Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Bill Clinton bracht gisteren de Democraten in vervoering. Zijn speech maakt duidelijk waar de Democraten de accenten leggen: niet op een vaag familiegevoel, maar op concrete politieke items. En op de 'werkende families'.

Door onze redacteur FRANK VERMEULEN

LOS ANGELES, 15 AUG. De romance tussen president William Jefferson Clinton en zijn Democratische partij mag dan de afgelopen acht jaar door diepe dalen zijn gegaan, aan het eind van zijn presidentschap is de magie er nog altijd. Dat bleek gisteravond in het Staples Stadion in Los Angeles waar de Democraten deze week bijeen zijn om vice-president Al Gore aan te wijzen als Clintons opvolger. De extatische conventie hing voor de laatste maal aan de lippen van de omstreden president en liet zich gewillig van hoogtepunt tot hoogtepunt voeren.

De enscenering was weer perfect. Op enorme schermen volgden de gedelegeerden Clinton door de catacomben van het Staples Centre. Zonder lijfwachten of adjudanten schreed hij door nauwe gangen, trappen op en af, als een gladiator op weg naar de arena. En daar was hij plots in het echt, op weg naar het podium, wadend door een zee van enthousiaste Democraten.

Clinton's boodschap was simpel: de Amerikanen hebben nog nooit in de geschiedenis zoveel welvaart, vrede en vooruitgang gekend. Dat is te danken aan de Democratische regering. Wie wil daar nou een eind aan maken? "Op dit ogenblik van ongekende voorspoed staat ons volk voor de fundamentele keuze: gaan we deze vooruitgang en voorspoed voortzetten? Daar is maar een antwoord op: jazeker."

Gedelegeerden en gasten liepen nadat Bill Clinton was uitgesproken veelal met betraande ogen door de catacomben van het sportcomplex. Clinton had een tijdperk afgesloten en de weg gewezen naar de toekomst. "Vanavond kunnen we vol vertrouwen zeggen: we hebben onze brug naar de 21e eeuw gebouwd. We zijn samen overgestoken. En we gaan niet terug!"

Het commentaar van analisten direct na de toespraak was dan ook: heeft Clinton niet een beetje té goed zijn best gedaan? De mening van de meeste commentatoren was dat het eenvoudigweg niet eerlijk is om toespraak waarmee Gore later deze week zijn kandidatuur zal aanvaarden te vergelijken met die van de grote communicator. Clinton, die in staat is iedereen in het Staples Centre en daarbuiten het gevoel te geven dat hij een buurman is die even over de schutting een praatje komt maken.

Cintons laatste grote toespraak was bedoeld als het hoogtepunt van de avond en was dat ook met gemak. Terwijl conventiemedewerkers bordjes met 'Dank U, president Clinton' uitdeelden, deed de president keurig wat van hem werd verwacht: hij bouwde in woorden een voetstuk voor zijn compagnon Gore, maar ook voor zijn eigen echtgenote Hillary Rodham Clinton. Hillary zelf, zeer geliefd afgaande op de opgetogen reacties van het publiek, zat in het voorprogramma en was daarmee de eerste presidentsvrouw die ooit driemaal een conventie heeft toegesproken. Maar zij is dan ook een vrouw met een missie. Ook de First Lady kwam met een tweeledige boodschap: om Gore en diens running mate Lieberman te kiezen, maar vooral ook om de bevolking van New York te herinneren aan haar ambitie om in de senaat gekozen te worden. In zijn toespraak diende Clinton ook de Repubikeinse campagne van repliek. De Republikeinse kandidaten voor het presidentschap, George W. Bush en zijn running mate Dick Cheney, stelden tijdens hun Conventie twee weken geleden in Philadelphia de regering Clinton voor als een nogal doelloze onderneming, die gewoon veel geluk had gehad maar overigens bezig is het land te verkwanselen. , ,Zoveel talent, zoveel charme, zoveel mogelijkheden. Maar uiteindelijk, tot welk resultaat heeft het geleid", zei Bush in Philadelphia. Clinton somde op zijn beurt schijnbaar ontspannen alle punten op waar vooruitgang is geboekt onder zijn leiding, om te besluiten met de riposte, over de hoofden van zijn publiek heen gericht aan de Republikeinen: "Maar we zijn niet alleen beter af, we zijn ook een beter land - beschaafder, menselijker, meer verenigd. En dat is nu het doel van voorspoed." Slechts in één tussenzinnetje verwees Clinton naar de Lewinsky- episode en dat was in zijn allerlaatste zin: "Vergeet niet, wat u ook verder van mij vindt, de mensen op de eerste plaats te zetten. Blijf die bruggen bouwen. En houdt niet op om na te denken over de dag van morgen." Waarna, net als bij het begin van zijn presidentschap, Don't stop thinking about tomorrow van Fleetwood Mac door de zaal schalde.

Aan het eind van de eerste conventiedag is duidelijk dat de Democraten een andere snaar willen raken bij de Amerikaanse kiezer dan de rivaliserende Republikeinen. Waar de Republikeinen vooral een warm gevoel in de familiekring wilden uitstralen voor alle mogelijke gezindten en politieke daklozen, hamerden de Democraten op het podium op de politieke boodschap: vechten voor Amerika's 'werkende families'. Dat is de nieuwe term die 'de arbeidersklasse' heeft vervangen.

De vraag is natuurlijk of dat aanslaat. In ieder geval niet nij de vakbond van buschauffeurs, die gisteren in The New York Times een demonstratie aankondigde en schreef dat Gore zich richt op de "racistische Reagan-Democraten". "Als Gore denkt dat hij de stedelijke armen, de gekleurde arbeidersklasse en al de strijders voor burgerrechten al in zijn zak heeft, heeft hij het helemaal mis. " Kiezers kunnen altijd nog uitwijken naar Groene kandidaat Ralph Nader of, zelfs naar George W. Bush, zo waarschuwen de buschauffeurs. Vele sprekers op de Democratische Conventie veroordeelden de nieuwe Republikeinse bekommernis voor de armsten in de samenleving, voor onderwijs en de oude dagsvoorziening als nep. Als mensen voor die onderwerpen warmlopen, zo zei een spreker, dan kiezen ze échte Democraten, geen namaak.

Terwijl op de Republikeinse Conventie politici zoveel mogelijk van het podium werden geweerd, uit angst voor het 'verkeerde' geluid, zet de Democratische partij haar burgemeesters, gouverneurs en Congresleden in de schijnwerpers. Gouverneurs hielden geen toespraken, maar waren, volgens het programma, moderators voor paneldiscussies met 'helden van de werkende klasse', over het thema welvaart en welzijn.

Democraten hopen dat door Clinton aan het begin van de week te laten spreken de vergelijking met de toespraak van Al Gore op donderdagavond wat minder hard aankomt. De Democraten waren gisteravond omstreeks negen uur klaar met de conventie, zo'n twee uur vroeger dan de Republikeinse Conventie. Gesterkt door de woorden van Clinton, begaven de Democraten zich na afloop naar de vele feesten en partijen in en rond Los Angeles. Alsof de buit al binnen was.