Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Hertelling Florida in handen rechters

Door onze correspondent
WASHINGTON, 14 NOV. De Amerikaanse presidentsverkiezing is in een dramatische fase gekomen. Het Republikeinse bestuur van Florida wil dat vandaag alle handmatige hertellingen van stemmen worden gestopt. Democraten vechten die beslissing voor verschillende rechters aan.

Gisteren verloor de Republikeinse presidentskandidaat George W. Bush een kort geding, waarin hij een eind aan alle handmatige hertellingen eiste. Die uitspraak werd als een flinke tegenslag voor hem beschouwd.

Vannacht had hij nog niet bekendgemaakt of hij in beroep zou gaan. De rechter die zijn zaak behandelde is een Democraat; in het federale hof van beroep zijn zeven van de twaalf rechters door de Republikeinen benoemd.

Nog voordat de rechter in kort geding weigerde een verbod op handmatige hertellingen op te leggen, had de secretary of state, de hoogste ambtenaar van de staat Florida, al laten weten dat zij de wettelijke uiterste inleverdatum van alle stemmen handhaafde. Die bepaalt dat de officiële uitslag vandaag om vijf uur lokale tijd (elf uur 's avonds Nederlandse tijd) wordt vastgesteld.

De Democraten nemen hiermee geen genoegen. De betrokken ambtenaar is door gouverneur Jeb Bush, de broer van George, benoemd. Zij voerde campagne voor Bush en heeft volgens Al Gore en de zijnen de wetten van Florida opzettelijk eenzijdig toegepast.

Oud-minister Warren Christopher, die Gore in Florida vertegenwoordigt, zei: "Wanneer er een orkaan is, heeft de staat wel de vrijheid de wet soepel toe te passen, maar niet wanneer het presidentschap van de Verenigde Staten op het spel staat?"

Van de mogelijkheid handmatig te blijven hertellen, vooral in Palm Beach, hangen de kansen van Al Gore op het presidentschap af. In Palm Beach zou men daarmee pas vanochtend beginnen. Voor de bijna een half miljoen stemmen denkt men zes dagen nodig te hebben. Als die tijd ontbreekt, en vanmiddag de balans wordt opgemaakt op basis van de oude gegevens, dan wint George W. Bush naar alle waarschijnlijkheid. Tenzij de poststemmen vrijdag massaal voor Gore blijken te zijn. Maar dat wordt niet verwacht.

De situatie werd gisteren uiterst gecompliceerd omdat verschillende rechtszaken door elkaar gingen lopen. De kiescommissie van Volusia county (boven Orlando) eiste van een staatsrechter dat de limiet die de staat Florida wil stellen, buiten werking wordt gesteld. Advocaten namens de Gore-campagne hebben zich bij die zaak gevoegd.

Een rechter zou eerst gisteren uitspraak doen. De gang van zaken werd vertraagd doordat Republikeinse advocaten de oorspronkelijke rechter wraakten op grond van vermeende partijdigheid. Een andere rechter nam de zaak over. De uitspraak werd verwacht om half vijf Nederlandse tijd.

De eerste rechter leek tijdens de zitting sympathie te hebben voor het standpunt dat het haasten met stemmen tellen niet nodig is gezien het feit dat Florida vrijdag pas alle poststemmen telt.

Individuele burgers in Palm Beach hadden vorige week al bij een andere staatsrechter geklaagd over de onduidelijkheid van het stembiljet. Zij maakten mogelijk een of meer gaatjes in het verkeerde vakje. Deze burgers eisten dat zij alsnog hun stem zouden mogen uitbrengen. Die zaken werden gisteren samengevoegd. Voor de Democraten hangt ook van deze zaak veel af omdat in het sterk Democratische district Palm Beach 19.000 van dit soort stemmen ongeldig zijn verklaard.

Vice-president Al Gore verklaarde gisteren in de tuin van het Witte Huis dat hij geen president zou willen worden op grond van verkeerd getelde of bij vergissing uitgebrachte stemmen. Hij zei te menen dat gouverneur Bush er net zo over dacht. Daarom vroeg Gore geduld, opdat ieders stem accuraat kan worden geteld.

Karen Hughes, de woordvoerster van Bush, beschuldigde de Democraten ervan dat zij willen blijven tellen "tot het resultaat hen bevalt". Zij legde veel nadruk op de aanvankelijke onzekerheid bij de hertellers over de te volgen regels. Die is inmiddels opgelost. Bij één van de vier districten, Broward County, bleken zo weinig fouten aan het licht te komen, dat men verder van handmatige hertelling afziet. Dat is een slag voor de Gore-campagne, die ook van hertelling in dat sterk Democratische district extra stemmen verwachtte.

Behalve de vraag over wie de volgende bewoner van het Witte Huis zal worden, is er een week na de verkiezingen ook nog steeds geen duidelijkheid over de definitieve uitslag voor het Congres. In de Senaat zijn 50 zetels naar de Republikeinen gegaan en 49 naar de Democraten maar van de Senaatszetel van de staat Washington is nog altijd niet duidelijk naar welke partij die gaat. In Huis van Afgevaardigen hebben de Republikeinen nu 220 zetels behaald tegen 211 voor de Democraten. Maar ook hier gaat de verkiezingsstrijd door om vijf zetels. Hertellingen en rechtszaken bepalen ook het beeld als het om de uitslag van het Huis van Afgevaardigden gaat. In sommige gevallen is het eind van de strijd nog niet in zicht.