B E E L D :
Nietes, welles
Maarten Huygen
Bij alle uitzendingen die ik heb
gezien, mis ik al weken vraag 1 aan de FNV-vertegenwoordigers over deze
staking: "Waarom had u zich bedacht? Waarom hebt u het akkoord met de
NS-directie verbroken?" Merkwaardig dat zo'n basisvraag in de
nieuwsstroom snel wordt vergeten. De ondervragers willen tussen de
partijen in blijven staan, ongeacht de kwaliteit van de standpunten. Het
gaat om de actie in de strijd, niet om de inhoud. Als het centrum van
het conflict zich verplaatst, bewegen de uitzendingen mee.
Toen de directie zei dat de dienstregeling niet kon worden veranderd,
het nadelige nietes dus, werd die stelling niet nader onderzocht.
Alleen het voordelige welles van twee bonden werd er tegenover
gesteld. Ik had meer uitleg verwacht. De onafhankelijkheid van de
journalistiek betekent niet dat je maximaal twee tegengestelde
standpunten weergeeft. Eigen onderzoek hoort erbij. Anders krijg je het
absurde equivalent van: "Sommigen zeggen dat de zon opkomt in het
westen. Anderen beweren dat het daghet in het oosten. De waarheid ligt
ergens in het midden."
Daar komt bij dat de NS-directie weinig zichtbaar is en de vakbeweging
vrij spel biedt. Na de mislukte vergadering komen eerst de
verontwaardigde FNV'ers uitgebreid aan het woord: "De NS-directie wenste
niet te praten. Zij zijn de schuld." Later daalde een directeur van NS-
reizigers gehaast van de roltrap met een paar korte zinnen op het thema:
"De grens is bereikt." Het kan zijn dat het Journaal te weinig
ruimte gaf, maar ik vrees dat de NS-directie haar gelijk zo
vanzelfsprekend vindt dat ze er verder niet over uitweidt.
De NS-directie was afwezig in het belangrijke praatprogramma B&W.
Daar waren wel reizigers, politici, stakers en niet-stakers. Het vlot
babbelende VVD-Kamerlid Hofstra nam zoals altijd de honneurs waar voor
de NS. Dan begin ik die verhalen te geloven dat de directie zwak is in
communicatie. Als ze zo weinig geïnteresseerd zijn in uitleg voor
de televisie, zullen ze ook weinig duidelijk zijn tegenover hun
werknemers. Een ex-politicus aan het hoofd van een overheidsbedrijf is
dan zo gek nog niet.
B&W had in ieder geval door dat het geen conflict is tussen
slechts twee partijen, twee standpunten. Andere bonden staken niet. De
voorzitter van het niet-stakende CNV zat in het programma. De VVMC, die
maandag afzag van een staking en daar onder druk van de FNV-staking van
terugkomt, liet zich gisteren om begrijpelijke reden niet zien.
Kritische vragen te over dus voor de FNV en de VVMC.
De twee reizigers in B&W vonden de grieven van het FNV geen
staking waard. Er is weinig begrip. Daarom verbaasde mij de vraag van
Cees Driehuis van Nova aan president-directeur Huisinga van de NS
die eindelijk verscheen: "Meneer Huisinga, toch bestaat nu de indruk,
zeker bij veel treinreizigers, dat het de schuld van de NS is dat er nu
gestaakt wordt." Bij Nova gaat bij zo'n staking het oude VARA-
bloed van solidariteit weer stromen.
Eerder op de avond was VARA-collega Paul Witteman van B&W
evenwichtiger. Hij bood de aanwezige machinisten flink tegenspel. Die
zeiden dat het publiek niet in de gaten had dat de staking over zoveel
andere dingen ging dan het zogenoemde rondje om de
kerk. Die uitdrukking was aanvankelijk een pr-succes van de
bonden alsof het treinpersoneel daartoe is veroordeeld, maar begint zich
tegen hen te keren. Het argument gaat na verloop wat zeuren.
Tijdens zijn interview met Huisinga in Nova zat Driehuis met het
probleem dat minister Netelenbos in een verklaring vanuit Luxemburg de
NS-directie de schuld had gegeven van de impasse. Huisinga was verrast,
want hij zal haar na afloop van de onderhandelingen wel niet hebben
gebeld, terwijl de FNV waarschijnlijk wel een lijntje naar het
departement had uitgelegd. Later op de avond trok Netelenbos haar
eenzijdige verklaring weer in en gaf ze beide partijen de schuld. Grote
verwarring dus gisteravond, te veel nietes, welles.