph Annunziata die naar beginnende telecombedrijven als Qwest en Global Crossing overstapten. Met goed resultaat overigens want beide bedrijven zijn populair bij beleggers.

Behalve Amazon.com zijn er talrijke namen van succesbedrijven die het Internet als werkterrein hebben, zoals America Online (AOL), Yahoo en in een aanpalende sector de leveranciers van bouwstenen voor het Internet, zoals Cisco en Qualcomm. De elektronische beurs Nasdaq is dit jaar ongeveer tachtig procent gestegen en dat moet ergens vandaan komen.

Het meest tot de verbeelding spreken echter de emissies van Internetbedrijven, het afgelopen kalenderjaar alleen al tweehonderd in getal. Ze worden kortweg aangeduid als de 'dotcoms'. In de praktijk lijkt het bijna alsof alles waar '.com' achter staat beleggers doet watertanden. Een overzicht van de meest succesvolle emissies in 1999 laat dan ook zien dat het in negen van de tien gevallen bedrijven betreft die zaken doen op Internet, programma's schrijven voor Internettoepassingen ofwel diensten en produkten via Internet leveren. De weeldegroei op papier is oneindig groot.

Volgens een recente enquête onder Amerikaanse bedrijfskundestudenten verwachtte 70 procent vóór zijn of haar dertigste jaar miljonair te zijn. Waarschijnlijk door te gaan werken voor Internetbedrijven, en niet door in dienst te gaan bij - geeuw! - Merrill Lynch of Morgan Stanley Dean Witter. Het blijkt al moeilijker voor banken om talent te behouden maar nog moeilijker is het om de besten van de bedrijfskunde-opleidingen aan te trekken. ,,Ze zeggen 'Ik wil multimiljonair zijn als ik dertig ben, maar als ik bij Morgan Stanley blijf duurt het tot mijn vijftigste''', aldus Joseph Perella, hoofd van investment banking bij die zakenbank. Bij Goldman Sachs kunnen ze nog steeds genoeg mensen vinden. Maar volgens Peter Kiernan, die voor de bank het aannemen van afgestudeerden bedrijfskunde voor zijn rekening neemt, kan Goldman er niet meer blindelings van uitgaan dat de beste tien bij de bank willen werken.

Zomaar vertrekken doen de meeste gevestigde bankiers natuurlijk ook niet. Steeds meer bedrijven bieden hun werknemers pakketten opties bovenop hun salaris. Maar het uitoefenen daarvan is gebonden aan een termijn van meestal vier jaar. Wie drie jaar bij een bedrijf werkt zal met het vooruitzicht van verzilvering van duizenden opties hard nadenken voor hij de sprong waagt. Anderzijds zitten snelgroeiende Internetbedrijfjes met een ander personeelsprobleem. Hoe kunnen ze ervoor zorgen dat ze de beste mensen aantrekken en houden? Succes is niet gegarandeerd. Dus moet er gepresteerd worden en te allen tijde moet bij iedereen de overtuiging bestaan dat de toekomst veelbelovend is.

,,Buiten klinkt de lokroep van miljoenen dollars'', aldus Kevin Holt, financieel topman bij Predictive Systems in New York en belast met het bieden van aantrekkelijke salarispakketten. ,,Daar moet je tegenop zien te boksen.'' Predictive, dat gespecialiseerde softwareoplossingen verkoopt, heeft in oktober een succesvolle emissie gehad en de koers staat op driehonderd procent. ,,Je wilt dus dat je werkomgeving eerste klas is'', aldus Holt. ,,Dat betekent dus niet alleen een behoorlijk salaris bieden dat gangbaar is in jouw sector, maar ook goede secundaire voorzieningen, een bonus in contanten die gebaseerd is op je prestaties en een pakket opties.''

Zo gaan de meeste bedrijven te werk. De weelde op papier overtreft de miljarden dollars van Wall Street. Het beginnende bedrijf Akamai Technologies huurde studenten in van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) die zich lieten uitbetalen in opties. Twee maanden geleden ging het bedrijf naar de beurs en sommige studenten hebben nu opties die bij uitoefening een waarde vertegenwoordigen van 20 miljoen dollar.

Er is veel 'verborgen' rijkdom. Iedereen weet dat er bij Microsoft een grote dichtheid is aan miljonairs. Maar door de hoge vlucht van de aandelenkoersen de laatste jaren is er ook veel verborgen rijkdom. Bij hi-techbedrijven als Hewlett-Packard en Lucent lopen honderden miljonairs rond. Toen Carly Fiorina eerder dit jaar wegging bij Lucent om de leiding van Hewlett-Packard over te nemen kreeg ze om te beginnen dertig miljoen dollar om haar nog uitstaande opties bij Lucent te compenseren. Daar werden in de pers weinig woorden aan vuil gemaakt. Bij bedrijven als Cisco werken naar verluidt zeshonderd miljonairs, bij Home Depot duizend. Vul zelf het rijtje aan met hoogvliegers op de beurs van de afgelopen vijf jaar.

Bij Predictive Systems doen alle werknemers mee met de honoreringsbonussen. Holt wil om redenen van concurrentie niet te veel kwijt maar zegt dat bedrijven in het algemeen gesproken 12 tot 20 procent van de winst opzijleggen voor werknemers. De contante extraatjes bedragen 5 tot 10 procent van het gewone salaris. Optiepakketten zijn er in vier gradaties. Het delen in de winst door iedere werknemer schept volgens Holt een band onder werknemers. Een werknemer kan volgens hem in vier jaar tijd ,,enkele honderdduizenden dollars'' rijker worden. Holt: ,,Mijn vader werkte 38 jaar voor hetzelfde bedrijf en was daar tevreden mee. Die loyaliteit betekende wat. Vandaag de dag kunnen mensen elke drie tot zes maanden een andere baan nemen. Om van enige continuïteit verzekerd te zijn moeten bedrijven in hun werknemers investeren en er zodoende voor zorgen dat die werknemers ook in het bedrijf investeren.''