Dossier Elektronisch zakendoen

Nieuws

Achtergrond

Internetwinkels

Detailhandelsconcern

Banken en verzekeraars

Industrie en zakelijke dienstverleners

Arbeidsbemiddelaars

Dossier Elektronisch uitgeven

Links

Reacties

Door een trage liberalisering van de telecomsector zatBelgië lang in de Europese achterhoede van het internetgebruik. Onder het vorige kabinet werd het staatsbedrijf Belgacom beschermd. Het land maakt nu een inhaalslag.

Door onze correspondent HANS BUDDINGH'

IZEGEM/BRUSSEL, 8 AUG. De gemeentelijk feestzaal bij het sportpark in het Westvlaamse Izegem zat onlangs stampvol. Acteur Dries Desmet oogstte applaus en lachsalvo's van zo'n duizend bezoekers. Het was de zoveelste afgeladen zaal voor Desmet. Hij trok niet rond met een komedie, maar met voorlichting over internet.

"In Antwerpen kwamen er tweeduizend mensen op af en in Leuven duizend", zegt Desmet. Met nog enkele improvisatie-acteurs verzorgde hij de afgelopen maanden roadshows in vele tientallen Vlaamse en Waalse gemeenten. Van Wevelgem, Brugge en Lier tot Waterloo, Namen en Arlon. Zeker tachtigduizend Belgen kwamen op de door overheid en bedrijfsleven georganiseerde roadshows af, waaronder ook veel ouderen. Het initiatief wordt wegens succes geprolongeerd.

De 'voorstellingen' zijn door de flitsende presentatie en schermprojectie zeer onderhoudend. Acteur Desmet speelt in Izegem zo nu en dan de onwetende pc-gebruiker, waarbij hij assistentie krijgt van een 'getuige-deskundige'. Zo leert de toeschouwer spelenderwijs hoe hij een e-mail verstuurt, elektronisch winkelt en op internet surft. Na afloop legt de acteur een bezoekster nog even geduldig uit waarom "e-mailen naar uw dochter in Hongkong" veel goedkoper is dan bellen.

België is binnen Europa aan een opmerkelijke inhaalbeweging bezig. Tussen januari 1998 en december 1999 verdubbelde de internetpenetratie bijna van 6 naar 11 procent van de Belgische huishoudens. Daarmee behoorde België al tot de snelste groeiers en nestelde het zich in de middenmoot achter de kopgroep van Scandinavië en Nederland. Intussen gaat de groei volgens recente cijfers van de Belgische Internet Service Providers Association (ISPA) nog sneller: tussen maart 1999 en maart 2000 groeide het aantal internet-aansluitingen met maar liefst 355 procent tot 1,35 miljoen. De Belgen zijn de ijverigste on- lineboekenkopers ter wereld.

Waarom België zo lang in de achterhoede bivakkeerde? "Het meest frappante is de late liberalisering van de telecominfrastructuur", zegt chief executive officer Stijn Beijnens van het Belgische Ubizen. Zijn onderneming is Europees marktleider voor internetbeveiliging. Topman Beijnens wijst op de dominante positie van telecombedrijf Belgacom, dat staatsbezit is. Volgens hem heeft Belgacom door sterk lobbyen lange tijd veranderingen kunnen tegenhouden. "Zo wordt de overdraagbaarheid van telefoonnummers bij het overstappen naar een ander telecombedrijf pas sinds kort toegepast."

België ligt door trage liberalisering op meer gebieden achter. Ook water en elektriciteit zijn duur. De telefoontarieven liggen 30 procent boven het Europees gemiddelde. Topman Beijnens van Ubizen is echter niet de enige die constateert dat het klimaat sterk is verbeterd. Hij wijst op de veranderde opstelling van de vakbonden, die door hun hoge organisatiegraad en hun nauwe banden met politieke partijen hervormingen bij overheidsbedrijven lang konden blokkeren. "Nu is er helemaal geen tegenwerking meer", zegt Beijnens.

De liberale minister Rik Daems (Telecommunicatie en Overheidsbedrijven) wijst op "de samenloop van omstandigheden dat een bepaalde coalitiemeerderheid lang aan de macht is geweest, waardoor een vertraging van werkzaamheden is ontstaan." Sinds een jaar heeft paars- groen de macht van rooms-rood overgenomen.

Het voor de Belgische consument meest tastbare resultaat van Daems' beleid is de halvering vorige maand van de internettarieven, die past in de "absolute beleidsprioriteit" om een digitale kloof in de samenleving te vermijden. "België zit nu met het internettarief ruim onder het Europees gemiddelde en is goedkoper dan alle buurlanden", aldus Daems.

Belgacom haalde zich wel de woede op de hals van de alternatieve telecom-bedrijven, waaronder KPN Belgium en het (tevergeefs door UPC begeerde) Vlaamse Telenet, die een juridische procedure startten. Volgens hen heeft Belgacom de tariefsverlaging voor internet volledig op hen afgewenteld via de interconnectietarieven. Ook de Vereniging van Internet Service Providers (ISPA) heeft geprotesteerd, omdat Belgacom door "machtsmisbruik" de concurrentie wil "elimineren".

De problemen zullen mogelijk snel zijn opgelost, nu minister Daems mede onder druk van de Europese Commissie haast maakt met liberalisering van de local loop, het laatste eindje van het telecomnetwerk naar de eindgebruiker. Onlangs kondigde Daems ook de openstelling aan van het aantrekkelijke kabelnetwerk, dat geschikt is voor snel internet via breedband. De liberale bewindsman overlegt met de sector nog over de voorwaarden, maar hij gaat op dit punt verder dan de Europese Commissie. Het Vlaamse Telenet, dat bezig is zijn dienstenpakket via de kabel uit te breiden, is dan ook gepikeerd. Daems komt binnenkort ook met een veilig van UMTS-licenties voor derde generatie mobiele telefonie.

Minister Daems geldt als een stuwende kracht achter de digitalisering in België. Met een glimlach wijst hij op het papierloze bureau in zijn werkkamer. Volgens Daems heeft de overheid een "voorbeeldfunctie". Nauwe samenwerking met het bedrijfsleven is hierbij het devies. In het gezamenlijke 'e-forum' wordt onder meer over regelgeving gediscussieerd. Het midden- en kleinbedrijf kan gesubsidieerde leningen voor elektronische handel krijgen. Met minister Luc van Den Bossche (Modernisering van Openbare Diensten) werkt Daems aan een 'elektronische deur', waar burgers en bedrijven direct toegang krijgen tot alle overheden. 'E-government' is tegenwoordig het steekwoord bij de Belgische overheid. Justitie gaat de efficiency opvoeren met spraak- en vertaalsoftware van het toonaangevende Vlaamse bedrijf Lernout & Hauspie. Hetzelfde Lernout & Hauspie gaat in een joint venture met de bank KBC ook een spraakgestuurd apparaat introduceren, waarmee drie miljoen Belgische huishoudens toegang krijgen tot internetdiensten, zoals email en thuisbankieren.

Ubizen-topman Stijn Beijnens ziet in de hoge kwaliteit van Belgische bedrijven in de informatie- en communicatietechnologie een belangrijke positieve factor. "België kan een internationale 'hub' zijn voor ondernemingen in de ICT", zegt Beijnens. "Onze kracht ligt onder andere in het zeer goede universitaire opleidingsniveau. Belangrijk aspect is ook de talenkennis. Wij doen veel projecten in Frankrijk, ik denk niet dat veel Nederlandse bedrijven dat doen." Beijnens' eigen bedrijf, een spin off van de Leuvense universiteit, zag het personeelsbestand sinds 1995 van 2 man tot 500 medewerkers groeien.

"België moet de ambitie hebben in Europa het centrale servicepunt voor ICT te worden," beaamt minister Daems. Al moet hij erkennen dat België net als andere Europese landen met een tekort aan informatici zit. "Met bedrijven als Lernout & Hauspie en Ubizen hebben we ondernemingen van wereldformaat. Bovendien is België, als je Brussel en Antwerpen neemt, heel internationaal. Ik zie niet welk land beter gelegen is. Het verschil met Nederland is dat wij de facto een soort van genetische bescheidenheid tonen."

Dit is het negende deel in een serie over het gebruik van internet. De eerdere delen verschenen op 1,4,8,11,12,22,25 en 29 juli.