DE DRAAD
Eerder verschenen
columns
De column De Draad verschijnt vijf keer
per week.
Lees De Draad en

schrijf Tom Rooduijn rooduijn@nrc.nl

JL HELDRING
HJA HOFLAND
YOUP VAN 'T HEK
KAREL KNIP
ELSBETH ETTY
ROEL JANSSEN
CS VRIJDAG

T O M   R O O D U I J N

7 april 1999

Partygedrag

De schrijver was hartelijk toegesproken, het eerste exemplaar plechtig overhandigd en het dankwoord uitgesproken. Nu kon het 'gonzen', zoals Jan Vrijman receptiekout omschreef, een aanvang nemen. ,,Tegenwoordig lopen daklozen al met een mobiele telefoon'', hoorde ik iemand zeggen, en verderop: ,,Zo'n uit de grond gestampt vluchtelingenkamp vertoont sterke gelijkenis met een camping.'' We waren onmiskenbaar 'onder ons'; leed speelde zich in een andere wereld af. Het zoenen begint een steeds omslachtiger ritueel te worden, stelde ik vast. Vrouwen naderen voor een voltreffer de kandidaat-zoener al van verre met uitgestoken wang.

Niet alleen zoenen, het aanraken in het algemeen is in het intermenselijk contact een belangrijker rol gaan spelen. Ik betwijfel of pakweg twee decennia geleden receptiebezoekers elkaar zo vaak bij de arm namen, op de schouder sloegen, om het middel pakten of in de wang knepen. Speelt de televisie hier een volgende of juist trendsettende rol? Vooral tegen sluitingstijd gaat men met elkaar om als na lang herenigde familieleden, elkaar betastend en belovend binnenkort te bellen voor een afspraak - wat er in de meeste gevallen nooit van komt.

Niemand lijkt zich meer te schamen voor wat vroeger aanpappen heette, en nu 'netwerken': het leuren met je bezigheden bij degenen die je op een andere dan strikt zakelijke wijze hebt leren kennen. Je komt ze tegen op partijen en recepties, maar ook via de buurt of je kinderen: mensen bij wie een compartiment in de hersenen wordt geactiveerd zodra ze in aanraking komen met iemand 'aan wie ze wat kunnen hebben'. Als ik ze waarneem denk ik aan de bewoners van de mierenhoop, die elkaar korter of langer betasten alvorens hun route te vervolgen.

De menselijke mier wisselt kaartjes uit en slaat vervolgens aan het e- mailen, faxen of telefoneren. Wie er niet aan meedoet, onderwerpt zich niet aan de geldende mores. Op het gelaat van de doorgewinterde netwerker sluimert altijd de glimlacht die bij een belangrijke ontmoeting direct in stelling wordt gebracht. Als de handen zijn geschud weet hij de bezigheden van de ander niet alleen meteen te plaatsen, maar schudt hij gemakkelijk twee, drie bekenden van hem uit de mouw. Dat schept de vereiste sfeer van vertrouwelijkheid. De principiële netwerkonthouder trekt een gezicht waarop is af te lezen dat hier niet valt te netwerken. Zo werkt hij zijn isolement in de hand en verstrikt hij in zijn eigen netten.

In de wereld waarin iedereen een beetje, maar niemand ècht wat kan, zijn velen geroepen en weinigen uitverkoren. Omgekeerd evenredig is de situatie bij bedrijvigheden waartoe weinigen zich geroepen voelen, maar waaraan een schreeuwende behoefte bestaat. Schilders, timmerlieden, elektriciens en loodgieters, 'mannetjes' kortom, ze zijn niet bereid uw probleem aan een voorzichtige offerte te onderwerpen dan nadat u ze een keer of vijf hebt gesmeekt te komen kijken.

De veronderstelling dat er direct na uw goedkeuring van de ruim boven de begroting uitgevallen kostenschatting met de werkzaamheden wordt begonnen, berust op naïviteit. Het veelvuldig en vergeefs op zijn mobiele telefoon bellen van de handwerksman brengt u allengs in en zo nederige positie, dat u ineens op een receptie aan de eerste de beste durft te vragen of die nog een betrouwbaar mannetje weet.