Olympische verkiezing in teken ethisch reveil

Vijf leden van het IOC hebben zich kandidaat gesteld voor het voorzitterschap. De inschrijftermijn verstreek gisteren. De opvolger van Samaranch wordt 16 juli in Moskou gekozen.

Door onze redacteur HENK STOUWDAM

ROTTERDAM, 11 APRIL. Als het aan de vijf kandidaat-voorzitters ligt gaat het Internationaal Olympisch Comité (IOC) een zorgeloze toekomst tegemoet. Ze prediken immers allen het ethisch reveil. Wie ook wordt gekozen, de olympische beweging lijkt te worden geschoond van corruptie, geweld, doping, racisme, gigantisme en over- commercialisering. Nobele intenties, die een bikkelhard gevecht om de macht verhullen.

De zetel van Samaranch is gewild. Verklaarbaar uit het oogpunt van invloed en status, want de voorzitter van het IOC is tegenwoordig iemand die met presidentiële waardigheid door het leven gaat. De Belg Jacques Rogge (58) en de Canadees Dick Pound (59) lonken het nadrukkelijkst naar de functie. Un Yong Kim (70) uit Zuid-Korea wordt als een grote outsider gezien, terwijl de overige twee kandidaten, de Hongaar Pál Schmitt (58) en de Amerikaanse Anita DeFrantz (48), als kansloos worden aangemerkt.

De edelheid der motieven klinkt het opvallendst uit de mond van Kim, die betrokken was bij het omvangrijke omkoopschandaal in de Olympische Wintersportstad Salt Lake City. De voormalige geheim agent en huidige voorzitter van de internationale taekwondofederatie schijnt het aan zijn goede relatie met Samaranch te danken te hebben, dat hij er met een 'ernstige waarschuwing' vanaf is gekomen. Kim mocht twee jaar geleden blijven zitten, waar zeven andere IOC-leden werden geslachtofferd als gevolg van het omkoopschandaal. Dat was opzienbarend, omdat de vergrijpen van de Zuid-Koreaan minstens zo ernstig waren geweest. Kim regelde bijvoorbeeld in kandidaat-olympische steden als Atlanta, Berlijn, Melbourne, Parijs en Salt Lake City voor zijn dochter Hae- Jung optredens als pianiste met een symfonieorkest. Op grond van haar muzikale kwaliteiten onverklaarbaar. Een criticus schreef ooit: "Ze speelt alle noten op een rij, maar het ontgaat haar helemaal wat er tussenin gebeurt."

Een stapje verder ging Kim met zijn zoon Jung Hoon, voor wie hij eerst een baan bij de Amerikaanse televisiemaatschappij NBC losweekte om hem na diens ontslag aan een fictieve job bij een tv-zender in Utah te helpen. Kim junior wilde namelijk in Amerika blijven, maar dreigde door het ontslag zijn verblijfsvergunning te verspelen. De vrienden van vader Kim in Salt Lake City staken de helpende hand toe door het salaris van Jung Hoon voor hun rekening te nemen. Toen de zaak aan het licht kwam, vluchtte zoonlief ijlings naar Zuid-Korea. De Amerikaanse immigratiedienst maakt nog steeds jacht op hem wegens fraude, terwijl vader Kim over die zaak voor ondervraging nog immer bij de FBI op de rol staat.

Voor Kim zijn de begrippen goed en fout schijnbaar in elkaar gevloeid, anders is zijn kandidatuur voor het hoogste olympische ambt een gotspe. Maar de ironie wil dat hij allerminst kansloos is. Kim heeft twee ijzers in het vuur: hij is Aziaat en voorzitter van de Algemene Associatie van Sportfederaties. Zijn etnische afkomst verzekert hem in Moskou vrijwel zeker van een vloed aan Aziatische stemmen. In dat werelddeel vindt men het na zes Europeanen en één Amerikaan de hoogste tijd voor een IOC-voorzitter uit 'eigen' gelederen. En in zijn hoedanigheid als federatievoorzitter geniet Kim steun uit veel Derde-Wereldlanden. Om met name die laatste categorie over te halen, belooft Kim het verbod op reizen naar kandidaatsteden voor Olympische Spelen op te heffen. Dat was namelijk een van de reinigingsmaatregelen na de affaire Salt Lake City. Tot grote droefenis van veel IOC-leden, die zich talrijke reisjes ontnomen zagen. Mocht Kim in juli tot voorzitter worden gekozen, dan mag dat een slag worden genoemd voor de olympische vernieuwing, die na het omkoopschandaal in Salt Lake City is doorgevoerd. Voor bewaking van de zuiverheid lijkt het IOC meer gebaat bij de leiding van Rogge of Pound. Beiden hebben een onbesmet blazoen en gaan in olympische kringen door voor zwaargewichten. Rogge geldt als 'Mister Proper' en heeft met name respect afgedwongen als verantwoordelijke IOC'er voor de organisatie van de succesvolle Zomerspelen, afgelopen jaar in Sydney. Bovendien is hem die klus voor Athene 2004 opnieuw toebedeeld. A hell of a job door de organisatorische wanordelijkheden in Griekenland. Maar het vertrouwen dat de Belgische chirurg die klus zal klaren is groot. Het curriculum vitae van Pound is nog indrukwekkender. De advocaat uit Montreal heeft als onderhandelaar over televisierechten en sponsorcontracten miljoenen voor het IOC verdiend. Hij leidde ook het onderzoek naar het omkoopschandaal in Salt Lake City. Bovendien was Pound twee zittingstermijnen vice-voorzitter van het IOC. Tegenwoordig is hij voorzitter van Wada, het wereld anti-doping instituut.

Karakterologisch hebben Rogge en Pound alleen hun ijdelheid en onkreukbaarheid gemeen. In termen van sympathie scoort de Belg onmiskenbaar hoger. Waar Rogge algemeen als een innemend persoon wordt gezien, geldt de Canadees als stug, onbuigzaam en bij vlagen zelfs bot in de omgang. Voor Schmitt en DeFrantz lijkt een rol te zijn weggelegd als eerste en tweede afvaller in de verkiezingsstrijd. De beslissing wordt namelijk pas na minimaal twee stemronden verwacht, omdat geen der kandidaten dan al de absolute meerderheid wordt toegedicht. Schmitt, Hongaars ambassadeur in Zwitserland, komt ten opzichte van Rogge en Pound autoriteit te kort om veel stemmen te werven. Datzelfde geldt - zij het in mindere mate - voor DeFrantz. De oud-roeister uit Los Angeles speculeert evenwel op stemmen van de vrouwelijke IOC-leden. Maar dat zal ontoereikend zijn.

Als de olympische familie in Moskou volledig is, zal de winnaar minimaal 60 stemmen moeten vergaren. Van de 120 IOC-leden zullen maximaal 118 naar Rusland kunnen afreizen, omdat de Indonesiër Bob Hasan en Lassana Pelenfo uit Ivoorkust in hun land een gevangenisstraf wegens zwendel uitzitten. Het gevecht om de nalatenschap van Samaranch draait naar verwachting uit op een tweestrijd tussen Rogge en Pound. Daarbij worstelt de Canadees met een probleempje. Drie dagen voor de verkiezing van een nieuwe voorzitter moeten de IOC-leden de stad voor de Zomerspelen van 2008 aanwijzen. Een van de vijf kandidaten is Toronto. Mocht die stad gekozen worden, dan vreest Pound voor stemmenverlies, omdat er altijd IOC-leden zullen zijn die vinden dat Canada in dat geval overbedeeld wordt.

Ook kroonprins Willem-Alexander zal tijdens de IOC Sessie in Moskou zijn stem op een van de vijf kandidaat-voorzitters uitbrengen. De verkiezing van een opvolger voor Juan Antonio Samaranch valt niet onder de beperkingen die het Nederlandse IOC-lid door het kabinet zijn opgelegd. Dat verklaarde vanochtend een woordvoerder van de Rijksvoorlichtingsdienst. Het IOC-lidmaatschap van de prins stond ten tijde van het omkoopschandaal van Salt Lake City ter discussie. Pas nadat het IOC zeven leden had verwijderd en tal van hervormingen waren doorgevoerd, gaf de Nederlandse regering de prins toestemming om zijn zetel in te nemen. Om te voorkomen dat hij in een politiek gevoelige situatie terecht komt, heeft de prins zich recent wel teruggetrokken uit de evaluatiecommissie, die de kandidatuur van olympische steden voorbereidt. Het feit dat de stemming op 16 juli geheim is, heft alle bezwaren voor Willem-Alexander op.