NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

STÉPHANE ALONSO
Het klinkt uit honderden kelen: "Als de lente komt, dan bouwen wij Konmars in Nederland."

Supermarktconcern Laurus kondigde vorig jaar november de beëindiging aan van zijn formules Edah, Super De Boer, Nieuwe Weme, Groenwoudt en Lekker & Laag. De 800 winkels van het concern krijgen één formule, Konmar, die het moet gaan opnemen tegen Albert Heijn, het succesnummer van levensmiddelenconcern Ahold. Actualiteitenrubriek Zembla schetst vanavond de contouren van deze machtsstrijd.

De eerste Konmar-winkels-nieuwe-stijl zijn volgende maand klaar en worden geopend in gebieden waar Albert Heijn een dominant marktaandeel heeft. Laurus heeft de afgelopen vijf jaar in het geheim een prototype Konmar gebouwd in een loods op Schiphol.

Konmar krijgt een servicebalie waar ook een 'jongeman' besteld kan worden die de boodschappen naar de auto brengt, en er komt een kinderhoek met vrolijke plastic dingen en veel ecologische producten, "natuurlijk gegroeid zonder besmettingsmiddelen of andere bestrijdingsmiddelen", aldus een bestuurslid van Laurus. De 'routing' is eenvoudig gemaakt zodat de consument niet verdwaalt (of doodloopt?). Het prijsbeleid is nog geheim, maar Konmar wordt goedkoper dan de Albert Heijn, verzekert de bestuurder.

Wat pijnlijk duidelijk wordt in de documentaire is dat het allang niet meer om de consument gaat in de supermarktwereld. De aandeelhouderswaarde heeft de klant verdrongen. Alles moet efficiënter en herkenbaarder om het maximale uit de winstcijfers te persen. Daardoor blijven er uiteindelijk hooguit vier formules over.

"Elke plaats gaat er hetzelfde uitzien met hetzelfde winkelbeeld", sombert een marktonderzoeker. De koopjesjager, die folders van verschillende supermarkten vergelijkt op aanbiedingen, behoort tot een uitstervend ras. Zembla brengt deze aspecten mooi in beeld.

De consument krijgt deze ontwikkelingen ongevraagd opgedrongen. Als Albert Heijn per se een grote supermarkt wil in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt, dan gebeurt dat, ondanks de protesten van wijkbewoners en buurtwinkeliers. "Wij geven nooit op", zo klinkt het hard uit de mond van een Albert Heijn-strateeg. Albert Heijn en Laurus zijn op dit punt uit hetzelfde hout gesneden. De grootscheepse metamorfose die Laurus voorstaat, is niet zonder risico's. Veel supermarkteigenaren die zijn aangesloten bij het concern verliezen hun zelfstandige contract in ruil voor een franchisecontract. Sommige eigenaren vrezen het keurslijf van de Konmar-formule. Van Laurus- topman Ole van der Straten mag het speelgoedtreintje, dat door een van de Super De Boer-winkels heen slingert, niet blijven rijden. "Je moet het gewoon strak houden." "Ik kan ook een Albert Heijn worden", is het antwoord van een zelfstandige ondernemer die vraagtekens zet bij de uniformering van het Laurusconcern. Tijdens een bijeenkomst in de Amsterdam Arena praat het Laurus-kader lang en indringend in op de bijeengekomen winkeliers. Aan het einde van de dag wordt, in het stadion, een lied gezongen. De eerste zin van het deuntje moet vier keer worden herhaald: "Als de lente komt, dan bouwen wij Konmars in Nederland. "

Machtstrijd in de supermarkt, VARA/NPS, Ned.3, 21.15-22.00u.