Dossier DNA

Nieuws

DNA-bank

Klonen

Humane Genoom

Chromosomen

Door onze redacteur KAREL BERKHOUT
AMSTERDAM, 1 JULI. Het Verbond van Verzekeraars liet deze week zijn licht schijnen over het genenproject, waarbij 97 procent van het menselijk DNA in kaart is gebracht. Een genenpaspoort dat een verzekeraar inzicht geeft in de gezondheidsrisico's van zijn polishouders is niet aan de orde, verzekerde directeur E. Fischer. "Dat duurt nog járen. Dan nog zal het niet meer zijn dan een papiertje waarop staat dat iemand in het algemeen een verhoogd risico heeft op het krijgen van zestig ziektes. Dan sluit iedereen voor de zekerheid een levensverzekering af en dat kan leiden tot enorme stroom premies naar de verzekeraars."

Het was maar scherts van Fischer. Dat de koersen van de verzekeraars stegen was dan ook niet te danken aan het genenproject. Vooral sinds de fusieperikelen in Duitsland - met het mislukte huwelijk tussen Deutsche Bank en Dresdner Bank als climax - is er in de Nederlandse financiële wereld een gevoel dat de banken en verzekeraars op de lange termijn aan de kleine kant zijn. Fortis lonkt al een tijdje naar een Europese partner. Een enkel nieuwtje doet de geruchtenregen al snel opvonken - in dit geval de benoeming van een nieuwe topman bij Fortis.

Het genenproject heeft wel zijn sporen achter gelaten in de farmacie- en biotechnologiesector. Met de 'blauwdruk van het leven' moet het op de lange termijn mogelijk worden nieuwe medicijnen te ontwikkelen. Hoewel hierbij sprake is van nog nauwelijks hoorbare toekomstmuziek, kregen de farmacie- en biotechnologiebedrijven deze week een impuls van wat de Amerikaanse president Clinton noemde "de taal waarin God het leven heeft geschapen".

De opmars van de farma en biotech duurt overigens al wat langer. De laatste weken hebben beleggers veel aandelen van Nieuwe- Economiebedrijven in de verkoop gedaan en hun geld gestoken in andere sectoren. Daartoe behoort de medicijnindustrie, waaraan dankzij de vergrijzing en de technologische vernieuwing een grote groeipotentie wordt toegeschreven. Tegelijkertijd geldt de sector, die in 1999 nogal was achtergebleven maar met de goede kwartaalcijfers van Novartis en Pfizer een gezonde indruk maakt, als een veilige belegging.

Een andere vluchthaven zijn de energiebedrijven, die ruim een eeuw geleden Nieuwe Economie hadden mogen heten, maar die inmiddels veteranen van de Oude Economie zijn. De hoge olieprijs stuwt de winsten van de oliemaatschappijen op en daarmee ook de aandelenkoersen. Hoewel de energiesector het afgelopen week wat minder goed deed, is het koerspeil sinds begin dit jaar met een procent of vijftien gestegen. Het Amerikaanse Reliant, in Nederland eigenaar van de elektriciteitsproducent Una, was een van de koplopers.

Olie-experts denken dat de huidige olieprijzen uiteindelijk niet houdbaar zijn. De vraag naar olie groeit gemiddeld maar met twee procent per jaar. De voormalige olieminister van Saoedie-Arabië, Yamani, zei afgelopen week in de Britse krant Sunday Telegraph dat de technologische ontwikkelingen de vraag naar benzine binnen tien jaar zullen verdringen. Aan de andere kant is de energiesector onderhevig aan een dynamiek, die de aandacht van beleggers vasthoudt.

In verschillende landen van de Europese Unie wordt de energievoorziening geliberaliseerd en worden energiebedrijven geprivatiseerd. Vooral Duitse, Franse en Amerikaanse bedrijven treden op als kopers. Zo heeft in Nederland minister Jorritsma (Economische Zaken) deze week de liberalisering versneld door onder meer gemeenten en provincies onder voorwaarden toestemming te geven nu al hun nutsbedrijven te verkopen. De grote klantenkring van veel energiebedrijven (Shell heeft dagelijks 20 miljoen klanten) biedt de mogelijkheid ook andere producten af te zetten, zoals beurskandidaat Nuon wil met bijvoorbeeld de aanbieding van financiële diensten.

De Nieuwe Economie leek opnieuw aan slijtage onderhevig in een week waarin de beurzen nogal mat waren door de vergadering van de Fed, het Amerikaanse stelsel van centrale banken (nu geen renteverhoging, maar later misschien wel). Een ongunstig rapport van Lehman Brothers over de financiële positie van internetboekhandel Amazon.com, een van de sterren van het web, knaagde aan het vertrouwen in de technologiefondsen. Een studie van het Amerikaanse onderzoeksbureau Challenger, Gray & Christmas onder internetbedrijven leerde bovendien dat het afgelopen half jaar 5.398 werknemers hun baan zijn kwijtgeraakt en 18 bedrijven op de fles zijn gegaan, met kledingwinkel Boo.com als meest prominente.

De telecomaandelen kregen een optater van Kurt Hellstrom van Ericsson, die zei dat de astronomische bedragen die betaald worden voor de UMTS- licenties de ontwikkeling van de mobiele telefonie zullen schaden. Deutsche Telekom haalde met het oog op de veilingen 14 miljard dollar op met een obligatie. Deze week meldden zich acht kandidaten voor de Nederlandse frequenties, die naar schatting 7 miljard euro zullen opbrengen. De hoofdprijs wordt echter vergeven in Duitsland, waar eind juli de frequenties onder de hamer gaan voor naar schatting 20 miljard euro. De Duitse veiling lijkt voorlopig zijn stempel te drukken op de telecomaandelen.