Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Door onze redacteur FRANK VERMEULEN
LOS ANGELES, 17 AUG. Beoogd vice-president Joseph I. Lieberman heeft gisteren duidelijk gemaakt dat de campagne voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen een karaktercampagne wordt. Maar de Democraten zullen ook specifiek ingaan op hun politieke plannen, in contrast met de fraaie, maar algemene retoriek van de Republikeinen.

Dat bleek uit de toespraak waarmee Lieberman gisteravond de kandidatuur voor het vice-presidentschap aanvaardde tijdens de Democratische Conventie in Los Angeles. Volgens Lieberman moet vice-president Al Gore president worden vanwege diens "eerlijkheid, kracht, integriteit en karakter". Het element karakter is van groot belang nu de Republikeinen Gore in verband brengen met de morele implicaties van het Lewinsky- schandaal. Over Al Gore getuigde de senator: "Ik kan u zeggen dat Al Gore een familieman is en een geloofsmens. Een vader en nu een grootvader. Al Gore is een man van moed en overtuiging." Lieberman presenteerde zich als belichaming van de Amerikaanse Droom, als loyaal bondgenoot van Al Gore, als vriend van de tradionele en zwarte vleugel van de partij, maar als een pitbull als het gaat om de Grand Old Party, de Republikeinen. Hij vermeldde dat hij begin jaren zestig, als student, met Martin Luther King betoogde voor burgerrechten. Lieberman greep daarmee terug op de oude joods-zwarte alliantie. De afgelopen decennia is de relatie tussen de bevolkingsgroepen danig verzuurd, met name door een soms opspelend zwart antisemitisme.

De gematigde Lieberman erkende dat hij vrienden heeft in Republikeinse kring. , ,Maar Amerika moet één ding goed begrijpen: er zijn veel verschillen tussen ons." Vervolgens schilderde Lieberman een gitzwart beeld van de staat Texas, waar George W. Bush gouverneur is, en liep de verschillen langs op het gebied van milieu, gezondheidszorg, onderwijs en belastingen. "In hun plan krijgt de middenklasse een beetje en de rijken een beetje veel." Maar het belangrijkste punt was Amerika's ongekende welvaart. "Wij zullen die welvaart uitbreiden, zij zullen hem verkwanselen."

Vanavond is het podium voor Al Gore, die houterig is als spreker. "Volgens een van Gore's adviseurs zal zijn toespraak vergezeld gaan van verschillende bijna menselijke gebaren", schreef een columnist gisteren. Ook bij Gore zijn de trefwoorden 'persoonlijk' en 'specifiek'. Reacties op de eerdere speech van zijn Republikeinse rivaal George W. Bush wijzen namelijk uit dat het publiek geïmponeerd is door de retoriek, maar wil weten waar Bush nu precies voor staat. Gore probeert ook de indruk te wekken dat hij, in tegenstelling tot Bush, zijn toespraak zelf schrijft. Hij laat zich voortdurend fotograferen achter zijn laptop.

Liebermans grootste taak was de linkse vleugel van de partij gerust te stellen. Zo werd de senator op het matje geroepen bij de Black Caucus, de zwarte factie van Democratische Congresleden, die onrustig waren over Liebermans conservatief geachte standpunten. Zo heeft hij zich ooit uitgesproken tegen positieve discriminatie en tegen openbaar onderwijs. Ten overstaan van zijn zwarte partijgenoten verklaarde Lieberman: "Ik was voor positieve actie, ik ben voor positieve actie en ik zal voor positieve actie zijn." Ook op het gebied van het onderwijs was hij verkeerd begrepen. Lieberman is voor openbaar onderwijs, maar steunt experimenten om te kort schietende kinderen met overheidssteun te plaatsen op duurdere privé-scholen (via zogeheten vouchers).

De grote voorman van links in de Democratische Partij en belangrijk voor de 'zwarte stem', dominee Jesse Jackson, sprak dinsdag tijdens het avondprogramma, een parade van liberals, klassieke linkse Democraten. Ook op het programma stonden de iconen senator Edward Kennedy, broer van de in 1963 vermoorde John F. Kennedy, en diens dochter, Caroline Kennedy. De Kennedy's worden ook wel 'de koninklijke familie van de Democraten' genoemd. Maar, zoals de Washington Post schreef, de toespraken van beide Kennedy's waren vlak en passieloos. Zeker vergeleken met Jackson, die het publiek aanvuurde tot spreeksalvo's (" Stay out of the Bushes!") en het aandurfde van mening te verschillen met president Clinton. Waar die gewag had gemaakt van "ongekende welvaart, vrede en vooruitgang", sprak Jackson over het gevaar van een "prosperity deficit disorder". Dit alles ontging de meeste Amerikanen, omdat Jacksons toespraak buiten prime-time was geagendeerd, wanneer de Oostkust televisie kijkt. Weinig aandacht was er dinsdag voor de kleine ceremonie, waarbij Gore 'de toorts overnam' van Clinton. Dat gebeurde ver weg, in Monroe, Michigan. De toespraken waren kort en voorspelbaar (Gore: "Ik wil je bedanken voor de kans die je me gegeven hebt ons land te dienen."). Waarna Bill en Hillary Clinton vertrokken en het handenschudden overlieten aan Al en Tipper Gore, het nieuwe team. Even later liet Clinton zijn gevolg halt houden bij een MacDonalds, waar hij een kipsandwich en cola bestelde. Tegen journalisten zei hij: "Als ik dan toch weer een gewone burger moet worden, kan ik er beter meteen aan wennen."