Dossier Rechtszaak Bouterse

Nieuws

Proces

Aanloop tot het proces

D. van der Landen en J.S. Pen
Het Amsterdams gerechtshof heeft beslist dat de verdenking en bezwaren tegen Bouterse zodanig zijn "dat hij voor een strafrechter ter verantwoording behoort te worden geroepen".

Het hof overweegt voorts dat Suriname op basis van het Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten verplicht is om de vervolging van Bouterse ter hand te nemen, maar dat zulks naar verwachting niet op afzienbare termijn zal gebeuren. Bij deze stand van zaken meent het gerechtshof dat moet worden onderzocht of vervolging van Bouterse in Nederland mogelijk is. Daartoe benoemt het hof een deskundige op het terrein van het volkenrecht. Het hof maakt zich met deze beslissing schuldig aan 'strafrechtelijk kolonialisme' zo schrijft mr. R. van Elst in de deze krant van 15 maart. Van Elst vermoedt een complot van het Amsterdams gerechtshof om de Surinaamse verkiezingen te beïnvloeden die over drie maanden plaatsvinden. Wij achten deze verdachtmaking volstrekt buiten de orde en ongepast. Het Amsterdamse gerechtshof verdient juist respect doordat het nu juist géén rekening houdt met de politieke gevolgen van zijn beslissing. Dergelijk politieke overwegingen zijn er juist de oorzaak van dat Bouterse al niet veel eerder voor de strafrechter ter verantwoording is geroepen. Als Bouterse bij de verkiezingen in Suriname last heeft van de beslissing van het Amsterdams gerechtshof komt dat omdat hij - zoals hij zelf heeft toegegeven - verantwoordelijk is voor het martelen en vermoorden van vijftien mensen en niet omdat het Amsterdams hof 'strafrechtelijk kolonialisme' bedrijft. Van Elst wijst erop dat het vervolgen van een misdadiger die zich niet op Nederlands grondgebied bevindt een gevaarlijk precedent is. Hij vreest dat de Nederlandse justitie zich nu gaat gedragen als 'politie-agent- van-de-wereld'. Van Elst ziet kennelijk niet in dat de verhouding tussen Nederland en Suriname anders is dan met een willekeurig ander buitenland, al was het alleen maar omdat de helft van de Surinamers in Nederland woont en vanwege de historische banden. Ghadaffi, Saddam Hussein en Pinochet zullen daarom hier niet gedagvaard worden. Tenslotte meent hij dat de decembermoorden niet kwalificeren als misdrijf tegen de menselijkheid. Hij vindt dat deze juridische kwalificatie is voorbehouden aan de wandaden van criminelen van het niveau Hitler, Stalin en Pol Pot. Anders bestaat het gevaar dat het ene land de politiek van een ander land als onmenselijk en dus als misdrijf brandmerkt. Van Elst beseft kennelijk niet wat voor impact de decembermoorden hebben gehad op de Surinaamse samenleving. Bijna de gehele oppositie van het land werd in een keer uitgeroeid. Afgezet tegen het verschil in bevolkingsomvang, dient Van Elst te bedenken wat het zou betekenen indien hier te lande honderden hoofdredacteuren, journalisten, vakbondsleiders en advocaten werden afgemaakt. Wij vragen ons af wie er in dat geval bezwaar tegen kan hebben indien een ander land 'deze politiek' als onmenselijk en dus als misdrijf brandmerkt.

Dirk van der Landen en Jurjen Pen zijn advocaat te Amsterdam. Zij staan hun cliënten de heren Wijgaarde en Hoost bij in de procedure voor het Amsterdams gerechtshof.