Dossier Amerikaanse Verkiezingen 2000

Nieuws

Uitslagen

Kandidaten

Debatten

Voorrondes

Links

Door Richard Cheney als running mate te kiezen heeft George W. Bush jr. gekozen voor rust binnen de Republikeinse partij, meent E.J. Dionne jr.

Ooit, lang geleden, spraken de Republikeinen over een splijting in hun partij tussen 'de golfspelende vleugel' en 'de populistische vleugel'. Ronald Reagan, en later Newt Gingrich, waren populistische helden, en George Bush senior was het prototype van de golfspeler. Door te kiezen voor Richard Cheney als kandidaat-vicepresident heeft George W. Bush het einde van die oorlog ingeluid. Bush jr. heeft gezorgd voor de meest traditioneel-Republikeinse kandidatuur sinds Richard Nixon in 1960 Henry Cabot Lodge als running mate koos.

De vrede heeft van beide zijden offers gevergd. De populisten zijn nu bereid een traditionele kandidatuur te steunen omdat die de Republikeinse partij de beste kansen biedt om het Witte Huis te heroveren. De golfspelers hebben zich de nodige populistische retoriek en ideologie laten welgevallen. Cheney heeft zich daarin bekwaamd. Republikeinse leiders die aan de macht zijn gekomen tijdens de Reagan- Revolutie, een revolte die eropuit was de overheid te ontmantelen, glijden zonder problemen in hun nieuwe rol als leiders van een verantwoordelijke ambtelijke klasse. Dat is het signaal dat Bush afgeeft met zijn keus voor Cheney, aldus Tome Cole, nationaal campagneleider van de Republikeinen, die van 1985 tot 1989 voorzitter van zijn partij was in Oklahoma. "De Partij is sterk gerijpt ten opzichte van 1980 of zelfs van 1994," zegt Cole. "Als je in dertig staten gouverneurs hebt en beide kamers van het Congres domineert, dan ben je geen opstandige partij meer, dan ben je een regerende partij." Cheney personifieert het vredesakkoord binnen de Republikeinse partij. Hij heeft het stemgedrag van Newt Gingrich, maar een persoonlijkheid en stijl waarmee hij vrienden maakt onder meer gematigde Republikeinen, Democraten en de media. "Hij heeft een prima relatie met het Congres, hij is geen polariserende figuur," aldus Jim McLaughlin, Republikeins opiniepeiler. "Hij geldt als volwassen." Let op dat woord 'volwassen'. Het zal zowel in Bush' voordeel als in zijn nadeel gaan werken: in zijn voordeel omdat zijn keus voor Cheney zal worden beschouwd als 'verantwoordelijk' en de kiezer zal doen denken aan Cheney's ministerschap van Defensie onder Bush senior, en diens overwinning in de Golfoorlog; in zijn nadeel omdat het vergelijkingen uitlokt tussen het tekort aan belangstelling voor buitenlands beleid en aan kennis van defensiezaken bij Bush, en de overvloed van beide bij Cheney.

Door Cheney te kiezen heeft Bush alternatieven verworpen waarmee hij kiezers buiten de traditionele Republikeinse achterban had kunnen aanspreken: John McCain, die tijdens de voorronden vooral onder ongebondenen en Democraten aanhang genoot, en de gouverneur van Pennsylvania, Tom Ridge, een Vietnamveteraan van eenvoudige komaf die het in de minder gegoede Republikeinse districten goed doet. Ondanks Cheney's vaardigheden als vredestichter zal zijn kandidatuur de verkiezingen veel meer tot een partijenstrijd maken. Bush wil zegevieren - of ten onder gaan - als Republikein en ook, in belangrijke mate, als de man die het Republikeinse gedachtegoed van zijn vader en grootvader in ere herstelt.

Deze dubbelkandidatuur, zo zegt Basil Battaglia, voorzitter van de Republikeinen in Delaware, "is een uitgroeisel van wat wij zijn," en hij verwijst naar Cheneys staat van dienst onder het bewind van Ford en Bush senior. En Cole vervolgt: "Beiden zijn van oude Republikeinse familie. In dat opzicht zijn het zeker geen Nieuwe Republikeinen."

Cole windt evenmin doekjes om een andere kwestie bij de keus van een running mate waaraan andere politici zich doorgaans liever niet branden: "De media vormen in deze verkiezingen een factor van belang" en "Cheney doet het goed in de landelijke media". De meeste journalisten, ook ondergetekende, kennen de zachtbespraakte Cheney van telefoongesprekken waarin hij een standpunt, een strategie of een gedachte toelicht. Aangezien, zegt Cole, de indruk die een nieuwe kandidaat voor het vice-presidentschap op het publiek maakt, "sterk afhangt van hoe de keus valt bij de nationale media", staat Bush' beslissing garant voor dagenlange gunstige publiciteit.

Voor Republikeinen die willen winnen, is het goede en het slechte nieuws dat de keus voor Cheney brengt eender: Bush heeft zoveel vertrouwen in zijn overwinning op Al Gore dat hij vanzelfsprekende politieke factoren heeft genegeerd om een kans te krijgen te regeren samen met een intelligente, trouwe raadgever. Als Bush wint, zal zijn vertrouwen gerechtvaardigd blijken en getuigt zijn selectie van een vooruitziende blik. Verliest hij, dan zal worden gezegd dat hij er te zeer op heeft vertrouwd dat hij Gore zou verslaan en dat hij de behoefte aan een bredere aanhang voor zijn partij heeft veronachtzaamd ten gunste van gelijkgestemdheid, politiek herstel en loyaliteit.

E.J. Dionne jr. is columnist.

© Washington Post Writers Group