Alcohol met kauwgomsmaak

LUCETTE M. FABER
Toen ik zestien werd, mocht ik op zaterdag een glaasje bessenjenever met mijn moeder drinken. Het was min of meer de eerste stap op weg naar het volwassen worden, naar het op gelijke voet geraken met je meerderen, wat je ouders en hun vrienden toen nog waren. Het moment staat in mijn geheugen gegrift, net als de eerste keer dat ik wijn mocht drinken. Dergelijke scherpe contouren op de weg naar volwassen worden bestaan niet meer en bessenjenever is allang niet meer hèt drankje om alcoholische integratie mee te creëren.

De jongerendrankjes van tegenwoordig zitten bij voorkeur in individuele flesjes, zodat kan worden gezien wat je drinkt. De drankconsumptie in het jonge uitgaanscircuit moet een zekere allure hebben en die bereik je niet met een glas jus d'orange waar stiekem sherry of gin doorheen is gemengd. Met een Breezer (vruchtensmaak met Bacardi rum en koolzuurhoudend water en suiker), een Flugel (rode wodka met Red Bull, alcoholvrije energiedrank), een Smirnoff Ice, een Martini Metz (wodka, koolzuurhoudend water, suiker en citroenaroma) of een Feigling sta je sterker. Wil je snel in een roes raken, dan neem je een shooter (drie soorten likeur of andere sterke drank in een klein glaasje) tussen je biertjes door of je maakt je eigen Flugel: Red Bull met rode wodka. In principe in een verhouding van vier op één, maar dat kan aangepast worden. Shooters zijn mixen van drie verschillende likeuren, liefst met mooie kleurtjes, die in kleine glaasjes naast het glas bier worden geserveerd. Het moge duidelijk zijn dat het hierbij niet meer om de smaak gaat, maar om de alcohol. Een 'kopstootje (bier met een borrel) is even effectief en volgens mij lekkerder.

Na het proeven van een hele collectie Breezers, Wodka mixen en Red Bull drankjes is maar één conclusie mogelijk: alles ruikt en smaakt min of meer naar suiker met kunststoflucht plus alcohol. Of de smaak nu watermeloen, perzik, aardbei of Flugel heet, onmiskenbaar is de geur van de in een grijs verleden populaire kauwgom Bazooka. Ook ouderwetse grenadine van de goedkopere soort is een smaakassociatie die steeds terugkomt. De enige drank die een min of meer natuurlijke smaak heeft, is Smirnoff Ice, wodka met koolzuurhoudend water en citroen. Het was tenminste het enige flesje dat ik onder bepaalde omstandigheden wel bereid was leeg te drinken. Deze onderliggende uniformiteit van smaak in bij jongeren populaire drankjes sluit aan bij wat foodtrendvolger Anneke Ammerlaan onlangs in een lezing opmerkte: de generatie die nu tussen 16 en 25 jaar is, is opgegroeid zonder do's en don'ts op het gebied van eten en drinken. De ouders hebben hun in de kinderjaren in het algemeen weinig geleerd op het punt van moeilijk eten (spruitjes, lof, aardappels, gewoon vlees of spinazie met ruitertjes). Een greep in het vriesvak volstond voor een kindvriendelijke en zeurvrije maaltijd: patat, kroketten, vissticks, appelmoes (uit blik) en cola of een andere frisdrank. Voeg daar de populariteit van fastfoodproducten aan toe en je begrijpt de platgewalsde smaakpapillen die alleen reageren op sterke smaken in zoet en zout.

De leeftijd waarop alcohol gedronken mag worden ligt op zestien jaar voor de licht alcoholische dranken (Breezer, Wodka Ice, alle rond de 5,6 procent) en achttien voor gedistilleerd. Drankjes als Flugel en Feigling bevatten 10 procent alcohol. Dat de drankjes populair zijn onder jongeren, merkt ook de verkoopster van de Gall & Gall winkel waar ik de proefflesjes kocht. "We hebben vaak problemen met jongeren die de dranken willen kopen, terwijl ze nog niet de leeftijd hebben. Als ik twijfel, vraag ik om een legitimatie en dan reageren ze boos. Ze schelden je verrot tot ze de winkel uit zijn." Vaak komt er daarna een ouder vriendje of vriendinnetje binnen die de drank alsnog koopt en buiten verdeelt onder de minderjarigen.

Aangezien met name Feigling en Flugel in minuscule flesjes worden geleverd (die je bij voorkeur tijdens het dansen moet leegdrinken), heb je daarvan op een avond heel wat nodig om de dorst te lessen. Ongemerkt went je lichaam aan een flinke hoeveelheid alcohol, omdat deze onder een 'deken van zoete smaakjes' wordt gecamoufleerd. Bartender Elbert Hennipman van het Amsterdam City Crowne Plaza hotel maakt zich sterk voor het serveren van alcoholvrije cocktails, en niet alleen voor jongeren. "Een alcoholvrije cocktail of shooter maakt de avond langer en het gezelschap aangenamer. Ik maak ze wel in de kleur van 'echte' drank zodat degene die alcoholvrij drinkt zich niet onderscheidt van het alcohol drinkende gezelschap." Hennipman ontwikkelde een hele serie alcoholvrije cocktails, waaronder 'namaakwhisky' (ginger ale, rivella light en een druppeltje amandellikeur) die tijdens blindproeverijen vaak niet worden onderscheiden van alcoholhoudende cocktails. Hij demonstreert de dranken in disco's en op bedrijven en merk dat met name de jongeren er positief op reageren. "Ze ontdekken zo wat echte fruitsmaak eigenlijk is: 'goh, dat is best lekker!'" Getuige de stijgende omzetcijfers van Breezerproducent Bacardi-Martini, zijn de meeste jonge liefhebbers van deze en andere snelle alcoholdrankjes echter nog niet helemaal klaar voor de ontwikkeling van een genuanceerd smaakvermogen. We mogen hopen dat de alcoholvrije drankjes geen 'shooters in the dark zijn'.