Dossier Elektronisch zakendoen

Nieuws

Achtergrond

Internetwinkels

Detailhandelsconcern

Banken en verzekeraars

Industrie en zakelijke dienstverleners

Arbeidsbemiddelaars

Dossier Elektronisch uitgeven

Links

Reacties

Door STÉPHANE ALONSO
SEATTLE, 17 FEBR. De 36-jarige Jeff Bezos is met zijn Amazon.com een van de tycoons van het Internet. Een gesprek in zijn hoofdkwartier in Seattle.

De koning van cyberspace is een kalende Amerikaan met een vette lach. Vanuit zijn kasteel - op een van de hoogste heuvels van Seattle - heerst hij over zijn onderdanen en leidt hij zijn imperium: Amazon.com, het grootste virtuele boekenbedrijf ter wereld. Jeff Bezos (36), die door Time Magazine is uitgeroepen tot man van het jaar 1999, geniet zichtbaar van zijn eigen succesverhaal, maar wil de inhoud van het volgende hoofdstuk niet verklappen. ,,Bedrijfsgevoelige informatie.''

Bezos probeert de kapers en naäpers die op de poorten van zijn koninkrijk bonken, voor te zijn door nog harder en sneller te groeien. Amazon.com heeft inmiddels, naast de Amerikaanse, twee websites in het buitenland, in Groot-Brittannië (www.amazon.co.uk) en Duitsland (www.amazon.de). En het zullen er nog veel meer worden, voorspelt Bezos. Binnenkort opent Bezos ook een Europees callcenter, in Den Haag, met 120 werknemers en krijgt Amazon.com mogelijk een notering op de Amsterdamse effectenbeurs.

Bezos raakte behept met zijn kerstmanlach in Texas waar hij werd geboren uit een Amerikaanse moeder en een Spaanse vader. Zijn ouders gebruikten de Spaanse taal ,,als een geheime codetaal'' want sommige dingen waren niet bestemd voor de oren van kleine Jeff. Bezos kan er nu nog om bulderen. Dat doet hij dus ook.

Amazon.com ontsproot aan het brein van Bezos in 1994 nadat hij, al surfend over het web, op het bericht was gestuit dat het gebruik van Internet jaarlijks met 2.300 procent toenneemt. Bezos gaf de brui aan zijn financiële baan op Wall Street en vertrok met zijn vrouw en hond naar de westkust, wegens de daar florerende computerindustrie. In de auto schreef hij het bedrijfsplan voor wat later een meesterzet bleek te zijn: een virtuele boekhandel. Zelfs de grootste 'fysieke' boekhandels, zoals Barnes & Nobles, waren nog niet op het idee gekomen, want, zo hadden cynici voorspeld, boeken zouden verdwijnen door de komst van Internet.

Bezos verdient nu zijn geld met boeken (hij brult van het lachen). Amazon.com heeft tegenwoordig 17 miljoen klanten (167 procent meer dan het jaar daarvoor). De tijden dat het bedrijf uitsluitend een boekhandel was zijn allang voorbij. Amazon.com verkoopt tegenwoordig 'alles': speelgoed, cd's, elektronica. Sinds vorig jaar functioneert de website ook als veilinghuis.

Vervolg pag. 15

Zoals de meeste Internetbedrijven, boekt Amazon.com forse verliezen, maar ziet het de omzet elk jaar stijgen, vorig jaar met 169 procent tot 1,64 miljard dollar. Het bedrijf sloot het jaar af met een verlies van 390 miljoen dollar, tegenover 124 miljoen dollar een jaar eerder. Bezos heeft beterschap beloofd, maar ligt er verder niet wakker van; hij ziet het als een fase waar het bedrijf doorgeen moet. (Hij buldert: ,,Ik weet nooit hoe geloofwaardig het overkomt als ik dit zeg, maar het is het eerlijke antwoord'').

Zijn finest hour beleefde Bezos naar eigen zeggen afgelopen kerst. Meer dan 99 procent van de bestellingen werd op tijd afgeleverd. Bezos stroopte zelf ook de mouwen op om de kerstdrukte het hoofd te bieden.

,,De laatste order was een scrabble-deluxe spel met bestemming Honolulu'', zegt Bezos (lachend) in zijn hoofdkwartier, een voormalig ziekenhuis op Beacon Hill, vlak buiten het centrum van Seattle. ,,Het was prettig om te laten zien aan de wereld dat wij, in tegenstelling tot onze minder ervaren concurrenten, in staat waren om aan alle vraag te voldoen.''

Waarom is het voor u zo belangrijk om in alles de 'grootste' en de 'beste' te zijn?

,,We willen met name de grootste zijn als het om assortiment gaat. Met betrekking tot de omzet hoeven we niet perse de grootste te zijn. Onze klanten vinden het assortiment het allerbelangrijkste. Wij geloven dat het machtsevenwicht op Internet van de handelaar naar de klant verschuift. Als dat waar is - en dat is het - dan is het belangrijk dat je de klant de allerbeste winkelervaring aanbiedt. In de fysieke wereld moet je tien minuten doorrijden als een winkel je niet aanstaat, maar op Internet ligt elke winkel een klik op de muis verder. Je moet harder werken voor je klanten. Daarom willen we de beste zijn...........en het is zo veel meer fun. (Bezos barst in lachen uit).

Wanneer wordt Amazon winstgevend?

,,Amazon.com is een bedrijf dat berucht is om zijn niet-winstgevendheid (Hij buldert). En dat is geen ongeluk. Het was een bewust besluit. We zitten in een investeringsfase. Wij geloven dat het kortzichtig zou zijn om op dit ogenblik niet te investeren. Op lange termijn is winstgevendheid natuurlijk belangrijk. Dat geldt voor alle bedrijven. Amazon.com is geen uitzondering. In het vierde kwartaal van vorig jaar was onze boekhandel in de VS, onze meest volwassen divisie, voor het eerst winstgevend. Dat zal op termijn ook met de andere produktgroepen gebeuren.

,,Dit is een belangrijke periode. Nieuwe klanten gaan on-line. We willen vanaf nu vooral ook buiten de Verenigde Staten gaan investeren, in Europa en Azië, en uiteindelijk zullen we in alle delen van de wereld investeren.'' Ongeacht ons succes, het 'fysieke' boodschappen doen zal altijd dominant blijven. Ik koop mijn boeken nog steeds in de fysieke boekwinkel. En ik ben notabene de bestuursvoorzitter van Amazon.com. (Hij barst in lachen uit). Als je à la minute iets wilt kopen, zul je altijd naar een fysieke winkel moeten. On-line gaat off-line niet vervangen, maar wel veranderen. Het 'echte' winkelen zal noodgedwongen een leukere ervaring moeten worden. Amazon.com heeft het voordeel dat we mensen tijd besparen. In de 21e eeuw zullen we allemaal erg druk zijn. Als wij de klanten een klein beetje tijd kunnen besparen dan verbeteren we echt hun levens.''

Amazon.com is tegenwoordig meer dan alleen een boekwinkel. Het lijkt erop dat u op een heleboel paarden tegelijk wedt om te kijken welke de eindstreep halen.

,,Ik geloof dat alles wat we nu opstarten in de toekomst zal blijven bestaan. We doen geen dingen waarvan we denken dat het niet zal werken. Het kan zijn dat sommige dingen niet blijken te werken. Het kan - en dat is oké. Niet alles hoeft te werken. Maar tot nu toe werkt alles. Op Internet moet je willen doen wat in de fysieke wereld onmogelijk is. Je moet iets doen op een gebied dat 'onderbediend' is. De boekverkoop was zo iets. In de grootste fysieke boekenwinkel ter wereld kunnen hooguit 150.000 verschillende boeken. Wij bieden ongeveer 15 miljoen titels aan.''

Wat betekende het voor u om man van het jaar te zijn?

,,Het was erg verrassend. Mijn moeder huilde, ze was zo trots (hij buldert). Maar het ging niet zozeer om mij. Ik sta slechts symbool voor Amazon.com en de duizenden werknemers van het bedrijf. En voor Internet en de veranderingen die het heeft gebracht in het jaar 1999. In die context moet het worden gezien.''

Wanneer begint Amazon.com aan de 'volgende fase van Internet': de verkoop van niet-fysieke produkten?

,,We stevenen zonder twijfel af op niet-fysieke produkten die je thuis gewoon kunt downloaden, maar daarvoor is het nu nog te vroeg. De huidige apparaten voor digitale boeken staan in de kinderschoenen. Bovendien is het wat betreft auteursrechten een gecompliceerde onderneming. Uitgevers zijn bang voor diefstal en verspreiding van hun intellectuele eigendom. Het duurt zeker nog tien jaar voordat men daar uit is. Wij hebben overigens al een eerste stap gezet. Wij zijn vandaag de dag de nummer-één-leider op het gebied van muziek die kan worden gedownload.''

Daar gaat u weer - nummer één.

(Hij buldert).

Hoe zit het met die 150 mensen die onlangs zijn ontslagen? Er gaan verhalen dat u dat gedaan heeft om geloofwaardiger over te komen?

,,Nee, het is heel simpel. Je moet constant je missie evalueren en kijken of je de juiste mensen in huis hebt om de missie te volbrengen. Op het persoonlijke niveau is dat voor iedereen in het bedrijf heel vervelend, maar we moeten de beste beslissing nemen. De mensen móeten passen bij de missie.''

Kijk u wel eens naar de aandelenkoers? Hoe voelt het om in enkele uren tijd miljarden te verliezen of te winnen?

,,Net als die van andere Internetbedrijven, is de aandelenkoers van Amazon.com heel wisselvallig. Het zou tijdsverspilling zijn om daarop te letten. We vinden de aandelenkoers heel belangrijk - dat zijn we aan onze aandeelhouders verschuldigd -, maar we geven om de lange termijn koers. Het maakt op de korte termijn niet veel uit of het aandeel met 20 procent stijgt of zakt. (Hij buldert, heel lang). Het is onze taak om een groot bedrijf te bouwen. Het is de taak van analisten op Wall Street en investeerders om in te schatten of het de moeite waard is om in het bedrijf te investeren. Dat is een moeilijke opgave, maar het is niet de onze. Wij gaan gewoon over het zakendoen, gericht op klanten.

,,Ik weet zeker dat de waarde van ons aandeel op de lange termijn een acurate afspiegeling zal zijn van de reële waarde die wij hebben gebouwd.''