VRIJDAG
Eerder verschenen
columns

DE DRAAD
JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
LEO PRICK

Woody Allens Londen

door Henk van Gelder
Niemand die New York zo mooi kan filmen als Woody Allen. Zijn meest verliefde ode aan de stad was ongetwijfeld Manhattan uit 1979, waarin de muziek van Gershwin zo'n prachtig geheel vormde met het poëtisch verglijdende zwart- wit van de beelden, maar ook in bijna al zijn andere films is te zien hoe hij aan New York is gehecht. Van de galerieën en bioscopen in Annie Hall tot de gewone appartementen in Manhattan Murder Mystery, van de straathoeken en winkeltjes in Hannah and her sisters tot de jaren-veertig-locaties in Radio days - die man en die stad zijn één.

En nu komt, via de Sunday Times, het bericht dat Woody Allen van plan is in de loop van dit jaar naar Londen te verhuizen. Voorlopig voor een jaar, maar de toekomst ligt open. De filmmaker heeft laten doorschemeren dat hij zich in New York steeds minder thuis voelt. Terwijl steeds meer grote sterren wervend op de stoep staan om een rolletje in zijn nieuwe films te spelen, loopt de belangstelling voor die producties in zijn eigen omgeving zienderogen terug. Sinds het schandaal losbarstte over zijn verhouding met zijn 36 jaar jongere stiefdochter, lijkt de stad hem zelfs ietwat vijandig gezind te zijn. Hij is nu getrouwd met zijn Soon-Yi, ze hebben een kind en ze wonen in zijn huis met een afgunstwekkend uitzicht op Central Park, maar hij heeft plannen die in New York niet konden worden gerealiseerd.

Woody Allen koestert het voornemen enkele eenakters van zijn hand ten tonele te voeren. Broadway was niet geïnteresseerd, maar in Londen is hij welkom in kleinere theaters als de Almeida en het schilderachtige Donmar Warehouse, die iets avontuurlijker programmeren dan de reguliere schouwburgen. Bovendien is het voor veel Hollywood-sterren, die de Broadway-salarissen niet interessant genoeg vinden, een eer om in Londen op het toneel te staan, hoe weinig er ook wordt betaald. Vorig jaar trad Kevin Spacey in de Almeida op, terwijl Nicole Kidman in de Donmar stond. Allen gokt erop dat hij nog meer sterren van dat formaat naar Londen kan halen.

Filmplannen lijkt hij voorlopig echter niet te hebben. "Hoewel ik het schitterend zou vinden als Woody hier een film zou maken," zei de bekende filmcriticus Barry Norman tegen de Sunday Times, "neem ik aan dat zijn films een afspiegeling zullen blijven vormen van zijn culturele wortels."

Toch is het verleidelijk daarover te speculeren. Een film van Woody Allen over de neurotische beurstypes in de City, de culturele coterietjes in het betonnen Southbank-complex of de bemiddelde joodse burgerij in haar ruimbemeten buitenwijken - dat zijn aantrekkelijke vooruitzichten. Maar misschien haalt A foggy day in London town het in zijn ogen toch niet helemaal bij Autumn in New York. Hij mag nog zo'n anglofiel zijn, hij mag de laatste jaren steeds vaker Engelse acteurs in zijn films hebben gehaald, maar hij zal nooit een Engelsman zijn die Engelse films kan maken. Zelfs naar Venetië, waar hij trouwde en waar hij ook scènes voor Everyone says I love you draaide, nam hij zijn eigen egocentrisme mee. Het vertrek naar Londen kan dus maar beter geen definitief afscheid van zijn geliefde Manhattan zijn.

(Uit Cultureel Supplement van 14 januari 2000 )