GISTERAVOND heeft FNV- voorzitter De Waal zijn leden bij de NS dan toch opgeroepen de staking bij het spoor na van daag te beëindigen. 'Publieksvriendelijke acties' lijken hem gepaster om het conflict met de NS-directie over het 'rondje om de kerk' verder uit te vechten. Voortzetting van de stakingen speelt de leiding van de spoorwegen alleen maar in de kaart, beseft de FNV-voorzitter. Na één dag heeft de directie in haar machtsstrijd met de bonden namelijk al een geduchte bondgenoot, waartegen de stakers hoe dan ook niet zijn opgewassen: de reizigers.

Het appèl van De Waal komt geen dag te vroeg, eerder een etmaal te laat. Zijn interventie is bovendien niet helder. In een vraaggesprek voor de televisie gisteravond ging hij voorbij aan het feit dat de FNV tegen zichzelf staakt. Eerder heb ben de bestuurders van FNV Bondgenoten immers overeen stemming bereikt met de NS-directie over het nieuwe dienst rooster. Met de stakingen van gisteren en vandaag pleegt de vakbond dan ook woordbreuk. De FNV heeft haar naam te grabbel gegooid omdat ze kennelijk niet meer weet wat er onder haar leden leeft. Toen de concurrerende categorale vakorganisatie VVMC niet bereid was tot een akkoord over het rooster en daarmee voet aan de grond kreeg bij de achterban van de FNV, voelde de laatste zich in het nauw gedre ven. Pas nadat VVMC zondagnacht op de valreep instemde met het compromis van bindende arbitrage, zag FNV Bond genoten de kans schoon de concurrent alsnog links te passeren.

DE KLANTEN van de NS hebben echter geen boodschap aan dit soort manoeuvres, die doen denken aan de tijd dat sommige FNV-bonden nog werden gedomineerd door kaderle den van de communistische partij en andere marxistisch-leninistische groepjes. Ze willen waar voor hun dure OV-jaar kaart.

Dat nu begrijpen niet alleen de bonden niet, ook minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) wekt de indruk het spoor bijster te zijn. De bewindsvrouwe beheert 100 procent van de aandelen van de NS. Als eigenaar van het verzelfstan digde spoor heeft zij dan ook te maken met de chaos die het 'rondje om de kerk' aanricht. Zij verschuilt zich niettemin achter het 'prestatiecontract' dat ze met de NS-directie heeft afgesloten. Nu al haar bemiddelingspogingen zijn gestrand, begint ze op grond van dit contract te dreigen met boetes.

Wellicht heeft Netelenbos van nature de neiging om zich bij vakbonden thuis te voelen. In haar vorige functie als staatssecretaris van Onderwijs heeft ze daar ook blijk van gegeven. Daar is in theorie niets mis mee. Het poldermodel functioneert nu eenmaal alleen als de bonden con amore meedoen. Maar door haar pijlen onverhoeds op de directie te richten, bewijst ze de burger én zichzelf een slechte dienst. De FNV heeft de problemen over zichzelf afgeroepen. Alleen door nu op een breder front te interveniëren en, met inachtneming van de rechterlijke uitspraken over de invoeringsdatum van het nieuwe dienstrooster, alsnog bindende arbitrage af te dwingen, kan Netelenbos de schade beperkt houden: voor de bonden, voor de NS en zo ook voor de burgers.