Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Door onze correspondent
WASHINGTON, 5 DEC. Alle ogen in de strijd om het Amerikaanse presidentschap zijn nu gericht op het Supreme Court van Florida. Het federale Hooggerechtshof in Washington heeft de zaak over handmatige tellingen gisteren terugverwezen naar Florida's hoogste hof. Datzelfde hof behandelt ook Gore's protest tegen de 'officiële' uitslag van Florida, nadat een lagere rechter Gore daarin ongelijk gaf.

Het hoogste hof in de Verenigde Staten kwam gistermorgen, onverwacht snel, met een vonnis dat geen der partijen ronduit gelijk gaf. Het federale hof oordeelde dat het hoogste hof van Florida geen duidelijke gronden had gegeven voor zijn beslissing de termijn voor handmatige hertelling met twaalf dagen te verlengen. De zeven rechters in Tallahassee moeten nu hun werk overdoen. Het is onzeker of de zaak dan opnieuw naar de hoogste rechters in Washington teruggaat. De kans bestaat dat het hof in Florida zich in het herschreven vonnis uitsluitend baseert op de noodzaak twee conflicterende bepalingen in de verkiezingswet van Florida te interpreteren. Door iedere verwijzing naar een grondwettelijk recht te vermijden, ontneemt het hof in Florida de Bush-campagne een federaal argument om opnieuw het US Supreme Court in te schakelen. Daarmee zou het hof in Washington de noodzaak bespaard worden zijn eigen verdeeldheid te tonen, bijvoorbeeld over de vraag of de verlengde termijn voor inlevering van handmatige tellingen toelaatbaar was. Tijdens de zitting, afgelopen vrijdag, was duidelijk dat het hof ook zwaar verdeeld is over de vraag of het hof in Florida, dat in Gore's voordeel vonniste, op de stoel van de wetgever was gaan zitten. Het betrekkelijk technische vonnis van het Supreme Court van gisteren was unaniem.

Enkele uren nadat in Washington het zes pagina's lange vonnis van het hoogste Hof was vrijgegeven, wees rechter N. Sanders Sauls in Tallahassee vonnis. Hij was zeer uitvoerig en liet geen argument van de Gore-verdediging onweerlegd. Zoals tijdens twee lange zittingsdagen in het weekeinde al was gebleken, was hij niet gevoelig voor het centrale argument van Gore dat het ongebruikelijk hoge aantal door de machine als 'blanco' aangemerkte stemmen in enkele kiesdistricten een herbeoordeling met de hand rechtvaardigt. Rechter Sauls zei dat de Gore-campagne niet had aangetoond dat de hertelling van 14.000 'blanco' stemmen het resultaat in Florida ingrijpend zou veranderen. Ook juridisch veegde hij de stellingen van eisers van tafel. David Boies, de eerste advocaat van Gore, verdeed weinig tijd aan het vonnis. Rechter Sauls had tijdens de zitting een door Boies krachtig ondervraagde getuige-pro-Bush, na afloop van diens bijdrage, 'een groot Amerikaan' genoemd.

Gore's advocaten dienden onmiddellijk hoger beroep in bij het Florida Supreme Court. Dit is lastig gezien de zeer negatieve vaststelling van de feiten in het vonnis in eerste aanleg. Opnieuw zal de hoofdeis zijn: het tellen van niet-getelde stemmen. Volgens David Boies is het vonnis van rechter Sauls alleen al incorrect omdat het van 'hertelling' spreekt, in plaats van telling. Boies noemde het uniek dat een rechter in een zaak waarin de resultaten van een verkiezing worden aangevochten, een beslissing neemt zonder een stem te bekijken. De rechter liet vorige week wel 1,2 miljoen stembiljetten bijna duizend kilometer naar Tallahassee brengen.

De Republikeinse presidentskandidaat Bush toonde zich uiterst tevreden over de juridische resultaten van maandag. "Ik meen dat ik deze verkiezingen heb gewonnen, bij de eerste, de tweede en de derde telling", was zijn conclusie. Zijn verdedigers waren zichtbaar tevreden, vooral over de combinatie van beide vonnissen. Huns inziens heeft het Florida Supreme Court van het US Supreme Court weinig speelruimte gekregen om Gore weer ter wille te zijn. Leiders van de Democratische minderheden in Senaat en Huis van Afgevaardigden in Washington haastten zich hun onverminderde steun aan Gore te betuigen. Maar de druk, niet in de laatste plaats van de media, op Al Gore om de strijd op te geven, is aanzienlijk. Gore's advocaten maakten gisteren duidelijk dat het Supreme Court van Florida het laatste woord zou hebben. Het kan nog een paar dagen duren, maar eind deze week, en in ieder geval vóór 12 december, is de juridische strijd om het presidentschap van de Verenigde Staten voorbij.