Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

In geriatrisch centrum Joseph Morse in West Palm Beach wordt nog steeds gemopperd over de verkiezingen. Een vrouw die per abuis Buchanan koos: "Ik moest overgeven van woede."

Door onze redacteur MARCEL HAENEN

WEST PALM BEACH, 15 NOV. De 86-jarige Lillian Tolchin wordt opnieuw ronduit onpasselijk als ze eraan terugdenkt. Toen ze vorige week dinsdag met haar rolstoel in het stemhokje in haar bejaardenhuis werd gereden, kon ze eigenlijk nauwelijks zien hoe ze moest stemmen. Maar haar kandidaat voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen, Al Gore, stond als tweede op de lijst en dus drukte ze het tweede rechthoekje in op de pons-stemkaart.

"Toen ik een paar uur later hoorde dat ik op die manier voor Buchanan had gestemd, moest ik overgeven van woede. Ik heb alle tv-stations gebeld om mijn frustratie kenbaar te maken", zegt ex-pianolerares Tolchin.

Ze is een van de 280 inwoners van bejaardenhuis Joseph Morse. Een luxueus, welgelegen complex aan de rand van West Palm Beach waar ook een week na de presidentsverkiezingen de definitieve uitslag nog steeds niet duidelijk is. Onder de gemiddeld 87,7 jaar oude bewoners, voor 98 procent van joodse afkomst, is het ongenoegen groot. Een disproportioneel deel heeft naar alle waarschijnlijkheid per ongeluk op Pat Buchanan van de Reform Party gestemd, een man die hier steevast als antisemiet wordt aangeduid.

En tot overmaat van ramp is deze dinsdagmiddag duidelijk geworden dat er waarschijnlijk geen volledige, althans geen geldige handmatige telling komt van de 460.000 stemmen die in Palm Beach District zijn uitgebracht. De medische directeur van het tehuis, de Duitse geriater Jürgen Bludau, noemt die laatste ontwikkeling "heel gevaarlijk": "De Republikeinen geven ouderen de verkeerde boodschap door te zeggen dat het hun eigen stomme schuld is dat ze het stembiljet niet goed hebben gelezen. Eigenlijk zeggen ze dus dat ouderen niet meetellen, dat ze waardeloos zijn. Dat hoort niet in een democratie."

Elke bejaarde die je hier spreekt zegt Gore als president te willen. "Want Bush is een vreselijke idioot", zegt Tolchin. Uit haar witte handtasje haalt ze spotprent. Het krantenknipsel toont een nogal onnozel ogende man in zijn stoel voor de tv die zegt: "Eindelijk een kandidaat waarmee ik me kan identificeren". Op tv is een man te zien met het bord: "Dummy for president". Ze schiet opnieuw in de lach.

Ongeveer tachtig bejaarden hebben vorige week hun stem uitgebracht in de zaal die normaal als synagoge dient. De overige bewoners zijn te dement om de vereiste handelingen in het stemhokje naar behoren te kunnen uitbrengen. 's Avonds was er in de bibliotheek een feestelijke verkiezingsavond met versnaperingen en een extra groot tv-scherm waarop het binnendruppelen van de uitslagen nauwlettend werd gevolgd. Even na negenen barstte het gejuich los: Gore had volgens de televisie in Florida gewonnen. Iedereen ging uitgelaten naar bed. "Toen we de volgende ochtend wakker werden, bleek dat de uitslag onbeslist was. Iedereen was geshockeerd", zegt de 91-jarige Maurice Abelsky, gepensioneerd zakenman uit Massachusetts.

De voorkeur voor Gore wordt onder de oude joodse bewoners ook ingegeven door zijn keuze voor de orthodox joodse senator Joe Lieberman als beoogd vice-president. "Bush is een rijkeluiszoontje uit Texas. Lieberman heeft zichzelf door hard te werken een positie verworven. Dat telt", zegt de 70-jarige voormalige secretaresse Rosalyn Abrahams.

En financiën vormen ook een belangrijk verkiezingsthema onder de bejaarden. "Als Bush president wordt, gaat het ons geld kosten", vermoedt Sara Fand, een 81-jarige gepensioneerd medisch receptioniste.De bejaarden zitten er overigens warmpjes bij. Het Morse geriatrisch centrum is van alle gemakken voorzien. Iedereen een royale eigen kamer, een recreatiezaal en in de bibliotheek staan platen van Andy Williams en Frank Sinatra. Het tehuis wordt ruim van geld voorzien door de joodse gemeenschap. Overal hangen als donaties ter beschikking gestelde schilderijen. En alles wordt gesponsord. Ook als de verkiezingen niet alsnog een bevredigende afloop krijgen, zal hier een aantal mensen opgelucht zijn. Als het gesodemieter dan in ieder geval maar snel ophoudt, verzucht Rosalyn Abrahams. "Iedere keer als ik naar een goede show zit te kijken wordt het programma opeens weer onderbroken voor het laatste nieuws. Daar word je toch niet goed van".