T V V O O R A F :
Flipper
SANDER VOORMOLEN
Als achtjarig meisje keek Wilma
Ligthart ademloos naar de legendarische televisieserie Flipper.
De dolfijn schittert er als de intelligente mensenvriend, die met zijn
vriendelijke glimlach en zijn aaibare gladde kop alle harten steelt.
Ruim dertig jaar later spat de Flipperdroom als een zeepbel uiteen, als
Ligthart op een Parijs dolfijnencongres de ex-trainer van Flipper tegen
het lijf loopt. Ric O' Barry heeft spijt. De vijf tuimelaars die als
Flipper figureerden, zijn na de opnamen verkocht aan rondreizende shows
en prompt ging de een na de ander dood. Cathy, de dolfijn die het meest
Flipper was van de vijf, stierf in O' Barry's armen. Zelfmoord,
vermoedt hij. O' Barry zet zich nu in voor de bevrijding van dolfijnen
in gevangenschap. Hij handelt uit schuldgevoel: "Ik heb deze rotzooi
veroorzaakt. Dolfijnen horen in de oceaan, niet in betonnen bassins."
Voor haar documentaire Het Flippergevoel reisde Ligthart naar het
Israëlische Eilat om te zwemmen met wilde dolfijnen in de Rode
Zee. Het Dolphin Reef aldaar blijkt vergeven van toeristen en
bijbehorende commercie. Een half uurtje zwemmen met de dolfijnen (niet
aanraken, dat mag alleen de gids!) kost 48 dollar. Je kunt dit moeilijk
wilde dolfijnen noemen; de dieren worden dagelijks gevoerd en zijn net
zo getraind als hun soortgenoten in Dolfinarium Harderwijk.
Ligthart zakt vervolgens verder af langs de Rode Zee, Egypte in, op zoek
naar oorspronkelijker dolfijnen. Zij treft Abdallah, een slechthorende
bedoeïnenjongen, die dagelijks zwemt met Olin de dolfijn. Maar ook
deze idylle in een afgelegen dorpje in de Sinaï-woestijn blijkt
overspoeld te worden door dolfijnzieke toeristen. Elke dag om 12 uur
arriveren ze massaal, per boot of per bus. Het dorp is inmiddels
grotendeels afhankelijk van deze business en als Olin plotseling
een paar dagen wegblijft, is iedereen bedrukt. Maar wat is nou het wezen
van het contact tussen mensen en dolfijnen? Dolfijnen zijn sociale
dieren die in groepen leven. Olin is uit de groep gestoten en heeft
sociale aansluiting gezocht bij mensen die met haar zwemmen en haar
voeren, vertelt een plaatselijke onderzoekster. Maar Lighthart wil het
niet horen. Met oogkleppen op blijft zij verlangen naar het
Flippergevoel. Als een kind zo blij is ze als Olin tijdens een
zwempartij contact met haar zoekt. "Hij heeft mij zijn
onvoorwaardelijke vriendschap getoond", zegt ze zoetgevooisd. Op de
kijker komt het naïef over.
Het Flippergevoel, Humanistische Omroep, Ned.1, 22.51-23.48u.