Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Door onze correspondent
WASHINGTON, 9 NOV. George W. Bush en Al Gore rekenen allebei op de overwinning zodra alle zes miljoen stemmen in Florida opnieuw zijn geteld. Dat hebben de Republikeinse kandidaat voor het presidentschap van de Verenigde Staten én de campagne-directeur van de Democraat Al Gore gezegd.

Bush zei gisteren dat hij verwachtte dat de hertelling vlot zou verlopen en geen nieuwe uitslag zou opleveren. Dat wil zeggen dat hij de volgende president van de Verenigde Staten zou zijn. William Daley, directeur van de verkiezingscampagne van vice-president Al Gore, verklaarde op zijn beurt dat hij er van uit gaat dat op Gore het grootste aantal stemmen zijn uitgebracht én dat hij ook het grootste aantal kiesmannen op zijn naam heeft gebracht, en dus de volgende president zal zijn als alle onduidelijkheden in Florida zijn opgelost.

Gore's rechterhand liet in bedekte termen weten dat de Democraten hard en met alle middelen zullen vechten om hun gelijk te krijgen. Oud- minister van Buitenlandse Zaken Warren Christopher, die met Daley is afgereisd naar Talahassee, de hoofdstad van Florida, zei: "Dit is geen constitutionele crisis, en wij zijn niet van plan er één uit te lokken. Alle regels liggen vast in de Grondwet en de wetten van Florida. Ons doel is te zorgen dat de stemming en de telling eerlijk en accuraat verlopen opdat het volk vertrouwen kan hebben in de gang van zaken. Ik kan niet zeggen wanneer dit proces voltooid zal zijn. We zijn net begonnen met de eerste stap." Voor George W. Bush volgt oud-minister van Buitenlandse Zaken James Baker III de hertelling van nabij. Tal van gespecialiseerde juristen helpen de partijen bij het oplossen van de problemen.

Gisteren heeft men in Florida, waar George W. Bush's jongere broer Jeb gouverneur is, de hertelling van de stemmen ter hand genomen. Dat was nodig nadat in de loop van de verkiezingsnacht van 7 op 8 november was gebleken dat beide kandidaten bijna even veel stemmen hadden gehaald. Bovendien waren op verschillende plaatsen onregelmatigheden gemeld. Een volle, niet-getelde stembus zou zijn teruggevonden in een school. Zwarte kiezers klagen dat zij ten onrechte zijn weggestuurd bij stemlokalen omdat die al gesloten zouden zijn.

In het district Palm Beach haalde de Reform party-kandidaat Pat Buchanan zonder aantoonbare reden veel meer stemmen dan in enig ander district. Daar zou het slecht leesbare stembiljet Al Gore meer stemmen hebben kunnen kosten dan de voorsprong van iets meer dan 1700 stemmen, die gouverneur Bush volgens de laatste tellingen zou hebben gehaald. Autoriteiten hebben erkend dat 19.000 stembiljetten ongeldig waren verklaard omdat zowel op Gore als op Buchanan was gestemd, door kiezers die zich kennelijk hadden vergist.

De uitslag van de verkiezingen in Florida werd van doorslaggevend belang nadat de telling van de stemmen in de andere 49 staten dinsdagnacht geen beslissend resultaat had opgeleverd. Wie Florida haalt, wint nu het presidentschap. In de aanloop naar deze onverwachte gang van zaken, werd Florida donderdagavond vroeg door de opiniepeilers van de tv-netwerken eerst aan Gore toegedicht. Later voorspelde men dat Bush de staat zou winnen, en daarmee het presidentschap, en weer later moest men ook die voorspelling intrekken.

Vice-president Gore, die dinsdagnacht op het punt stond zijn nederlaag publiekelijk te erkennen, zag daar op het laatste moment van af. Hij sprak gisteren voor het eerst in het openbaar over "een extreem belangrijk moment in de Amerikaanse democratie". Gore gaf aan er trots te zijn dat hij meer stemmen heeft gekregen, maar zou zich neerleggen bij de uitslag als die Bush als winnaar zou aanwijzen. Hij wilde dat Amerika en de wereld zouden weten dat de Amerikaanse democratie de gerezen problemen ordelijk oplost. Opdat de overgang naar een nieuwe presidentschap daarna rimpelloos kan verlopen. De Amerikaanse president Bill Clinton verklaarde spottend: "Het Amerikaanse volk heeft gesproken, het zal alleen een tijdje duren om vast te stellen wat het nu eigenlijk heeft gezegd." Maar ter verdediging van de gang van zaken vond Clinton ook dat "geen burger ooit meer kan zeggen dat zijn stem niet meetelt". In weerwil van zijn schijnbare halfhartige betrokkenheid, zeiden leden van de staf van de president dat hij zich ernstige zorgen maakt over de toestanden in Florida. Volgens één van hen volgt Clinton de hertellen van "minuut tot minuut, in district tot district".