Lastenverlaging dient stimuleren arbeidsmarkt

Lagere lasten voor bedrijven en burgers moeten een katalysator worden voor economische groei en werkgelegenheid. De situatie op de arbeidsmarkt noopt volgens de regering tot een gematigde ontwikkeling van de arbeidskosten.

Volgend jaar dalen de lasten met 3,9 miljard gulden. Cumulatief zijn de lasten sinds het aantreden van het kabinet verlaagd met 8 miljard gulden, bijna negentig procent van de voorgenomen lastenverlichting in deze kabinetsperiode.

De lastenverlichting voor werkgevers bestaat voornamelijk uit een verlaging met 1,35 procent van de zogeheten overhevelingstoeslag die werkgevers aan werknemers betalen. Deze toeslag is gecreëerd in 1990, toen werd besloten om loonbelastingen en premies volksverzekering gezamenlijk in één heffing te gaan innen. Om te voorkomen dat werknemers er in koopkracht op achteruit gingen, werd deze toeslag gegeven.

Het nadeel dat de werknemers van afschaffing zouden ondervinden, wordt opgevangen in de belasting- en premiesfeer. Daarnaast wordt een loonkostenfaciliteit van 1.185 gulden geïntroduceerd op de loonheffing die werkgevers moeten afdragen voor werknemers met een brutoloon tot 115 procent van het wettelijk minimumloon. Mede door deze faciliteit kunnen de loonkosten op minimumniveau volgend jaar 1.500 gulden dalen.

Om een gematigde loonontwikkeling "uit te lokken' wordt de belastingvrije som verhoogd met 715 gulden (795 gulden inclusief het terugsluizen van de energieheffing). Het arbeidskostenforfait, een vast bedrag aan beroepskosten dat wordt afgetrokken bij de berekening van de loon- en inkomstenbelasting, wordt verhoogd met 320 gulden. Door de verhoging van dit forfait wordt volgens het kabinet het functioneren van de arbeidsmarkt verbeterd. Verder is besloten om de rijksbijdrage aan de Ziekenfondswet in te zetten voor verlaging van de werknemerspremie, en om de rijksbijdrage aan het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) te verlagen.

In de AWBZ-verzekering geldt uitsluitend nog een procentuele premie, een percentage afhankelijk van het inkomen. Het vaste bedrag dat voor iedereen geldt, de nominale premie, verdwijnt. Wat er voor de AWBZ afgaat, komt er in het ziekenfonds en de particuliere polissen bij. Naar verwachting zullen de particuliere premies met vijftien à dertig procent stijgen en bij de ziekenfondsen gaat de nominale premie omhoog van 123 gulden per jaar naar ongeveer 294 gulden. Dat kan per verzekeraar verschillen.

Er komt volgend jaar een milieuheffing van 3,8 cent per kubieke meter gas oplopend tot 11,2 cent in 1998. De heffing op stroom zal 3,5 cent per kilowattuur bedragen. De opbrengst wordt geraamd op 1,1 miljard gulden. De negatieve effecten van de kleinverbruikersheffing op energie wordt voor werkgevers gecompenseerd door een daling van de overhevelingstoeslag, een verhoging van de zelfstandigenaftrek met 800 gulden, een verlaging van het zogeheten tariefopstapje in de vennootschapsbelasting met één procentpunt. Voor huishoudens bestaat de compensatie uit een verhoging van de belastingvrije som met 80 gulden, een verhoging van de zogeheten ouderenaftrek (voor mensen van 65 jaar en ouder) met 100 gulden en een daling van het belastingtarief in de eerste schijf met 0,3 procentpunt. Daarnaast wordt de tweede schijf inkomstenbelasting verlengd, waardoor mensen minder snel het hoogste tarief van 60 procent moeten gaan betalen.

Voor startende bedrijven en doorgroeiers (de zogeheten "Bambis' en "Gazelles') is volgend jaar een bedrag van ongeveer 60 miljoen gulden gereserveerd. Staatssecretaris Vermeend heeft met de banken een akkoord bereikt over "startersfondsen', een soort van participatiemaatschappijen. Voor particuliere beleggers komt er een gedeeltelijke rente- en dividendvrijstelling in deze fondsen. Zij mogen eventuele verliezen bovendien in mindering brengen op hun belastbare inkomen. De fondsen zelf mogen verliezen versneld fiscaal afschrijven van de winst (verliescompensatie).