Dossier Rechtszaak Bouterse

Nieuws

Proces

Aanloop tot het proces

Het hoger beroep in de strafzaak Bouterse zit er bijna op. Justitie gaat onbedreigd op de finish af.

Door onze redacteur MARCEL HAENEN

DEN HAAG, 23 MEI. Hij komt echt niet. Na een juridisch steekspel van zes maanden tussen justitie en verdediging werd advocaat A. Moszkowicz gistermiddag door de president van het Haagse hof, E.P. von Brucken Fock, gedwongen om duidelijkheid te verschaffen. De in eerste aanleg wegens drugshandel tot zestien jaar cel veroordeelde D. Bouterse zal zich ook in hoger beroep niet in persoon vertonen, gaf de advocaat uiteindelijk te kennen.

De royale vrijgeleide die justitie Bouterse vorige week aanbood - inhoudende dat hij zich een paar dagen straffeloos in Nederland zou mogen ophouden - was toch niet voldoende. Moszkowicz eiste dat justitie ook zou toezeggen eventuele buitenlandse verzoeken om uitlevering van Bouterse te negeren en dat kan justitie naar eigen zeggen juridisch eenvoudigweg niet garanderen.

Het bood Moszkowicz de gelegenheid triomfantelijk te stellen dat het justitie is die het verhoor van zijn cliënt die bij verstek terecht staat, onmogelijk maakt. En dat zal 'Straatsburg' nooit accepteren, zegt de advocaat met een verwijzing naar het Europese hof dat zich in het jaar 2003 of daaromtrent ongetwijfeld ook nog zal buigen over de langst slepende strafzaak uit de Nederlandse rechtsgeschiedenis.

Het gedoe rond de vrijgeleide is exemplarisch voor de wijze waarop het drugsproces bij rechtbank en hof is gelopen. De tactiek van Moszkowicz is er bij voortduring op gericht geweest formele verweren te voeren die ertoe kunnen leiden dat een hogere rechter straks moet concluderen dat de berechting onjuist is geweest. De dagvaarding is niet goed betekend, de strafzaak wordt door de verkeerde rechtbank behandeld, de advocaat wordt ten onrechte niet als gemachtigde beschouwd en de hoofdverdachte krijgt ook ten onrechte geen volledige strafrechtelijke immuniteit om in Den Haag te komen verklaren. Het zijn maar een paar van de juridische struikelblokken die Moszkowicz heeft opgeworpen.

Het is een strijdmethode die volledig afwijkt van wat Bouterse zelf keer op keer heeft gezegd. De ex-legerleider heeft steeds laten weten zich geen zorgen te maken over de strafzaak. Hij zou op een gepast moment duidelijk maken dat de echte gangsters in deze werken bij de Nederlandse regering en justitie. De drugszaak was een groot neokolonialistisch justitieel complot, zo zei hij. Met een door hem bijgehouden schaduwdossier en verklaringen van naar zijn kamp overgelopen Haagse agenten zou hij dit duidelijk maken. Moszkowicz, zo verklaarde Bouterse nog in december vorig jaar, beschikte over explosieven met een slagkracht groter dan de bommen die in Nagasaki en Hiroshima tot ontploffing zijn gebracht. Bouterse zou het justitiële bouwwerk opblazen.

Het is allemaal bluf gebleken. Moszkowicz, die door de retoriek van Bouterse en zijn Surinaamse juridische adviseur R. de Freitas regelmatig in verlegenheid is gebracht, heeft nooit inhoudelijk het bewijsmateriaal tegen zijn cliënt aangevochten. Het proces voor de rechtbank heeft hij in het geheel overgeslagen en ook in hoger beroep heeft de advocaat geen betekenisvol materieel verweer gevoerd.

De enige explosie in de drugszaak kwam vorige maand van advocate I. Weski die een medeverdachte van Bouterse bijstaat. Zij had van een na een arbeidsconflict bij de Haagse politie ontslagen voormalige drugsrechercheur, P.Staal, vertrouwelijke justitiële stukken gekregen die suggereerden dat in het onderzoek naar Bouterse meer was gebeurd dan tot nu toe door justitie zou zijn toegegeven. Staal had in kranteninterviews bovendien gezegd dat de politie al in 1990 "een ronde zaak" tegen Bouterse had die om politieke redenen niet voor de rechter was gebracht.

Begin deze maand heeft Staal die verklaring in beslotenheid bij de rechter-commissaris ingetrokken. Hij was door journalisten verkeerd geciteerd. "Die mensen schrijven dingen soms anders op dan je het zelf zegt. Er lag niet een ronde zaak die zonder verder recherchewerk tot een veroordeling zou kunnen leiden." De explosie bleek een plofje.

Bij justitie rekent niemand er nog op dat Moszkowicz alsnog een troef uitspeelt. De advocatengeneraal gaan fluitend op de finish af. Het hof zal op 30 juni - Straatsburg-proof - arrest wijzen, is de verwachting. De straf voor Bouterse zal tussen de twaalf en zestien jaar bedragen.