Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Republikeinen op winst in Congres

WASHINGTON, 8 NOV. De Republikeinen behouden waarschijnlijk de meerderheid die ze al zes jaar hebben in het Huis van Afgevaardigden. Ook in de Senaat lijken de Democraten er net niet in te zijn geslaagd om de meerderheid te heroveren.

Voor alle 435 zetels van het Huis van Afgevaardigden moest gisteren opnieuw gestemd worden. In de meeste gevallen was vooraf duidelijk welke partij de zetel zou winnen, maar voor ongeveer veertig zetels is fel gestreden. Dit was de duurste campagne voor het Congres ooit.

Na telling van de meeste stemmen lijkt het Huis, waar de Republikeinen op dit moment een voorsprong hebben van 222 tegen 209 zetels (twee zetels zijn van onafhankelijke politici, twee zetels zijn onbezet), in handen te blijven van de Republikeinen. In het begin van de middag Nederlandse tijd waren volgens CNN de Republikeinen zeker van 215 zetels, de Democraten van 207 zetels. Twee zetels lijken opnieuw naar onafhankelijke kandidaten te gaan. Bij de meeste van de elf nog betwiste zetels zouden de Republikeinen een lichte voorsprong hebben.

Opvallend is het verlies van de Afgevaardigde James Rogan, de Republikein die een belangrijke rol speelde bij de poging tot impeachment van president Bill Clinton. Rogan werd volgens CBS en CNN verslagen door de Democraat Adam Schiff. Maar net als bij de presidentsverkiezingen liggen de kandidaten in de telling vaak dicht bij elkaar. Van de honderd senatoren moesten er gisteren 34 opnieuw worden gekozen. De voorsprong van de Republikeinen was acht zetels (54- 46) en ook hier lijken de Democraten niet in staat te zijn geweest om de verhouding in hun voordeel om te buihen. Opvallend was wel de winst van Hillary Clinton, de vrouw van de zittende president, en van de onlangs overleden Mel Carnahan, wiens naam namens de Democraten op het stembiljet is blijven staan en wiens zetel zal worden ingenomen door zijn weduwe.

Na de jaren twintig is het niet meer voorgekomen dat de Republikeinen langer dan vier jaar de meerderheid hadden in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat. Mocht blijken dat George W. Bush de presidentsverkiezingen heeft gewonnen, dan zal het bovendien voor het eerst zijn sinds de periode 1953-1955 dat de Republikeinen zowel het Witte Huis als het Congres controleren. De tv-netwerken maakten aanvankelijk ook de overwinning van de Democratische software-miljonair Maria Cantwell bekend, maar dit bericht werd later weer ingetrokken toen duidelijk werd dat de uitslag 'too close to call' was. Dat de Republikeinen in de Senaat toch vrijwel zeker hun meerderheid behouden is te danken aan de winst van Republikeinen in onder meer Nevada en Virginia. Mocht Gore alsnog de presidentsverkiezingen hebben gewonnen, dan komt de zetel van zijn vice-president Joe Lieberman vrij, waarna de Republikeinse gouverneur het recht zou krijgen om een partijgenoot op die post te benoemen.

De marginale verschillen in de zetelverdeling in het Congres zullen volgens commentatoren het beeld van verdeeldheid versterken. De afgelopen jaren werd wetgeving steeds moeilijker doordat Democraten en Republikeinen het over vrijwel niets eens konden worden. "We zullen over de scheidslijn moeten heen stappen en besluiten moeten nemen waar beide partijen zich in kunnen vinden", aldus Dennis Hastert, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. (AP, AFP, Reuters)