Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Hof VS effent pad voor George Bush

Door onze correspondent MARC CHAVANNES
WASHINGTON, 13 DEC. Met de krapst mogelijke meerderheid heeft het Supreme Court George W. Bush gelijk gegeven. Handmatige hertelling van stemmen in Florida is nu ongrondwettig. De Republikein heeft daarmee het presidentschap binnen handbereik.

De staf van Al Gore liet anderhalf uur na publicatie van het vonnis weten dat hij en zijn kandidaat-vice-president Lieberman het 'lange en complexe' vonnis bestudeerden en vandaag pas met een reactie zouden komen. Namens de Bush-campagne zei oud-minister James Baker dat Bush en zijn kandidaat-vice-president Cheney 'zeer voldaan' waren over het vonnis.

De uitspraak van het hoogste hof van Florida, dat vrijdag opdracht gaf tot het handmatig hertellen van 45.000 onduidelijke stemmen, is vernietigd. Die hertelling miste voldoende scherp omlijnde criteria om 'blanco' stemmen te beoordelen. Daarmee was die opdracht, aldus het Supreme Court, strijdig met het grondwettelijke recht op gelijke behandeling.

Het Supreme Court liet theoretisch de weg open voor het hoogste hof van Florida om alsnog scherpere, uniforme richtlijnen te geven voor een gedeeltelijke hertelling. Het federale hof bepaalde echter ook dat de datum van 12 december voor het vaststellen van de lijst met kiesmannen die een staat vertegenwoordigen niet flexibel is. Dat betekende dat een nieuwe hertelling binnen twee uur na het uitbrengen van het vonnis in Washington door het hof in Florida had moeten zijn opgedragen én uitgevoerd.

Hoewel zeven van de negen rechters van het Supreme Court onoverkomelijke bezwaren hadden tegen het vonnis van het hoogste hof in Florida op grondwettelijke gelijkheidsgronden, was het Supreme Court scherper verdeeld dan zaterdag. Toen beval het in een 5-4 beslissing de handmatige hertelling te staken. Nu steunden liefst zeven rechters vijf aparte minderheidsopinies. De vier 'dissenting opinions' waren uiterst kritisch, zowel op juridische als maatschappelijke gronden.

De 80-jarige rechter Stevens schreef in een van deze minderheidsopinies: "Hoewel we misschien nooit de identiteit van de winnaar van deze presidentsverkiezing zullen kennen, is de identiteit van de verliezer volstrekt duidelijk. Dat is het vertrouwen van de natie in de rechter als een onpartijdige bewaker van het recht." Rechter Ginsburg hekelde een aanvullende opinie van Supreme Court-president Rehnquist als strijdig met de constante jurisprudentie van het hof zelf.

De enige Democraat die vannacht Al Gore opriep zich gewonnen te geven, was partijvoorzitter Ed Rendell. Zijn verklaring werd door de woordvoerder van de partij later afgedaan als "op persoonlijke titel" gedaan. De zwarte leider dominee Jesse Jackson, die heeft geijverd voor Gore, is zeer verontwaardigd over de gang van zaken. Hij kondigde aan vandaag bij het hotel in Memphis waar de zwarte voorman Martin Luther King in 1968 werd doodgeschoten een grote toespraak te zullen houden. Volgens Jackson is "het afnemen van het stemrecht" aan zwarten bevestigd door "een schandelijke beslissing van een rechts hof". In Florida hebben veel Afrikaanse Amerikanen geklaagd over intimidatie en verwarring bij de stembus.