Door onze redacteuren GIJSBERT VAN ES en EGBERT KALSE
DEN HAAG, 25 APRIL. Minister Zalm (Financiën, VVD) komt onder steeds grotere druk van de bewindslieden van PvdA en D66 te staan om de begrotingsregels van het kabinet eenmalig open te breken.

Binnen het kabinet gaan steeds meer stemmen op om de loonsverhoging voor ambtenaren los te koppelen van andere gewenste extra uitgaven. Hierdoor moet meer ruimte ontstaan voor het oplossen van problemen in het onderwijs en de gezondheidszorg.

Dit hebben bronnen rondom het kabinet vanmorgen bevestigd. Minister Zalm heeft gisteren voorgesteld 1 miljard te bezuinigen om tegemoet te komen aan de wensen van met name de ministers Hermans (Onderwijs, VVD) en Borst (Volksgezondheid, D66). Een meerderheid van de ministers, onder wie ook premier Kok en enkele VVD-bewindslieden, is echter falikant tegen bezuinigingen. "Verdere aantasting van de verschillende begrotingen zou tot een oorlogsscenario in de Trêveszaal leiden", aldus een ingewijde.

Omdat Zalm binnen de begrotingsregels niet meer geld kan vrijmaken dan hooguit 6 miljard, moet een andere oplossing worden gevonden om aan de eisen van de verschillende coalitiepartijen tegemoet te komen. Een meerderheid van de ministers vindt dat, als Zalm afspraken uit het regeerakkoord wil schenden door extra te bezuinigen, zij ook vrij zijn de Zalm-norm ter discussie te stellen. Premier Kok zou die mening delen. De coalitiepartijen PvdA en D66 zetten nu in op het repareren van een 'weeffout' in het regeerakkoord. Deze heeft betrekking op tegenvallende loonontwikkeling bij de overheid, als gevolg van hogere lonen in de marktsector, waardoor de financiële ruimte voor andere extra uitgaven als regel wordt beperkt.

Het kabinet heeft volgend jaar, in afwijking van prognoses uit het regeerakkoord, circa 3,5 miljard gulden extra nodig voor salarissen in de publieke sector. De PvdA en D66 willen dit bedrag financieren uit meevallende belastinginkomsten, zodat er binnen het 'uitgavenkader' van de begroting meer ruimte ontstaat voor andere extra bestedingen.

Het Centraal Planbureau heeft in 1999 bepleit dat de loonontwikkeling bij de overheid niet ten koste mag gaan van andere extra uitgaven. Deze bestedingen zijn in het regeerakkoord aan strikte maxima gebonden. De coalitiefracties van de PvdA en D66 hebben deze 'aanvulling' op het regeerakkoord nadien herhaalde malen bepleit in debatten met minister Zalm. De minister heeft vorig jaar oktober aangegeven dat deze aanpassing voor hem eventueel bespreekbaar is.