LEO PRICK
Eerder verschenen
columns

JL HELDRING
HJAHOFLAND
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG
ELSBETH ETTY
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP

LEO PRICK

2 september 2000

Happy end

Op de Eurotop die dit voor jaar in Lissa bon is gehou den werd alge meen als uit gangspunt on derschreven dat onderwijs en opleiding een belangrij ke voorwaarde vormen voor volledige werkgelegen heid. Vandaar het besluit dat Europa de meest compe titieve en de meest dyna mische ken niseconomie van de hele wereld moet worden.

Ga daar maar aan staan. In Le Monde van 22 juli j.l. werd in dit verband de voor de hand liggende vraag gesteld hoe het op dit moment staat met het onder wijs in Euro pa. De OECD doet vergelij kend onder zoek naar de kwaliteit van het onderwijs in de verschil lende landen. Daarbij wordt onder meer het Angelsak sische begrip literacy ge hanteerd: het vermogen tot het begrijpen en gebruiken van geschre ven informa tie van allerlei aard zoals teksten, sche ma's en cijfer matige docu menten. Frankrijk be streed de 'we tenschappelij ke validiteit' van de tests en heeft zich daarom enke le jaren gele den terugge trokken uit dat onder zoek. De mo tivering, 'we tenschappelij ke validiteit', klinkt in drukwekkend maar betekent alleen dat het iets anders in houdt dan ze in Frankrijk gewend zijn. Overigens heeft Frank rijk, waar langzamer hand het besef begint door te dringen dat internationa lisering een kwestie is van geven en ne men, inmid dels besloten weer wel mee te gaan doen. De resultaten daarvan mo gen we vol gend jaar ver wachten. Maar eerst iets over de re sultaten van het lopende onderzoek. Opvallend daarin is, al dus Le Monde, dat de Ver enigde Staten op de meeste tests middel matig scoren. Dat is dus geen hinder paal voor eco nomisch succes en technolo gisch leider schap, aldus de kwaliteits krant. Ik denk dat de oorzaak van deze schijnbare te genstelling gezocht moet worden in de aard van het Amerikaanse onderwijs. Op Amerikaanse highschools wordt mis schien niet zo veel geleerd als op veel ty pen middelba re scholen in Europa, maar daar staat te genover dat er veel aandacht is voor andere zaken met een vormende waarde zoals sport, muziek en allerlei soorten mani festaties. Maar daar komt nog iets bij. Terwijl in Amerika meer geld aan on derwijs wordt uitgegeven dan in welk Europees land dan ook, wordt dat geld heel ongelijkmatig verdeeld. In sommige stre ken of wijken van steden is het niveau van het open baar onder wijs ronduit bedroevend. Goed onder wijs is daar al leen bereik baar voor wie een particulie re school kan betalen. In andere, rijke re buurten is de onroerend goed belasting hoog genoeg om uitgespro ken luxe on derwijsvoor zieningen te bekostigen. Na de high school stromen Amerikanen massaal door naar het terti air onderwijs. De laatste ja ren zien we dat vooral de betere colleges en universi teiten vanwe ge de toene mende be langstelling steeds strenger zijn gaan se lecteren. Een goede oplei ding is im mers de beste garantie voor een grote wel vaart later. Daar is ieder een blijkbaar wel van door drongen. Te genover de ve le winnaars staan ook vele verliezers; lo gisch want ve len hebben een dubbele han dicap: een zwakke sociale achtergrond plus een slech te school. Veel uitvallers dus, maar in het Amerika van nu is dat geen probleem, al thans geen economisch probleem. De serviceverle ning staat er op een oneuro pees hoog ni veau. Waar je in Parijs een uur moet wachten voor je een ober te pakken hebt, word je in Amerika di rect bediend. In de super markt niet een eindeloze rij bij de kassa's, maar een vlot te bediening en als het even meezit, wor den je spullen ook nog inge pakt en in de auto gezet. Slecht mens als ik ben, denk ik wel eens dat wat meer slecht onderwijs de leefbaarheid in Frankrijk geen kwaad zou doen. Ie dereen nog meer onder wijs, dan zit er straks hele maal nie mand meer achter de kas sa in de super markt.

Leo Prick