Greenspans toverstaf herwint glans

Door onze correspondent MARC CHAVANNES
WASHINGTON, 19 APRIL.,,Een computer zou het beter doen dan de Fed''. Dat was het verwijt van een aanzwellend koor van Amerikaanse critici die Alan Greenspan de laatste tijd verweten dat hij het contact had verloren met de reële economie.

Vandaag is alles anders. De president van de Federal Reserve Board en zijn collega's die over het monetaire beleid in de Verenigde Staten beslissen hebben in één conference call tussen hun regelmatige bijeenkomsten het initiatief herwonnen. Waarnemers waren het er gisteren over eens: een rentemaatregel heeft des te meer effect wanneer de verrassing compleet is.

Zowel Wall Street, de graadmeter van de oude economie, als de Nasdaq, waar de high tech-aandelen worden verhandeld, schoten omhoog. Tegelijk rees de vraag of de vierde renteverhoging van dit jaar, de tweede tussentijdse, meer een teken van grote zorg, of zelfs paniek was, dan een teken dat de Fed de zaken weer in handen had en het peloton van financiële junkies het nakijken gaf. Vorig najaar nog verschenen hagiografieën van de man die Clintons jaren van gouden groei bij elkaar had getoverd. Maestro: Greenspan's Fed and the American boom van Watergate-miljonair Bob Woodward was er zo één. Het zou onder die titel nu niet meer kunnen verschijnen. Naarmate het jaar vorderde waarschuwde de aanstaande president Bush voor groeivertraging en nam het aantal negatieve geluiden toe. Greenspan zou niet begrijpen hoe hard de vraag afnam.

De man die twee weken geleden in The New York Times schreef dat een computer betrouwbaarder de rente kon vaststellen aan de hand van objectieve economische gegevens, gaf als grootste voordeel daarvan op dat de rente zou ophouden een extra bron van economische onzekerheid te vormen. Deze T.J. Rodgers is zelf ondernemer in Silicon Valley, het Californische internet-paradijs waar de hardste klappen zijn gevallen.

Dat soort heiligschennis zal nu wel even voorbij zijn. Gezien zijn meermalen geuite vertrouwen in de zuiverende effecten van de nieuwe economie was Alan Greenspan misschien wel extra geschrokken van de jobstijdingen van Intel en Cisco. Als zelfs de grootste chipsmaker en de belangrijkste leverancier van ‘pijpleidingen' voor internet-verkeer diep in het zand bijten, dan heeft dat repercussies die de hele economie, oud én nieuw, bedreigen, moeten de rentemakers hebben gedacht. Volgens andere Amerikaanse commentatoren laten Greenspan en de zijnen te veel de oren hangen naar het wel en wee op de beurzen. In hun verklaring van gisteren verwijzen de leden van het Federal Open Market Committee naar de schade voor het investeringsklimaat die het gevolg is van de beurscorrectie van de laatste maanden. De grote belegger én de beleggende consument hebben minder te besteden nu hun aandelenportefeuilles tientallen procenten in waarde zijn teruggelopen. Tegen die suggestie van beurs-opportunisme pleit de constatering dat zowel Wall Street als Nasdaq al een paar dagen bezig waren aan een voorzichtige come back. Wat dat betreft had Greenspan de markten even op hun beloop kunnen laten. Hij hield waarschijnlijk meer rekening met een aantal economische sleutelcijfers, die opnieuw wezen op een serieuze teruggang. Het handelstekort is sterk teruggelopen. Anders gezegd: Amerika importeert minder vanwege de afgenomen vraag. Ook de index van ‘Leading economic indicators' zakte in maart opnieuw. En voor het eerst werden minder nieuwe huizen verkocht.

Onderinvestering is de grootste zorg die de Fed opgeeft als motief om de Amerikaanse rente te verlagen naar 4,5 procent, een kwart procent lager dan het Europese niveau. Voor het eerst sinds '93 ligt de Amerikaanse rente lager dan de Duitse. En nog is New York niet tevreden. Tal van geldmensen verwachten dat de Fed bij de volgende geplande vergadering op 15 mei weer een half procentje eraf haalt. De verklaring van gisteren bevestigt noch ontkent die suggestie. Nog steeds is er geen solide aanwijzing voor een recessie. Het beeld is gemengd. Grote, maar niet zo nieuwe namen uit de nieuwe economie als IBM en Apple, en ook het hybride mediaconglomeraat AOL Time Warner kwamen met goede resultaten. Daartegenover stond dat bijna alle luchtvaartreuzen in de rode cijfers doken. Nadat de automakers al eerder bleven zitten met hun producten. Wie zich de ongemakkelijke arm-om-schouder-foto's herinnert van de eerste ontmoeting tussen de presidentskandidaat Bush en money-maestro Greenspan, kan vaststellen dat beider reputatie sindsdien enige schade heeft opgelopen wegens mogelijke mede-verantwoordelijkheid voor de snelheid van de huidige onzachte landing. Terwijl Greenspans toverstafje gisteren glans heeft herwonnen, blijft Bush de semi-malaise aangrijpen om zijn diepe belastingverlaging mee aan de man te brengen. Het is de vraag of een voortgaande en direct werkende renteverlaging hem dat argument niet gestaag uit handen neemt. Misschien bevrijdt Greenspan zich langzaam maar zeker van dat moment van ongewenste intimiteit.