LEO PRICK
Eerder verschenen
columns

DE DRAAD
JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

LEO PRICK

19 februari 2000

Denkfout

In zijn inmiddels haast legendari sche beschouwing 'het multiculturele drama' probeerde Paul Scheffer enkele weken geleden in deze krant een verklaring te geven voor de segregatie in onze samenleving. Als oorzaak noemde hij onder meer de terughoudendheid om onze eigen tradities over te dragen op nieuwkomers. In een reactie hierop in de Volkskrant betoogt commentator Hans Wansink dat die culturele kloof nog eens werd verdiept door onze neerbuigende benadering van de tradities van allochtonen en hij noemt als voorbeeld het feit dat de stichting van islamitische en hindoestaanse scholen systematisch is tegengewerkt. Hij vervolgt zijn verhaal met: 'het verabsoluteren van het antigodsdienstige en anti-autoritaire waardenpatroon uit de jaren zeventig heeft geleid tot een neerbuigende houding van onderwijzers, welzijnswerkers en politiemensen richting allochtonen'. Nu kunnen we de jaren zeventig van veel de schuld geven, maar dit lijkt me toch wat al te ver gezocht. Ik denk dat die tegenwerking een heel platvloerse oorzaak heeft, namelijk dat nieuw op te richten scholen een bedreiging vormen voor de bestaande. Zo probeerde het CDA in de Rotterdamse raad de oprichting van islamitische en in het Zuiden die van openbare scholen tegen te gaan. Puur eigenbelang. Waarom zo ver gezocht als een plausibele verklaring zo voor de hand ligt?

Wellicht had Wansink deze bizarre aanloop nodig om vervolgens helemaal te kunnen ontsporen: 'Onderdeel van datzelfde waardenpatroon is het schuldgevoel dat van het welvarende deel van de bevolking jegens de gedepriveerde 'medelanders' wordt verlangd. Volgens deze gedachtegang zijn wij schuldig aan 'segregatie' in het onderwijs omdat wij onze kinderen naar witte scholen sturen. Dit is een verschrikkelijke denkfout die het inhalen van de onderwijsachterstand van migrantenkinderen enorm in de weg staat.' Wansink poneert eerst iets wat ik nog nooit heb horen verkondigen, namelijk dat ouders erop zouden worden aangekeken als ze hun kinderen naar witte scholen sturen om vervolgens zijn eigen hersenspinsel te kwalificeren als een verschrikkelijke denkfout. Daarmee begaat hij natuurlijk een allerverschrikkelijkste denkfout. Verder beweert hij dat de concentratie van etnische minderheden in de binnensteden onvermijdelijk leidt tot witte en zwarte scholen, en dat daar niets mis mee is omdat lesgeven op zwarte scholen een vak apart is en zwarte kinderen niet geholpen zijn door de aanwezigheid van slimme bourgeoiskinderen in dezelfde klas. In werkelijkheid zijn onze binnensteden in de regel grijs, maar de scholen zijn er zwart omdat die ouders die onderwijs belangrijk vinden en die weten dat je je kinderen ook elders naar school mag laten gaan, de wijk verlaten. Exit kinderen van witte en van ambitieuze of beter opgeleide zwarte ouders.

Onderwijs aan allochtonen is misschien een vak apart waar het gaat om kinderen die op latere leeftijd hierheen zijn gekomen. Het probleem waar Paul Scheffer op doelt is echter dat we nog steeds enorme leerachterstanden aantreffen bij Marokkanen en Turken van wie in veel gevallen de opa ooit als gastarbeider hierheen is gekomen. Het is mijn overtuiging dat dit nooit het geval zou zijn geweest als hun ouders in de klas hadden gezeten samen met witte kinderen, bourgeois of niet, slim of niet. Anders gezegd, als we hun integratie via het onderwijs daadwerkelijk hadden aangepakt. Dan was het ook nooit zo ver gekomen dat ze in Wassenaar apart wilden gaan voetballen.

Leo Prick